بازنویسی خلاق برای کودکان و نوجوانان ضروری است
به نقل از خبرگزاری پانا1399/4/19کد خبر 139947138623
تهران (پانا) - همزمان با بزرگداشت مهدی آذریزدی نشستی مجازی در کانون پرورش فکری برگزار و به تفاوت میان بازنویسی و بازآفرینی و ضرورت وجود هر کدام برای بچهها پرداخته شد.
به گزارش روابط عمومی کانون پرورشی، نشست تخصصی «بررسی، نقد و آسیب شناسی بازآفرینی در ادبیات کودک و نوجوان»، 18 تیر، به مناسبت روز ملی ادبیات کودک و نوجوان و بزرگداشت مهدی آذریزدی، به شیوه برخط و از طریق سایت کانون مجازی برگزار شد.
مصطفی رحماندوست شاعر و نویسنده در ابتدای این نشست به تعریف بازنویسی و بازآفرینی پرداخت و گفت: ساده نویسی که از نامش پیداست، نویسنده در این روش به آسان کردن واژه ها می پردازد و کلمه ای را جایگزین کلمه دیگر می کند. بازنویسی کمی دشوارتر است و اندکی خلاقیت می طلبد چراکه نویسنده، متنی را از نو و دوباره می نویسد اما بازآفرینی یک کار خلاقه است و هر کسی از عهده انجام آن برنمی آید.
شاعر مجموعه «ترانه های نوازش» بازآفرینی را به دو دسته تقسیم و بیان کرد: ما با بازآفرینی خلاق و بازآفرینی متکی به متن روبه رو هستیم. فردوسی در شاهنامه به بازآفرینی خلاق پرداخته و شالوده قصه ها را از نو چیده؛ برای مثال در داستان های ما به «سیمرغ» اشاره شده اما فردوسی از سیمرغ، یک شخصیت ساخته که در جای جای زندگی رستم حضور دارد.
رحماندوست در پاسخ به این که آیا بازنویسی یا بازآفرینی تنها به کتاب های کودک محدود می شود گفت: اقتباس، بحث بسیار گسترده ای است که به مخاطب محدود نمی شود. به این معنی که ما نمی گوییم چون مخاطب ما بزرگسال است نباید برای او به بازنویسی و بازآفرینی نپردازیم. حالا چه بازنویسی که کاملا وفادار به متن است چه بازآفرینی که ممکن است شالوده را در هم بریزد تنها به کودکان اختصاص ندارد.
نویسنده «قصه دو تا لاک پشت تنها» با اشاره به این که بسیاری از متون قدیمی ما نه برای کودکان و نوجوانان مناسب است و نه جذاب، بیان کرد: ممکن است اصل یکی از متون قدیمی برای بچه ها مناسب نباشد اما همین متن ناهماهنگ با کودکان را می توان دستمایه بازآفرینی برای آن ها قرار داد. برای مثال شیخ بهایی در داستان «موش و گربه» از صوفی و متشرع و جنگ میان این دو گفته؛ من این داستان را بازآفرینی کردم و قصه ای شبیه به «تام و جری» نوشتم.
رحماندوست بازنویسی خلاق را برای بچه ها ضروری دانست و افزود: هیچ ناشر بازاری و نویسنده تازه کاری نیست که به بازنویسی ادبیات کهن برای بچه ها نپرداخته باشد چراکه متون قدیمی و ادبیات عامیانه، آغازگر ادبیات کودک در تمام دنیاست اما بازنویسی کار ساده ای نیست و نویسندگان نباید از روی ناتوانی به آن روی آورند. وگرنه اگر کسی توان بازآفرینی و نوشتن اثر خلاقانه را داشت اما تصمیم گرفت بازنویسی کند، همین نظرش خلاقه است و بازنویسی اش ارزشمند.
اقبال به بازنویسی بیش از بازآفرینی است
مریم جلالی پژوهش گر ادبیات کودک هم یکی دیگر از حاضران این نشست تخصصی بود. او هم در ارتباط با تفاوتی که بین بازنویسی و بازآفرینی وجود دارد، گفت: ما با دو نوع برداشت باز و بسته روبه رو هستیم. بازنویسی، در مقوله برداشت بسته و بازآفرینی، درشمار برداشت آزاد جای می گیرد.
این عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی به فردوسی اشاره و بیان کرد: فردوسی به بازآفرینی روی آورده چراکه «نوسازی، باز زنده سازی و بهسازی» سه ویژگی بازآفرینی هستند و برای خالق شاهنامه پرداختن به این سه اصل و توجه به جذابیت های نوشتاری متناسب با عصر خود مهم بوده است.
جلالی بازنویسی را متفاوت با ساده نویسی دانست و افزود: برخی معتقدند ما اجازه نداریم در متن دست ببریم و تنها می توانیم آن را ساده کنیم. در حالی که ساده نویسی با بازنویسی فرق دارد و آنچه در بازنویسی مورد توجه قرار می گیرد ادبیت متن است. یعنی می توان در دوباره نوشتن یک متن این عنصر ادبی بودن را به آن افزود.
این پژوهشگر ادبیات کودک همچنین بیان کرد: در بازنویسی امکان جداکردن بخش هایی از متن اصلی مثل قتل و خشونت تا جایی که به شالوده آن آسیبی وارد نشود وجود دارد. ضمن این که بازنویس باید تسلط کافی به دایره واژگان به کار رفته در اثر و همچنین متن مقصد داشته باشد برای مثال بداند «یکایک» در شاهنامه به معنی ناگهان است.
جلالی بازآفرینی را مترادف با خلق یک اثر دانست و افزود: دست نویسنده در بازآفرینی به اندازه تالیف یک اثر تازه باز است. گرچه سطح بازآفرینی ها هم متفاوت و در نوسان بین کمرنگ، متوسط و پررنگ است. گرچه براساس آمار منتشر شده، اقبال مخاطبان به بازنویسی بیشتر از بازآفرینی است اما پرداختن به هر دو مقوله اهمیت دارد.
این نشست به شیوه برخط و از طریق سایت کانون مجازی ساعت 14 روز چهارشنبه 18 تیر 1399 برگزار شد.
اخبار مربوط به (ادبیات کودک) را دنبال کنید:
جایزه ملی کتاب کودک و نوجوان در یک قدمی اجرا
واژه شناسی این خبر (ادبیات کودک): ▲
ادبیات کودک و نوجوان گونهای از ادبیات است که جداسازی آن از بخشهای دیگر ادبیات با سن مخاطبان آن انجام میشود. این گونهٔ ادبی هنگامی پدید آمد که بزرگسالان متوجه شدند کودکان و نوجوانان به سبب گنجایشهای شناختی و ویژگیهای رشدی خود آمادگی پذیرش متنهای بزرگسال را ندارند و به متنهایی نیاز دارند که پاسخگوی دورهٔ رشد و نیازهای آنها باشد.
(واژه ادبیات کودک از دانشنامه آزاد ویکیپدیا)
واژه شناسی این خبر (مهدی آذریزدی): ▲
مهدی آذر یزدی (زادهٔ 27 اسفند 1300 در یزد - 18 تیر 1388) نویسندهٔ کودک و نوجوان اهل محله خرمشاه یزد در ایران بود. او هرگز ازدواج نکرد و هیچگاه به کار دولتی مشغول نشد. در واقع، تنها لذت زندگیاش، کتاب خواندن بود.
او نخستین نویسندهای است که در ایران به فکر نوشتن داستان برای کودکان و نوجوانان افتاد. به همین دلیل است که عنوان «پدر ادبیات کودک و نوجوان ایران» را به او دادهاند. همچنین به خاطر آثار ارزشمند او در زمینهٔ کتاب کودک، روز درگذشت او به نام روز ملی ادبیات کودک و نوجوان نامگذاری شدهاست.
(واژه مهدی آذریزدی از دانشنامه آزاد ویکیپدیا)
- قیمت طلای 18 عیار امروز جمعه 10 فروردین 1403، 1.090 درصد افزایش داشت
- نگاهی به زمین لرزه ها در 4 استان در پنجشنبه 9 فروردین 1403
- نرخ تبادل دلار آمریکا و روپیه هند امروز 0.07 درصد افزایش را تجربه کرد - پنجشنبه 9 فروردین 1403
- تغییرات نرخ تبادلات دلار آمریکا با ارزهای مطرح قاره اروپا - 1403/01/09
- خط روند تغییرات ارزش جهانی دلار آمریکا به سمت سطح مقاومت بالا متمایل شد – پنجشنبه 9 فروردین 1403