فهرست صد رمان برتر فارسی به انتخاب آرمان ملی
به نقل از خبرگزاری کتاب ایران1399/12/6کد خبر 1399c25603434
گروه ادبیات و کتاب روزنامه آرمان ملی فهرست صد رمان فارسی در صد سال گذشته را انتخاب کرده و برای خواندن به مخاطبان پیشنهاد داده است.
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) پس از انتخاب چهل رمان برتر فارسی از 1357 تا 1397، پروژه انتخاب صد رمان برتر فارسی کلید خورد. ابتدا، مهم ترین آثار داستانی از 1300 تا 1399، انتخاب شد. به دلیل اینکه آغاز ادبیات داستانی معاصر فارسی با داستان کوتاه بوده، و این روند طی این صدسال نیز ادامه داشته، بنابراین انتخاب ها منحصرا به رمان ختم نشد، بلکه به سراغ مهم ترین داستان کوتاه نویس های این صد سال هم رفتیم تا تحت عنوان «برگزیده داستان های کوتاه و بلند»، آنها را در فهرست صد کتاب برتر قرار دهیم؛ این درحالی است که هنوز برگزیده ای از داستان های برخی از نویسنده ها منتشر نشده است. در فهرست اولیه، 146 رمان و نویسنده انتخاب شد و پس از بررسی، صد رمان و داستان کوتاه و بلند برگزیده انتخاب شد. انتخاب صد رمان در ادبیات داستانی فارسی کاری بسیار سخت است. از یک سو، ادبیات داستانی فارسی با پیشینه اندکش، در این صدسال، صد رمان برتر خلق نکرده است. همین، انتخاب صد رمان را سخت تر می کرد. به نحوی که می توان گفت، ما در طول این صد سال، هیچ رمانی خلق نکرده ایم که توانسته باشد همسطح آثار بزرگ ادبیات جهان باشد؛ بنابراین، باید به داستان های کوتاه و بلند رجوع می کردیم که آغازگر داستان مدرن فارسی بوده است. سعی شده در انتخاب صد کتاب برتر ، تصویری از انسان ایرانی در ادبیات داستانی فارسی به خواننده ارائه شود که همزمان که یک اثر داستانی را می خواند، تصویرِ انسان ایرانی در این گذارِ صدساله را هم بخواند. در این فهرستِ 100تایی، 30 نویسنده با 64 رمان و 36 کتاب برگزیده داستان کوتاه و بلند حضور دارند؛ بدیهی است که این فهرست مثل هر فهرست دیگری، رضایت همه نویسنده ها و خواننده ها را به دست نیاورد؛ بااین حال، این فهرست تلاشی است برای پاسداشت ادبیات داستان فارسی در قرن چهاردهم؛ به عنوان قرن ادبیات. آنچه می خوانید صد کتاب داستانی برتر فارسی به ترتیب سال انتشار از 1300 تا 1399 به انتخاب گروه ادبیات و کتاب آرمان ملی است که برای نخستین بار در تاریخ نشریات فارسی صورت می گیرد. 1-برگزیده داستانهای کوتاه محمدعلی جمالزاده (1357-1300) اولین مجموعه داستان محمدعلی جمالزاده «یکی بود، یکی نبود» در سال 1300 منتشر شد که آغازگر داستان مدرن فارسی است. پس از آن آثار دیگری از جمالزاده منتشر شد. آخرین اثر او در سال 1357 با عنوان «قصه ما به سر رسید» چاپ شد. دو برگزیده از آثار جمالزاده منتشر شده: یکی به انتخاب علی دهباشی در نشر علم، و دیگری به انتخاب کامران پارسی نژاد در نشر روزگار. 2-برگزیده داستانهای کوتاه صادق هدایت (1321-1309) «زنده به گور» اولین مجموعه داستان صادق هدایت در سال 1309 منتشر شد و پس از آن «سه قطره خون» و آخرینش هم «سگ ولگرد» در سال 1321. سه برگزیده آثار کوتاه هدایت تاکنون منتشر شده: یکی به انتخاب جعفر مدرس صادقی در نشر مرکز، دومی به انتخاب محمد بهارلو در نشر طرح نو، و سومی به انتخاب محمدمنصور هاشمی در نشر روزگار. 3-برگزیده داستانهای کوتاه بزرگ علوی (1376-1313) اولین مجموعه داستان بزرگ علوی «چمدان» در سال 1313 منتشر شد و آخرین مجموعه یعنی «گیله مرد» هم در سال 1376. برگزیده داستان های کوتاه بزرگ علوی به انتخاب محمد بهارلو از سوی نشر علم منتشر شده است. 4-بوف کور، صادق هدایت، 13155-برگزیده داستانهای صادق چوبک (1344-1324) «خیمه شب بازی» اولین مجموعه داستان صادق چوبک در سال 1324 منتشر شد و بعد از آن مجموعه های دیگری از جمله «انتری که لوتی اش مرده بود» و «چراغ آخر» که آخرین مجموعه چوبک بود. این کتاب در سال 1344 منتشر شد. برگزیده داستان های کوتاه چوبک به انتخاب حسن محمودی در نشر روزگار و به انتخاب کاوه گوهرین در نشر نگاه منتشر شده است. 6-حاجی آقا، صادق هدایت، 13247-برگزیده داستانهای کوتاه و بلند جلال آلاحمد (1350-1324) اولین داستان های کوتاه جلال آل احمد «دیدوبازدید» در سال 1324 منتشر شد و پس از آن، داستان های کوتاه و بلند دیگری از جمله «مدیر مدرسه» و «زن زیادی»، و آخرینش هم «پنج داستان» در سال 1350. برگزیده داستان های کوتاه و بلند جلال به انتخاب حسین شیخ رضایی در نشر روزگار منتشر شده است. 8-برگزیده داستانهای کوتاه ابراهیم گلستان (1399-1327) «آذر ماه آخر پاییز» مجموعه اول ابراهیم گلستان در سال 1327 منتشر شد، و چند مجموعه داستان کوتاه و بلند هم در سال های بعد، از جمله «مدومه»، «شکار سایه» و «جوی دیوار و تشنه». برگزیده داستان های او تاکنون منتشر نشده است. 9-چشم هایش، بزرگ علوی، 133110-یکلیا و تنهایی او، تقی مدرسی، 133411-برگزیده داستانهای کوتاه غلامحسین ساعدی (1377-1335) نخستین مجموعه داستان و نمایش غلامحسین ساعدی با عنوان «پیگمالیون» در سال 34 منتشر شد و پس از آن مجموعه های موفقی چون «ترس و لرز»، «عزاداران بیل»، «شب نشینی باشکوه» و «واهمه های بی نام ونشان». آخرین مجموعه او در سال 1377 با عنوان «آشفته حالان بیداربخت» منتشر شد. برگزیده داستان های کوتاه او به انتخاب روح اله مهدی پورعمرانی در نشر روزگار منتشر شده است. 12-شوهر آهوخانم، علیمحمد افغانی، 134013-برگزیده داستانهای کوتاه جمال میرصادقی (1399-1341) مجموعه داستان نخست جمال میرصادقی با عنوان «مسافرهای شب» در سال 41 منتشر شد و پس از آن او مجموعه های بسیاری منتشر کرد که همگی در راستای هم بودند. دو برگزیده از داستان های میرصادقی توسط نشر ماهور و نیلوفر منتشر شده است. 14-سنگ صبور، صادق چوبک، 134215-بار دیگر شهری که دوست می داشتم، نادر ابراهمی، 134516-تنگسیر، صادق چوبک، 134517-سفر شب، بهمن شعلهور، 134518-برگزیده داستانهای کوتاه مهشید امیرشاهی (1399-1345) در سال 45 نخستین مجموعه داستان مهشید امیرشاهی با عنوان «کوچه بن بست» منتشر شد و طی سال های بعد بیش از ده مجموعه داستان کوتاه و بلند از جمله «سار بی بی خانم» و «به صیغه اول شخص مفرد» از او منتشر شد. از او یک برگزیده از داستان های کوتاهش منتشر شده است. 19-برگزیده داستانهای کوتاه و بلند امین فقیری (1399-1346) «دهکده پرملال» نخستین مجموعه امین فقیری بود که در سال 46 منتشر شد و پس از آن او مجموعه های بسیاری منتشر کرد. آخرینش «اسب هایی که با من نامهربان بودند» بود. برگزیده داستان های او هنوز منتشر نشده است. 20-برگزیده داستانهای کوتاه هوشنگ گلشیری (1374-1347) اولین مجموعه داستان هوشنگ گلشیری با عنوان ««مثل همیشه» در سال 47 منتشر شد و بعد از مجموعه هایی مثل «نمازخانه کوچک من». آخرینش هم در سال 74 با عنوان «دست تاریک، دست روشن». برگزیده داستان های او تحت عنوان «نیمه تاریک ماه» از سوی نشر نیلوفر منتشر شده است. 21-سووشون، سیمین دانشور، 134822-شازده احتجاب، هوشنگ گلشیری، 134823-برگزیده داستانهای کوتاه ناصر تقوایی (1399-1348) از تقوایی تنها یک کتاب مستقل چاپ شده به نام «تابستان همان سال» در سال 1348. او در طول سال های بعد چند داستان هم در نشریات مختلف منتشر کرد. از او هیچ برگزیده ای تاکنون منتشر نشده است. 24-توپ، غلامحسین ساعدی، 134825-طوطی، زکریا هاشمی، 134826-برگزیده داستانهای کوتاه گلی ترقی (1399-1348) اولین مجموعه داستان گلی ترقی با عنوان «من چه گورا هستم» در سال 48 منتشر شد و پس از آن «جایی دیگر» و «دو دنیا». آخرینش هم با عنوان «دیوهای خوش پوش» در سال 99. برگزیده داستان های کوتاه او به انتخاب خودش تحت عنوان «12 داستان» از سوی نشر نیلوفر منتشر شده است. 27-دایی جان ناپلئون، ایرج پزشکزاد، 134928- برگزیده داستانهای کوتاه و بلند بهرام صادقی، (1353-1349) «سنگر و قمقمه های خالی» و «ملکوت» دو کتاب بهرام صادقی است که مجموعه ای از داستان های کوتاه و بلند اوست. 29-کریستین و کید، هوشنگ گلشیری، 135030-برگزیده داستانهای کوتاه و بلند علیاشرف درویشیان (1396-1351) «روز اول تعطیلی» کتاب اول درویشیان در سال 51 منتشر شد و پس از آن «از این ولایت»، «آبشوران» و مجموعه های دیگر. «قصه های بند» و «سلول 18» هم آخرینشان. از او هیچ برگزیده ای منتشر نشده است. 31-شب یک شب دو، بهمن فرسی، 135332-همسایهها، احمد محمود، 135333-برگزیده داستانهای کوتاه محمد محمدعلی (1399-1354) اولین مجموعه محمد محمدعلی «دره هند آباد گرگ دارد» در سال 54 منتشر شد و پس از آن مجموعه ها و تک داستان های دیگری از جمله «بازنشستگی» در سال 66 منتشر شد. هیچ برگزیده ای از او تاکنون منتشر نشده است. 34-سگ و زمستان بلند، شهرنوش پارسیپور، 1355 35-بره گمشده راعی، هوشنگ گلشیری، 135636-برگزیده داستانهای کوتاه و بلند بهرام حیدری (1399-1356) اولین مجموعه داستان کوتاه بهرام حیدری با عنوان «به خدا می کشم هرکس که کشتم» در سال 56 منتشر شد و سال بعد مجموعه «لالی». حیدری داستان های کوتاه و بلند بسیاری طی سال های اخیر منتشر کرده که تاکنون هیچ برگزیده ای از داستان های کوتاه او منتشر نشده است. 37-شب هول، هرمز شهدادی، 135738-کلیدر، محمود دولتآبادی 135739-برگزیده داستانهای کوتاه و بلند نسیم خاکسار (1399-1358) مجموعه اول نسیم خاکسار در سال 58 منتشر شد تحت عنوان «گیاهک»؛ پس از آن او داستان های کوتاه و بلند بسیاری منتشر کرداز جمله «نان و گل» و «بقال خرزویل». از او هیچ برگزیده ای منتشر نشده است. 40-جای خالی سلوچ، محمود دولتآبادی، 135841-برگزیده داستانهای محمد کلباسی (1399-1358) «سرباز کوچک» مجموعه اول محمد کلباسی در سال 58 منتشر شد و پس از آن او داستان های کوتاه و بلند دیگری منتشر کرد از جمله «نوروز آقای اسدی» و «صورت ببر». آخرین مجموعه اش، «او»، در سال 97 منتشر شد. از او هیچ برگزیده ای منتشر نشده است. 42-برگزیده داستانهای کوتاه و بلند هوشنگ مرادیکرمانی (1399-1358) «قصه های مجید» نخستین کتاب مرادی کرمانی در سال 58 منتشر شد و پس از آن، داستان های کوتاه و بلند بسیاری از او منتشر شد، از جمله «خمره»، «بچه های قالیباف خانه»، «تنور» و... از او هیچ برگزیده ای منتشر نشده است. 43-برگزیده داستانهای کوتاه و بلند قاضی ربیحاوی (1399-1359) «وقتی که دود جنگ بر آسمان دهکده دیده شد» نخستین داستان بلند قاضی ربیحاوی بود که در سال 59 منتشر شد و پس از آن «خاطرات یک سرباز» را چاپ کرد و داستان های کوتاه و بلند دیگری نیز طی سال های بعد از جمله «نخل و باروت»، «از این مکان» و «گیسو». از او هیچ برگزیده ای منتشر نشده است. 44-آتش بدون دود، نادر ابراهیمی، 136045-گاوخونی، جعفر مدرس صادقی، 136146-زمین سوخته، احمد محمود، 136147-برگزیده داستانهای کوتاه رضا جولایی (1399-1362) «حکایت سلسله پشت کمانان» مجموعه اول رضا جولایی بود که در سال 62 منتشر شد و پس از آن او هشت مجموعه داستان کوتاه و بلند منتشر کرد که دوتای آخر «برکه های باد» و «پاییز 32» بود. از او هیچ برگزیده ای منتشر نشده است. 48-ثریا در اغما، اسماعیل فصیح، 136349-برگزیده داستانهای کوتاه اصغر عبداللهی (1399-1364) «در پشت آن مه» نخستین مجموعه اصغر عبداللهی در سال 64 منتشر شد و پس از آن دو مجموعه دیگر منتشر کرد: «سایبانی از حصیر» و «هاملت در نم نم باران». برگزیده داستان های او هنوز منتشر نشده است. 50-برگزیده داستانهای کوتاه علیاصغر شیرزادی (1399-1365) «نشسته در غبار» نخستین مجموعه علی اصغر شیرزادی در سال 65 منتشر شد و «غریبه و اقاقیا» و «یک سکه در دو جیب» هم در دهه شصت و هشتاد. از او هیچ برگزیده ای منتشر نشده است. 51-رازهای سرزمین من، رضا براهنی، 136652-زمستان 62، اسماعیل فصیح، 136653-برگزیده داستانهای کوتاه منیرو روانیپور (1399-1367) «کنیرو» نخستین مجموعه داستان منیرو روانی پور بود که در سال 67 منتشر شد و «نازلی» آخرینش در سال 81. برگزیده داستان های کوتاه او هنوز منتشر نشده است. 54-اهل غرق، منیرو روانیپور، 136855-برگزیده داستانهای کوتاه محمدرضا صفدری (1399-1368) «سیاسنبو» نخستین مجموعه محمدرضا صفدری در سال 68 منتشر شد و پس از آن، او چندین مجموعه دیگر منتشر کرد از جمله: «تیله آبی». برگزیده داستان های او هنوز منتشر نشده است. 56-طوبا و معنای شب، شهرنوش پارسیپور، 136857-سمفونی مردگان، عباس معروفی، 136858-برگزیده داستانهای کوتاه شهریار مندنیپور (1399-1368) «سایه های غار» نخسیتن مجموعه شهریار مندنی پور در سال 68 منتشر شد و پس از آن «مومیا و عسل»، «شرق بنفشه»، «آبی ماورای بحار» و آخرینش هم «هفت ناخدا» در سال 99. از او هیچ برگزیده ای منتشر نشده است. 59-سوقصد به ذات همایونی، رضا جولایی، 137060-برگزیده داستانهای کوتاه ابوتراب خسروی (1399-1370) «هاویه» نخستین مجموعه ابوتراب خسروی بود که در سال 70 منتشر شد و پس از آن، او «دیوان سومنان»، «کتاب ویران» و آثار دیگر کوتاه منتشر کرد. از او هیچ برگزیده ای منتشر نشده است. 61-خانه ادریسی ها، غزاله علیزاده، 137062-سال های ابری، علیاشرف درویشیان، 137063-برگزیده داستانهای کوتاه علی خدایی (1399-1370) «از میان شیشه، از میان مه» نخستین مجموعه علی خدایی بود که در سال 70 منتشر شد و پس از آن او مجموعه «تمام زمستان مرا گرم کن» و سه مجموعه دیگر منتشر کرد. از او هیچ برگزیده ای منتشر نشده است. 64-سال بلوا، عباس معروفی، 137165-جریزه سرگردانی، سیمین دانشور، 137266-مدار صفر درجه، احمد محمود، 137267-خروس، ابراهیم گلستان، 137368-برگزیده داستانهای کوتاه و بلند بیژن نجدی (1376-1373) «یوزپلنگانی که با من دویده اند» نخستین داستان های کوتاه بیژن نجدی بود که در سال 73 منتشر شد. بعد از آن، دو کتاب دیگر از او منتشر شد. از او هیچ برگزیده ای منتشر نشده است. 69-برگزیده داستانهای کوتاه محمد کشاورز (1399-1374) «پایکوبی» نخستین مجموعه محمد کشاورز بود که در سال 74 منتشر شد. «بلبل چوبی» و «روباه شنی» هم کارهای بعدی او. از او هیچ برگزیده ای هنوز منتشر نشده است. 70-برگزیده داستانهای کوتاه کوروش اسدی (1394-1378) مجموعه «پوکه باز» در سال 78 منتشر شد و بعد از آن، کوروش اسدی سه مجموعه دیگر از جمله «باغ ملی» را منتشر کرد. از او هیچ برگزیده ای منتشر نشده است. 71-درخت انجیر معابد، احمد محمود، 137972-سفر به گرای 270 درجه، احمد دهقان، 137573-دل دلدادگی، شهریار مندنیپور، 137774-چاه بابل، رضا قاسمی، 137775-نیمه غایب، حسین سناپور، 137876-کولی کنار آتش، منیرو روانیپور 137877-اسفار کاتبان، ابوتراب خسروی، 137978-ساربان سرگردان، سیمین دانشور، 138079-همنوایی شبانه ارکستر چوب ها، رضا قاسمی، 138080-دکتر نون زنش را از مصدق بیشتر دوست دارد، شهرام رحیمیان، 138081-چراغها را من خاموش میکنم، زویا پیرزاد، 138082-پرنده من، فریبا وفی، 138183-من ببر نیستم پیچیده به بالای خود تاکم، محمدرضا صفدری، 138184-خانوم، مسعود بهنود، 138185-رود راوی، ابوتراب خسروی، 138286-رنگها و سایهها، محمدرحیم اخوت، 138287-آداب بی قراری، یعقوب یادعلی، 138388-سپیده دم ایرانی، امیرحسن چهلتن، 138489-عقرب روی پله های راه آهن اندیمشک، حسین مرتضاییانآبکنار، 138490-سالمرگی، اصغر الهی، 138591-باغ تلو، مجید قیصری، 1385 92-برگزیده داستانهای کوتاه امیرحسین خورشیدفر (1399-1385) امیرحسین خورشیدفر با اینکه دو مجموعه داستان دارد، اما یکی از درخشان ترین آثار ادبیات داستانی معاصر را خلق کرده: «زندگی مطابق خواسته تو پیش می رود» در سال 85 و «شرط بندی روی اسب مسابقه» در سال 96. از او هیچ برگزیده ای منتشر نشده است. 93-نگران نباش، مهسا محبعلی، 138794-شطرنج با ماشین قیامت، احمد حبیبزاده، 138795-زوال کلنل، محمود دولتآبادی، 138896-مردگان باغ سبز، محمدرضا بایرامی، 139097-کوچه ابرهای گمشده، کوروش اسدی، 139598-روزگار دوزخی آقای ایاز، رضا براهنی، 139899-اشراق درخت گوجه سبز، شکوفه آذر، 1398100-عقربکِشی، شهریار مندنیپور، 1399
واژه شناسی این خبر (مجموعه داستان): ▲
داستان کوتاه گونهای از ادبیات داستانی است که نسبت به رمان یا داستان بلند حجم بسیار کمتری دارد و نویسنده در آن برشی از زندگی یا حوادث را مینویسد درحالی که در داستان بلند یا رمان، نویسنده به جنبههای مختلف زندگی یک یا چند شخصیت میپردازد و دستش برای استفاده از کلمات باز است. به همین دلیل ایجاز در داستان کوتاه مهم است و نویسنده نباید به موارد حاشیهای بپردازد.
(واژه مجموعه داستان از دانشنامه آزاد ویکیپدیا)
- قیمت طلای 18 عیار امروز پنجشنبه 6 اردیبهشت 1403، 0.513 درصد کاهش داشت
- قیمت سکه گرمی امروز پنجشنبه 6 اردیبهشت 1403، 1.449 درصد کاهش داشت
- قیمت یورو (مرکز مبادلات ارزی) امروز ، 0.061 درصد کاهش داشت
- بوشهر با 2 تکانه در صدر جدول تکانه های کشور در چهارشنبه 5 اردیبهشت 1403
- شاخص USDINR امروز 0.07 درصد افزایش را تجربه کرد - چهارشنبه 5 اردیبهشت 1403