یک معلم خوب چه ویژگی‌هایی دارد؟
امروزه حرفه معلمی به دلیل بحث آمورش مهم‌ترین قسمت پیشرفت هر جامعه به شمار می‌رود. بنابراین تربیت یک معلم حرفه‌ای اولین سنگ‌بنای آموزش صحیح در هر جامعه است. لذا یک معلم خوب باید از خصوصیات ویژه‌ای برخوردار باشد تا مطابق با دانش روز نسل‌های آینده را تعلیم دهد، بر این اساس در این مقاله، در تلاش هستیم تا ویژگی‌های اساسی یک معلم خوب را تعریف نموده و به بررسی آن بپردازیم.
امروزه یکی از مهم‌ترین ملاک ها در بحث استخدامی و تربیت شخصیت یک معلم خوب قبل از ورود به بازار کار دارا بودن مدرک پداگوژی است. اما پداگوژی چیست و چه کاربردی دارد؟
در واقع یکی از شرایط اصلی به منظور تربیت یک معلم حرفه‌ای و خوب برای حضور فعال در جامعه در عصر حاضر شرکت در دوره پداگوژی است. به طور کلی دوره پداگوژی به معنای کسب تخصص در روش‌های متنوع و به روز تدریس و یادگیری سه قسمت اصلی آموزش که شامل: در مرحله اول یادگیری حرفه‌ای سبک‌‌های مختلف تدریس، در مرحله دوم بررسی دقیق تاثیر هر یک از این سبک‌ها در ارتقای آموزش و در مرحله سوم بررسی نتایج اثر بخشی هر یک از متد‌های آموزشی است.
خصوصیات یک معلم خوب چیست ؟
علاوه بر مدرک پداگوژی به منظور تربیت یک معلم خوب برخورداری از مهارت‌های برجسته دیگر نیز ضروری می‌باشد که این مهارت‌ها عبارت است از:
مهارت ارتباطی موثر
از جمله ویژگی‌های یک معلم خوب توانایی برقراری ارتباط موثر به منظور انتقال رسای اطلاعات است. به طور کلی ارتباط موثر شامل مهارت برقراری ارتباط نزدیک با تک تک دانش آموزان در سطح شخصی است. به منظور دستیابی به این مرحله یک معلم نیازمند برخورداری از ظرفیت بیان، مهارت موثر گوش دادن و تطبیق ارتباطی موثر با نیازهای دانش‌آموزان مختلف است.
سازگاری با تدریس و کودکان
سازگاری و انعطاف پذیری یک معلم خوب، باعث تطبیق او با تغییرات شده و بکارگیری توانایی انعطاف پذیری در سبک آموزش، پاسخگویی به سوالات مختلف و استفاده از پیشرفت‌های تکنولوژیکی باعث تکامل معلم با محیط آموزشی نوین خواهد شد، که همین امر موجب ارائه بهترین آموزش ممکن متناسب با نیازهای دانش‌آموزان خواهد شد.
همدلی و درک کودکان
یک معلم خوب با ایجاد همدلی در بستر آموزش باعث درک مشکلات و نقاط قوت هر دانش‌آموز می‌شود که این امر باعث تقویت محیط یادگیری حمایتی می‌شود. یک معلم همدل نه تنها مشکلات گذشته دانش آموز خود را تشخیص داده، بلکه با حمایت عاطفی صحیح شرایط موفقیت تحصیلی هر یک از دانش‌آموزان را فراهم می‌کند.
علاقه به تدریس
یادگیری مداوم از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های معلمان خوب است. به طور کلی معلم با شرکت در کارگاه‌ها، تلاش به منظور گرفتن مدارک پیشرفته و برقرای ارتباط موثر با همکاران به رشد مداوم خود کمک شایانی خواهد نمود.همچنین معلم با انتقال موثر علوم آموخته شده توسط خود دانش‌آموزان را تشویق می‌کند تا درس‌ها را با انگیزه، شور و اشتیاق بیشتری دنبال نمایند.
مسلط به سرفصل‌های تدریس
از دیگر ویژگی‌های معلم خوب تسلط دقیق به سرفصل‌های مورد تدریس است، به طور کلی داشتن درک عمیق و جامع بر موضوع تدریس توسط معلم باعث ارتقای فن بیان او در انتقال موثر اطلاعات به دانش‌آموزان شده و همین امر باعث ایجاد اعتماد به نفس در دانش آموزان و ایجاد اعتماد و احترام بیشتر در معلم خواهد شد. علاوه بر آن یادگیری مداوم به معلم این امکان را می‌دهد که در جریان پیشرفت‌های حوزه شغلی خود قرار گرفته و اطلاعات دقیق و به روز را در اختیار دانش‌آموزان قرار دهد.
رهبری درست
یک معلم خوب در واقع رهبر کلاس درس خود است. او با تشویق به موقع و موثر، پتانسیل درونی دانش‌آموزان را بیدار نموده و آنها را در تعیین و دستیابی به اهداف خود هدایت می‌کند. جایی که معلم خود به عنوان یک الگو موثر عمل نماید علاوه بر دانش، ارزش‌های والای اخلاقی را نیز به دانش‌آموزان خود منتقل می‌کند.
صبور و دلسوز بودن
صبر یکی از مهم‌ترین فضایل اخلاقی یک معلم خوب است. به طور کلی در عرصه آموزش، هر دانش آموز با سرعت خاص خود مسیر پیشرفت را پیموده و در طول مسیر با مشکلات مختلفی روبرو می‌شود. لذا یک معلم برخوردار از صبر، عملکرد و یادگیری متفاوت هر دانش‌آموز را به خوبی درک نموده و پشتیبانی لازم را به منظور عبور از چالش‌های پیش‌رو را به هر دانش‌آموز ارائه می‌دهد. همچنین صبر و شکیبایی در تکرار دروس باعث تسریع و راحتی فهم مطالب برای دانش‌آموزان خواهد شد.
بلد بودن مدیریت کلاس
تسلط بر حفظ نظم در کلاس از جمله پیش نیازهای بسیار مهم در فرایند تدریس است. یک معلم خوب با استفاده استراتژی‌های کاربردی، رفتار دانش آموزان را زیر نظر داشته و با تلاش صحیح محیطی مناسب به منظور یادگیری موثر ایجاد می‌کند. از جمله موارد موثر در تحقق مدیریت صحیح کلاس اجرای قوانین، رعایت نظم، برخورد منصفانه، ایجاد فضای مثبت و سازنده در کلاس است که به معلم و دانش‌آموزان در برقراری ارتباط دوستانه به منظور یادگیری علم کمک می‌کند. همچنین مدیریت ماهرانه کلاس به معلم این اجازه را خواهد داد تا به ارائه درست تدریس کمک نماید. لذا این امر دانش آموزان را در روند یادگیری بهتر و مدیریت احساسات راهنمایی خواهد نمود.
به روز بودن در روش‌هایی تدریس
از جمله خصوصیات یک معلم خوب نوآوری در فرایند تدریس به منظور جذب دانش آموزان و پرورش اشتیاق در آنها به منظور یادگیری بهتر است. معلم خوب علاوه بر گذراندن مهارت‌های بروز، با ارائه روش‌های خلاقانه و متنوع در فرایند آموزشی در تلاش است تا با تسلط بر رویدادهای دیداری، شنیداری، حرکتی سازگاری لازم را در درک جامع‌تر از مطالب در دانش‌آموزان ایجاد نماید. همچنین معلم خوب با استقبال از نوآوری، روند یادگیری را پویا نموده و باعث افزایش چشمگیر یادگیری در دانش آموزان می‌شود.
تشویق دانش آموزان
یک معلم خوب با برخورداری از مهارت‌های تشویق و تفکر انتقادی موثر دانش‌آموزان خود پرورش داده و با تشویق درست به منظور تحقیق، یادگیری بیشتر، تفکر مستقل و پیشرفت موثر، درک دانش‌آموز را به موضوع تقویت نموده و او را به منظور پذیرش چالش‌های پیش‌رو در آینده آماده می‌کند.
آموزش استفاده درست از تکنولوژی به کودکان
به دلیل پیشرفت‌هاب اخیر تکنولوژی به دنیای امروز به عصر دیجیتال شهرت یافته است. لذا ادغام فناوری در کنار فرآیند تدریس نه تنها یکی از ارکان مهم تدریس به شمار می رود بلکه یک ضرورت است. فناوری‌های نوین به معلمان این امکان را می‌دهد که با افزایش تجربه، یادگیری دروس تدریس شده را تعاملی تر و جذاب تر نمایند. همچنین استفاده از برنامه‌های آموزشی آنلاین و رسانه به روز باعث می‌شود که دانش آموزان به عنوان افراد کارآمد برای آینده مبتنی بر فناوری آماده شوند.
جمع بندی
امروزه به دلیل اهمیت و پیچیده بودن فرایند آموزش، معلم خوب اهمیت و ارزش فراوانی پیدا نموده است. به طور کلی از ویژگی‌های یک معلم خوب جدای از مهارت تدریس شامل: علاقه‌مند بودن به تدریس، صبر و بردباری در فرایند آموزش، برقراری ارتباط موثر با دانش‌آموزان، رهبری صحیح دانش‌آموزان، سازگاری، به روز بودن در اطلاعات، همدلی، مدیریت صحیح دانش آموزان و تعهد به بهبود مستمر است.بر این اساس معلمان با تبدیل شدن به افراد توانمند به منظور پرورش رشد فکری و شخصی نسل آینده اثری جاودان در تاریخ تحول قرن خود خواهند داشت.