يكي از مهمترين متغيرهاي فرهنگي مرتبط با پدافند غير عامل باورها و ارزش هاي نهادينه شده در ساختمان ذهني افراد است.
به نقل از وزارت فرهنگ و ارشاد1399/8/7کد خبر 139982531410
فرهنگ وپدافند غیر عامل
در فرهنگ دهخدا«پدافند» از دو واژه «پد» و «آفند» تشکیل شده است. پد یا پاد پیشوندی است به معنیضد، متضاد، پی و دنبال که هرگاه قبل از واژه قرار گیرد، معنای آن را معکوس میکند.واژه آفند نیز به معنای جنگ، جدال، پیکار و دشمنی است. بر این اساس «پدافند» بهمعنی حفظ جان مردم و تضمین امنیت افراد جامعه در شرایط بحرانی است. پدافند به دوشاخه عامل و غیر عامل تقسیم میشود. «پدافند عامل» را دفاع در مقابل دشمن با بهکارگیری سلاح و تجهیزات جنگی و تکنیکهایرزمی به منظور از کار انداختن ماشین جنگی دشمن میدانند. اما «پدافند غیر عامل» رامجموعه هایی از اقدامات غیر مسلحانه که باعث افزایش بازدارندگی، کاهش آسیب پذیری،تداوم فعالیتهای ضروری، ارتقای پایداری ملی و تسهیل مدیریت بحران در مقابل تهدیدهاشود میدانند. حال این تهدیدها میتواند از جانب دشمن، خشم طبیعت یا دیگر سوانحباشد.
پدافند و پدافندغیرعامل، از بدو خلقت مورد توجه جدی بشر بوده است. از آن زمان که انسان های اولیهغار نشین با تغییر شکل سنگ؛ توانستند وسایل دفاعی بسازند تا از حمله حیوانات وحشیدر امان بمانند، تا ساخت سپر، جوشن، زره، برج و بارو، قلعه های محکم و مرتفع، حفرخندق، دروازه های مستحکم و ... در راستای «پدافند» و «پدافند غیر عامل» بوده و تاامروز که با استفاده از تکنولوژی مدرن و در مقابله با ویروس کرونا، این روندکماکان تداوم دارد.
پدافند غیرعاملدر حوزه های مختلف سیاسی، اجتماعی،فرهنگی، اقتصادی، صنعتی، نظامی، راه و شهرسازی، زیرساخت های فنی و کشاورزی، تولید،فناوری اطلاعات، و ... دارای مصادیق خاص خود است. این مهم به صورت تخصصی و طیبخشنامه شورای پدافند غیر عامل استان، از طرف استانداری به کلیه دستگاه های اجراییابلاغ شده است. کارگزاران حوزه فرهنگ و هنر نیز از این قاعده مستثنی نبوده و«پدافند غیر عامل» شامل مصادیق متعددی در حوزه فرهنگ است. یکی از مهمترین متغیرهایفرهنگی مرتبط با پدافند غیر عامل باورها و ارزش های نهادینه شده در ساختمان ذهنیافراد است. باورهایی که کنش انسان در موقعیت های مختلف بحرانی یا غیر بحرانی راجهت میدهد. پیر بوردیو جامعه شناس آمریکایی از عادت واره هایی(هابیتوس) یاد میکندکه ساختارهای تجسم یافته و ملکه ی ذهن شده ی افراد است. باورهایی که ریشه در میزانسرمایه های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی فرد دارند و در شرایط مختلف، رفتار انسان راشکل میدهند.
در بحث پدافندغیرعامل و به ویژه در شرایط بروز بحران ها، کیفیت رفتار و کنش افراد جامعه یکی ازمهمترین مؤلفه ها در مدیریت بحران است. رفتارهایی که بیشتر آنها بر اساس عادت واره هاییاست که در ساختمان ذهنی افراد نهادینه شده است. این مهم در سیاست های اجراییپدافند غیرعامل فرهنگی کشور نیز لحاظ شده است. در بند 6 این سیاست ها؛ به موضوعتوسعه و تعمیق آموزش های پدافند غیر عامل با بهره گیری از ظرفیت های فرهنگی و دربند 7 استفاده حداکثری از قابلیت ها و توانمندی های هنرمندان، انجمن ها، سرمایه گذارانو اصحاب فرهنگ و هنر در نهادینه سازی فرهنگ پدافند غیرعامل اشاره شده است. یکی ازمهمترین ابزارهای فرهنگی برای تأثیر گذاری بر رفتار، ابزار «رسانه» است. پیشرفت هایشگرف تکنولوژی در سالهای اخیر؛ فضای مجازی را، به یکی از اثرگذارترین رسانه ها بررفتار افراد جامعه تبدیل کرده است. تحلیل ابعاد مختلف رفتاری افراد جامعه در شرایطبحرانی نیاز به بررسی بیشتری دارد و در حوصله این گفتار نمی گنجد. اما به عنواننمونه به یکی از مصادیق آن که «تجمع» است اشاره میشود. تقریباً میشود به صورتکلی اذعان داشت یکی از عادت واره های ما ایرانیان در پس هر حادثه «تجمع» در اطرافمحل حادثه است. در هنگام بروز سیل، زلزله، سوانح رانندگی، آتش سوزی، در بیمارستان،مرگ بستگان یا آشنایان، و ... اولین و بدیهی ترین واکنش ما ایرانیان تجمع است. دراین که حضور به موقع افراد و کمک به افراد سانحه دیده مفید واقع میشود شکی نیست.اما باید توجه داشت که این حضور و این مفید بودن تابع شرایط و حد و حدود خود است وهرگاه از شرایط خود عبور کند ممکن است نه تنها مفید نباشد، بلکه صدمات جبرانناپذیری به دنبال داشته باشد. تصور کنید امدادرسانانی که به خاطر ازدحام و ترافیک،امکان رسیدن به موقع برایشان میسر نشود. یا پرسنل بیمارستان که به خاطر ازدحامهمراهان نتوانند خدمات درمانی را به موقع ارایه نمایند. یا در این شرایط کروناییبرگزاری مراسمات سوگواری که ناقض اصل رعایت فاصله اجتماعی بوده و منجر به تشدیدسرایت بیماری میشود. لذا مشاهده میشود که موضوع «پدافند غیر عامل» مصادیق متعددو فراوانی در حوزه فرهنگ دارد که پرداختن به آنها؛ رسالت مهم کارگزاران فرهنگ بااستفاده از ابزار رسانه و به ویژه، بهره گیری از فضای مجازی است.
عمران خودآموز
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان ایلام
واژه شناسی این خبر (پدافند عامل): ▲
پدافند یا پاد آفند (پاد به معنی خلاف) در مفهوم کلی٬ مجموعه اقداماتی است که بهمنظور دفع٬ خنثی سازی٬ کاهش تأثیر اقدامات آفندی دشمن و جلوگیری از دستیابی دشمن به اهداف خودی انجام میگیرد.
(واژه پدافند عامل از دانشنامه آزاد ویکیپدیا)
اخبار مربوط به (مدیریت بحران) را دنبال کنید:
مشکلات قطعی برق و آب در برخی از روستاهای هرمزگان
رگبار باران و رعدوبرق در نقاط مختلف کشور
هشدار مهم هواشناسی به کوهنوردان
واژه شناسی این خبر (مدیریت بحران): ▲
مدیریت بحران (به انگلیسی: Crisis management) از اصطلاحات حوزه مدیریت است که به مجموعهای از فعالیتها، چارهجوییها و دستورالعملهایی اطلاق میشود، که مدیریت یک سازمان در چالش با بحران انجام میدهد و هدف آن کاهش روند، کنترل و رفع بحران است. بهطور کلّی، مدیریت بحران به معنای سوق دادن هدفمند جریانِ پیشرفتِ امور به روالی قابل کنترل و انتظار بازگشت امور در اَسرع وقت به شرایط قبل از بحران است.
(واژه مدیریت بحران از دانشنامه آزاد ویکیپدیا)