صدای ماشه در بازار میلگرد پیچید!
به گزارش آهن آنلاین؛ مهم‌ترین چالشی که این روزها صنعت ساختمان با آن مواجه است، گرانی مصالح به‌خصوص میلگرد است. بر پایه آمار رسمی، قیمت نهاده‌های ساختمانی در تهران طی بهار 1404 نسبت به بهار سال گذشته حدود 49.7 درصد افزایش داشته است که از سنگین‌ترین جهش‌ها در چند سال اخیر محسوب می‌شود. هزینه ساخت هر متر مربع مسکن (بدون احتساب قیمت زمین) که سال گذشته حدود 20 تا 25 میلیون تومان برآورد می‌شد، هم‌اکنون به حدود 30 میلیون تومان رسیده است. این افزایش ناشی از تورم در نهاده‌های ساختمانی، خدمات و دستمزدها است.
در این وضعیت دولت وارد عمل شده است؛ یکی از سیاست‌های اجرایی، تامین و توزیع میلگرد برای پروژه‌های مسکن حمایتی است. صندوق ملی مسکن از ابتدای سال جاری تاکنون 30 هزار تن میلگرد برای این پروژه‌ها اختصاص داده است. میلگردی که قیمت خرید آن مربوط به حدود 18 ماه گذشته بوده است، موضوعی که نقش موثری در کاهش هزینه تمام شده پروژه‌هایی دارد که هنوز عملیات ساخت آنها شروع نشده است. علاوه‌بر‌آن، بناست در هفته‌های آتی 30 هزار تن میلگرد دیگر نیز تخصیص یابد.
افزایش هزینه ساخت زیر بار میلگرد
با این حال توزیع میلگرد تنها یک بخشی از زنجیره هزینه است و نمی‌تواند به تنهایی تمام فشارهای ناشی از افزایش قیمت‌ها را کاهش دهد. رکود شدید در بازار مسکن، کاهش تقاضای موثر، تعویق پروژه‌ها و کمبود نقدینگی همچنان به عنوان چالش‌های جدی خود را نشان می‌دهند.
در طرح نهضت ملی مسکن، افزایش قیمت میلگرد باعث شده هزینه پیش‌بینی شده ساخت واحدهایی که حجم اسکلت آنها سنگین است، به شدت بالا رود، برای مثال، میلگردی که در زمان شروع پروژه‌ها قیمت آن حدود 20 هزار تومان بود، اکنون به حدود 40 هزار تومان رسیده است که رشد تقریبا صددرصدی نشان می‌دهد.
تخصیص میلگرد با قیمت قدیمی‌تر به پروژه‌های مسکن حمایتی می‌تواند مقداری از بار هزینه را بکاهد به ویژه برای پروژه‌هایی که هنوز آغاز نشده‌اند، اما برای کنترل نهایی قیمت تمام‌شده ساخت مسکن و جلوگیری از رکود گسترده، لازم است سیاست‌هایی مکمل اجرا شود؛ ازجمله کنترل تورم مصالح، تسهیل تامین مالی پروژه‌ها، تضمین تعدیل منطقی قیمت مصالح در قراردادها و حمایت بیشتر از بخش خصوصی سازنده.
شیب صعودی قیمت میلگرد
با وجود افزایش قیمتی هیجانی ناشی از تحولات سیاسی در روزهای اخیر، بازار میلگرد کشور در وضعیت رکودی و کمبود نقدینگی مشهودی به سر می‌برد. کف قیمت پیشنهادی میلگرد در مبادی معتبر همچون خراسان، ابرکوه، جهان فولاد سیرجان، اروند و انبار ذوب‌آهن در سایزهای خاص حدود 37 تا 37 هزار و 500 هزار تومان به‌اضافه مالیات بر ارزش افزوده است.
در حالی که برخی سنگین‌فروشان یا دارندگان انبار، باتکیه بر روند صعودی قیمت‌ها دلگرم هستند، اصل درآمد بازار میلگرد که ناشی از گردش کالا و نقدینگی مصرف‌کننده و تولیدکننده است تضعیف شده است. بازار فولاد، به‌خصوص میلگرد، کاهش چشمگیر قدرت خرید و تقاضای مصرفی دارد؛ پروژه‌های مسکن و ساخت‌و‌ساز به دلیل محدودیت منابع مالی و افزایش هزینه مصالح، همانند ایام گذشته توان چندانی برای جذب تقاضا ندارند.
همزمان، زیرشاخه‌های دیگر فولاد مانند تیرآهن، ورق، قوطی و پروفیل نیز همگام با میلگرد شاهد افزایش قیمتی جزئی بین 500 تا هزار تومان در سایزها و شرکت‌های مختلف بوده‌اند. این موضوع علیرغم رکود کلی بازار رخ داده است. فعالان بازار اشاره می‌کنند که این تحولات بیشتر روانی و بر پایه انتظارات افزایشی بوده و نه بر پشتوانه تقاضای واقعی یا توان مالی خریداران.
در مجموع، بازار میلگرد در وضعیت «انتظار محتاطانه» به سر می‌برد، به عبارت بهتر قیمت‌ها به واسطه هزینه تولید، تورم نهاده‌ها و سیاست‌های ارزی در حال فشار صعودی‌اند، اما ضعف نقدینگی و کاهش تقاضا مانع از رشد معنادار معاملات شده است. اگر تزریق نقدینگی یا سیاست‌های حمایتی قوی‌تری صورت نگیرد، احتمال افزایش قیمت با تاخیر یا ناپایدار بیشتر خواهد شد.
بازار میلگرد در معرض بی‌ثباتی جدید
فعال شدن «مکانیسم ماشه» و بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران در کوتاه‌مدت تاثیرات محسوس روانی و اقتصادی بر بازار میلگرد داشته است که هم اکنون در تحرکات قیمت دیده می‌شود. این تاثیرات نه تنها از بعد تحریم مستقیم، بلکه از مسیر اثرات غیرمستقیم بر واردات مواد اولیه، تامین مالی، بیمه و هزینه‌های حمل‌ونقل نمود دارد. به‌طور مشخص، پس از اعلام احتمال یا روند اجرای مکانیسم ماشه، بازار آهن آلات و میلگرد در ایران واکنش نشان داده به نحوی که قیمت میلگرد چندین بار دچار نوسان شده است، افزایش قیمت در برخی مقاطع را تجربه کرده است. این نوسانات عمدتا ناشی از افزایش ریسک عدم شفافیت در تجارت خارجی، نگرانی نسبت به تامین مواد اولیه خارجی و پیش‌بینی افزایش هزینه‌های وارداتی است.
یکی از اثرات مستقیم تحریم، محدودیت در واردات شمش فولاد، سنگ‌آهن وارداتی و دیگر قطعات واسطه‌ای است که در فرآیند تولید میلگرد مورد استفاده‌اند. وقتی واردات این مواد دچار اختلال یا مشمول تحریم‌ها شود، قیمت تمام‌شده تولید میلگرد افزایش می‌یابد. علاوه بر این، هزینه‌های بیمه، حمل‌ونقل بین‌المللی و تامین مالی با توجه به تحریم‌ها بالا می‌رود، چرا که شرکت‌ها برای دور زدن محدودیت‌ها یا مواجه شدن با تحریم‌های شرکت یا بانک‌های واسطه، باید هزینه‌های بیشتری متحمل شوند.
اثر روانی و انتظارات تورمی نیز بخش مهمی از علت افزایش قیمت میلگرد است؛ فعالان بازار با دیدن اخبار مربوط به بازگشت تحریم‌ها، پیش‌بینی می‌کنند که قیمت کالاها، ارز، هزینه‌های واردات و تولید افزایش یابد، چراکه میل به ذخیره‌سازی مصالح و خرید زودهنگام بیشتر می‌شود که خود به افزایش قیمت کمک می‌کند.
میلگرد روی آتش فشار هزینه و تحریم
در میان مدت، اگر تحریم‌ها اعمال شوند و به صورت عملی اجرا شوند، محدودیت در صادرات و نقل‌وانتقال محصولات فولادی نیز ممکن است رخ دهد. این مساله نه تنها درآمد ارزی تولیدکنندگان را کاهش می‌دهد بلکه بازار داخلی را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد، چون تولیدکننده برای جبران هزینه‌ها احتمال دارد قیمت فروش داخلی را افزایش دهد و مقدار عرضه کاهش یابد.
در مجموع، تاثیر مکانیسم ماشه بر بازار میلگرد در حال حاضر بیشتر به صورت افزایش هزینه‌های تولید و واردات، افزایش ریسک و نگرانی فعالان بازار و نوسان قیمت‌هاست و اگر این وضعیت ادامه پیدا کند، قیمت‌ها احتمال دارد بیش از پیش افزایش یابند و عرضه با تاخیر یا اختلال توان پاسخگویی به تقاضای داخلی را نداشته باشد.
برگرفته از اخبار آهن آنلاین: