ضرورت نوسازي ساختارهاي كهنه در عصر «حكمراني هوشمند»
به نقل از وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات1399/11/1کد خبر 1399b3515
وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات با بيان اينكه اين روزها مفهوم «حكمراني هوشمند» به كار ميرود؛ يعني بايد فراتر از «حكمراني فضاي مجازي» را ديد، يعني مساله آن است كه از طريق فناوريهاي نو بتوان مسالههاي اساسي حكمراني را حل كرد نوشت: دنيا در حال ورود به دوره «حكمراني هوشمند» است و در اين دوره است كه ساختارهاي كهنه دولتها نياز به نوسازي مييابند و اين نوسازي بدون اتكا و فهم عميق از فناوري، ما را از مسير پيشرفت دورتر خواهد كرد.
(تصویر شماره 1)
به گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، محمدجواد آذری جهرمی در سرمقاله روزنامه اعتماد به موضوع ضرورت توجه به «حکمرانی هوشمند» پرداخت.
متن کامل این سرمقاله به این شرح است:
فراتر از حکمرانی دیجیتال شاید در روزگار گذشته، ما در برابر تغییراتی که یک باره می آمدند، حیرت زده می شدیم و تا به خودمان می آمدیم دیگر فرصت ها از دست رفته بود.
اما در این دنیای جدید گاهی از بس می دانیم چه تغییراتی خواهد آمد و از بس آن واژه ها را هر جایی به کار می بریم؛ یادمان می رود تا به آن فکر کنیم؛ یادمان می رود تا عمق تغییرات را در ذهن مان تصور کنیم و این هم یک جور فراموشی و فکر نکردن به آینده است!
در ابتدای 2019 بیش از 5.11 میلیارد کاربر موبایل، 4.39 میلیارد کاربر اینترنت و 3.48 میلیارد کاربر شبکه های اجتماعی وجود داشت؛ اما همه گیری کرونا روند رشد را چندبرابر کرد تا تعامل اجتماعی، سازماندهی نیروی کار و همکاری اجتماعی تغییرات بنیادین در روزهای آینده پیدا کند. تغییراتی که می تواند رابطه میان شهروندان و دولت ها را در جهان آینده متفاوت کند. این تغییرات می تواند در آینده نزدیک، سلسله مراتب کشورها را تغییر دهد. کشورها احتمالا در سال های آینده بر اساس توانایی شان در نوآوری و خلاقیت و همچنین قدرت جذب فناوری های نوظهور راهبردی است که در این سلسله مراتب جهانی جایگاه خود را می یابند. در حقیقت کشورها باید یاد بگیرند که چگونه با این تغییرات انطباق پیدا کنند. همین توانمندی «انطباق پذیری با فناوری ها»ست که رشد اقتصادی، وزن کشورها در نظام اقتصاد جهانی و وزن ژئوپلیتیکی کشورها را تعیین خواهد کرد. ما گاهی به حدی از واژه ها و مفاهیم جدید استفاده می کنیم که حساسیت خود را روی آن واژه ها از دست می دهیم. شاید از بس به راحتی می گوییم کلان داده یا اینترنت اشیاء یا هوش مصنوعی؛ فراموش می کنیم تا به عمق تاثیرات آنها بر زندگی روزمره و نحوه حکمرانی جدید فکر کنیم. واقعیت آن است که حکمرانی در دنیای آینده یک حکمرانی فناورانه است! از پیدا کردن یک فرد نیازمند در نظر بگیرید تا شیوه یارانه دادن و هدفمند کردن آن تا حتی آموزش و بهداشت، همگی فناورانه شده است. همه اینها نیاز به فهم فناورانه دارد و به نظر می رسد اگر یک نظام حکمرانی نتواند تصویر روشنی از فناوری داشته باشد؛ نمی تواند پایه گذار یک نظام حکمرانی مناسب باشد. اگرچه جهان و نظام های حکمرانی زمانی با فقر اطلاعات روبه رو بودند و گاه از فرط نداشتن داده نمی توانستند حکمرانی مناسب داشته باشند؛ امروز مشکل نداشتن داده نیست؛ بلکه ناتوانی در ارتباط داده ها، یکپارچگی آنها و هوشمندی در استفاده آن است. در حقیقت کشورها در صورتی موفق خواهند بود که بتوانند از این داده های جدا از هم دانش و هوشمندی در حکمرانی تولید کنند.امروزه به قول تافلر با سرریزی اطلاعات روبه رو هستیم که البته فرصتی است برای مردم و دولت ها. فرصت از این جهت که دولت ها در همراهی با بخش خصوصی و با بهره گیری از فناوری های نوظهور (مثل هوش مصنوعی) قادرند تا با پردازش کلان داده ها، ابزارهای جدیدی برای تدوین سیاست ها و پرداختن به نیازهای شهروندان شان بیابند یا به عبارت دیگر، هر چه دقیق تر به نیازها در زمینه بهداشت، آموزش، محیط زیست، رفاه، عدالت اجتماعی، اقتصاد و… پاسخ دهند و زمینه های بیشتری را برای مشارکت مردم در امر سیاسی، تصمیم گیری ها و اجرای آنها فراهم آورند.
حوزه دیجیتال حالا نماد مشخص تحولات مرتبط با موضوع حکمرانی است؛ حوزه ای که در آن، دولت ها نیازمند بازتعریف حاکمیت هستند. به نظر می رسد تمام آن نظریه هایی که از یک طرف توصیه می کنند که مداخلات دولت باید حداقلی باشد و از طرف دیگر رفاه حداقلی شهروندان را توصیه می کنند؛ تنها و تنها از یک طریق می توانند این دو توصیه در ظاهر متعارض را پاسخ دهند: هوشمندسازی حکمرانی با اتکا به فناوری های نو! اینکه این روزها مفهوم «حکمرانی هوشمند» به کار می رود؛ یعنی باید فراتر از «حکمرانی فضای مجازی» را دید. یعنی مساله امروز فقط حکمرانی مناسب در فضای مجازی و دیجیتال نیست؛ بلکه مساله آن است که از طریق فناوری های نو بتوان مساله های اساسی حکمرانی را حل کرد؛ مسائلی مانند فقر، عدالت، اشتغال یا بهداشت و ... دنیا در حال ورود به دوره «حکمرانی هوشمند» است و این دوره جدید نیازمند بازتعریف تمامی مفاهیم حکمرانی بر اساس وفور داده، هوشمندسازی و افزایش دقت سیاستگذاری است. در این مسیر بسیاری از شیوه های پیشین نیاز به تعویض با ابزارهای مدرن تر دارند؛ بسیاری از ملاحظات و دغدغه های جدید هم تولید می شوند. در این دوره است که ساختارهای کهنه دولت ها نیاز به نوسازی می یابند و این نوسازی بدون اتکا و فهم عمیق از فناوری، ما را از مسیر پیشرفت دورتر خواهد کرد. پیشنهاد می کنم بدون آنکه عادت وار دوباره این واژه های شیک کلان داده، اینترنت اشیاء، واقعیت افزوده یا ... را ردیف کنیم پشت سر هم، کمی فکر کنیم به آینده 10 ساله دیگرمان و اینکه «آن روز اگر ساختار حکمرانی ما چگونه باشد، ما جزو برندگان خواهیم بود؟» و بعد کمی تلخ فکر کنیم و از خود بپرسیم «اگر چه تغییراتی در این مدت نداشته باشیم؛ جزو بازندگان خواهیم بود؟» ما باید جزو برندگان باشیم و فکر کنیم به مسیر برنده بودن.
به گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، محمدجواد آذری جهرمی در سرمقاله روزنامه اعتماد به موضوع ضرورت توجه به «حکمرانی هوشمند» پرداخت.
متن کامل این سرمقاله به این شرح است:
فراتر از حکمرانی دیجیتال شاید در روزگار گذشته، ما در برابر تغییراتی که یک باره می آمدند، حیرت زده می شدیم و تا به خودمان می آمدیم دیگر فرصت ها از دست رفته بود.
اما در این دنیای جدید گاهی از بس می دانیم چه تغییراتی خواهد آمد و از بس آن واژه ها را هر جایی به کار می بریم؛ یادمان می رود تا به آن فکر کنیم؛ یادمان می رود تا عمق تغییرات را در ذهن مان تصور کنیم و این هم یک جور فراموشی و فکر نکردن به آینده است!
در ابتدای 2019 بیش از 5.11 میلیارد کاربر موبایل، 4.39 میلیارد کاربر اینترنت و 3.48 میلیارد کاربر شبکه های اجتماعی وجود داشت؛ اما همه گیری کرونا روند رشد را چندبرابر کرد تا تعامل اجتماعی، سازماندهی نیروی کار و همکاری اجتماعی تغییرات بنیادین در روزهای آینده پیدا کند. تغییراتی که می تواند رابطه میان شهروندان و دولت ها را در جهان آینده متفاوت کند. این تغییرات می تواند در آینده نزدیک، سلسله مراتب کشورها را تغییر دهد. کشورها احتمالا در سال های آینده بر اساس توانایی شان در نوآوری و خلاقیت و همچنین قدرت جذب فناوری های نوظهور راهبردی است که در این سلسله مراتب جهانی جایگاه خود را می یابند. در حقیقت کشورها باید یاد بگیرند که چگونه با این تغییرات انطباق پیدا کنند. همین توانمندی «انطباق پذیری با فناوری ها»ست که رشد اقتصادی، وزن کشورها در نظام اقتصاد جهانی و وزن ژئوپلیتیکی کشورها را تعیین خواهد کرد. ما گاهی به حدی از واژه ها و مفاهیم جدید استفاده می کنیم که حساسیت خود را روی آن واژه ها از دست می دهیم. شاید از بس به راحتی می گوییم کلان داده یا اینترنت اشیاء یا هوش مصنوعی؛ فراموش می کنیم تا به عمق تاثیرات آنها بر زندگی روزمره و نحوه حکمرانی جدید فکر کنیم. واقعیت آن است که حکمرانی در دنیای آینده یک حکمرانی فناورانه است! از پیدا کردن یک فرد نیازمند در نظر بگیرید تا شیوه یارانه دادن و هدفمند کردن آن تا حتی آموزش و بهداشت، همگی فناورانه شده است. همه اینها نیاز به فهم فناورانه دارد و به نظر می رسد اگر یک نظام حکمرانی نتواند تصویر روشنی از فناوری داشته باشد؛ نمی تواند پایه گذار یک نظام حکمرانی مناسب باشد. اگرچه جهان و نظام های حکمرانی زمانی با فقر اطلاعات روبه رو بودند و گاه از فرط نداشتن داده نمی توانستند حکمرانی مناسب داشته باشند؛ امروز مشکل نداشتن داده نیست؛ بلکه ناتوانی در ارتباط داده ها، یکپارچگی آنها و هوشمندی در استفاده آن است. در حقیقت کشورها در صورتی موفق خواهند بود که بتوانند از این داده های جدا از هم دانش و هوشمندی در حکمرانی تولید کنند.امروزه به قول تافلر با سرریزی اطلاعات روبه رو هستیم که البته فرصتی است برای مردم و دولت ها. فرصت از این جهت که دولت ها در همراهی با بخش خصوصی و با بهره گیری از فناوری های نوظهور (مثل هوش مصنوعی) قادرند تا با پردازش کلان داده ها، ابزارهای جدیدی برای تدوین سیاست ها و پرداختن به نیازهای شهروندان شان بیابند یا به عبارت دیگر، هر چه دقیق تر به نیازها در زمینه بهداشت، آموزش، محیط زیست، رفاه، عدالت اجتماعی، اقتصاد و… پاسخ دهند و زمینه های بیشتری را برای مشارکت مردم در امر سیاسی، تصمیم گیری ها و اجرای آنها فراهم آورند.
حوزه دیجیتال حالا نماد مشخص تحولات مرتبط با موضوع حکمرانی است؛ حوزه ای که در آن، دولت ها نیازمند بازتعریف حاکمیت هستند. به نظر می رسد تمام آن نظریه هایی که از یک طرف توصیه می کنند که مداخلات دولت باید حداقلی باشد و از طرف دیگر رفاه حداقلی شهروندان را توصیه می کنند؛ تنها و تنها از یک طریق می توانند این دو توصیه در ظاهر متعارض را پاسخ دهند: هوشمندسازی حکمرانی با اتکا به فناوری های نو! اینکه این روزها مفهوم «حکمرانی هوشمند» به کار می رود؛ یعنی باید فراتر از «حکمرانی فضای مجازی» را دید. یعنی مساله امروز فقط حکمرانی مناسب در فضای مجازی و دیجیتال نیست؛ بلکه مساله آن است که از طریق فناوری های نو بتوان مساله های اساسی حکمرانی را حل کرد؛ مسائلی مانند فقر، عدالت، اشتغال یا بهداشت و ... دنیا در حال ورود به دوره «حکمرانی هوشمند» است و این دوره جدید نیازمند بازتعریف تمامی مفاهیم حکمرانی بر اساس وفور داده، هوشمندسازی و افزایش دقت سیاستگذاری است. در این مسیر بسیاری از شیوه های پیشین نیاز به تعویض با ابزارهای مدرن تر دارند؛ بسیاری از ملاحظات و دغدغه های جدید هم تولید می شوند. در این دوره است که ساختارهای کهنه دولت ها نیاز به نوسازی می یابند و این نوسازی بدون اتکا و فهم عمیق از فناوری، ما را از مسیر پیشرفت دورتر خواهد کرد. پیشنهاد می کنم بدون آنکه عادت وار دوباره این واژه های شیک کلان داده، اینترنت اشیاء، واقعیت افزوده یا ... را ردیف کنیم پشت سر هم، کمی فکر کنیم به آینده 10 ساله دیگرمان و اینکه «آن روز اگر ساختار حکمرانی ما چگونه باشد، ما جزو برندگان خواهیم بود؟» و بعد کمی تلخ فکر کنیم و از خود بپرسیم «اگر چه تغییراتی در این مدت نداشته باشیم؛ جزو بازندگان خواهیم بود؟» ما باید جزو برندگان باشیم و فکر کنیم به مسیر برنده بودن.
واژه شناسی این خبر (اینترنت اشیاء): ▲
به ارتباط اینترنتی بین اشیاء و تجهیزاتی میگویند که در محیط پیرامون ما قرار دارند. این لوازم یا اشیاء متصل به شبکه اینترنت میتوانند با استفاده از نرمافزارهای موجود در تلفنهای هوشمند، تبلتها، رایانهها، گجت یا ابزارکها، ساعتهای هوشمند، تلویزیونها و هر شیء دیگری به صورت از راه دور کنترل و مدیریت شوند.
(واژه اینترنت اشیاء از دانشنامه آزاد ویکیپدیا)