کنترل دیابت با مصرف این گیاه بومی!

به گزارش برنا؛ گیاه «شقاقل ایرانی» بومی جنگل های شمال ایران است. بررسی ها نشان داده که گونه های دیگر این گیاه در طب سنتی چین، برای درمان دیابت مورد استفاده قرار می گیرند و سبب کاهش قابل توجه قند خون می شوند.

با توجه به همین موضوع، پژوهشگران دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران، در مطالعه ای تاثیر گیاه شقاقل ایرانیکه گونه بومی ایران است را بر کاهش قند خون موش های دیابتی شده، بررسی کردند.

فرامرز آذری؛ پژوهشگر گروه فارماکوگنوزی دانشگاه علوم پزشکی تهران و سیده نرگس ساداتی لمردی؛ پژوهشگر گروه مرکز تحقیقات طب و داروسازی سنتی دانشگاه علوم پزشکی تهران، به همراه دیگر همکارانشان در این مطالعه مشارکت داشتند.

برای انجام این مطالعه؛ گیاه شقاقل ایرانی توسط گیاه شناسان از منطقه سنگده ساری جمع آوری شد. ریزوم (ساقه زیرزمینی) آن را پس از شستشو، خشک کردند و سپس از آن عصاره گیری انجام دادند.

به منظور بررسی اثر این گیاه بر دیابت، پژوهشگران 20 موش صحرایی را توسط دارو دیابتی کردند و به آن ها دوزهای مختلفی از عصاره گیاه شقاقل (200،400 و 800 میلی گرم بر کیلوگرم) خوراندند. در شروع آزمایش و پس از آن به صورت هفتگی از موش ها خون گرفته و قند خون آن ها اندازه گیری شد. در پایان پس از 28 روز موش ها برای بررسی بیشتر، تشریح شدند.

یافته های پژوهشگران نشان داد که بالاترین دوز از عصاره گیاه شقاقل (800 میلی گرم بر کیلوگرم) توانست قند خون موش های دیابتی شده را بعد از 28 روز به میزان 25 درصد نسبت به قند خون موش های گروه کنترل، کاهش دهد. دوز 400 میلی گرم بر کیلوگرم هم توانست، بالا رفتن قند خون موش های دیابتی را کنترل کند و در همان مقدار زمان شروع آزمایش، نگه دارد.

همچنین بررسی نشان داد که عصاره ریزوم گیاه شقاقل در دوزهای 200 و 400 گرم بر کیلوگرم اثر آنتی اکسیدانی بهتری نسبت به دوز بالاتر دارند.

پژوهشگران این مطالعه می گویند: «عصاره اتانولی ریزوم گیاه شقاقل ایرانی اثر هایپوگلایسمیک (کاهنده قند خون) در موش صحرایی دیابتی دارد که این اثر می تواند به حضور ترکیباتی مانند ساپونین های استروئیدی، فلاونوئیدها و یا پلی ساکاریدها و مکانیسم هایی مانند کاهش تولید گلوکز کبدی، کاهش برداشت گلوکز از کبد و افزایش حساسیت گیرنده های انسولینی مرتبط باشد».

به اعتقاد پژوهشگران این تحقیق؛ برای شناسایی ترکیبات موثر در گیاه شقاقل ایرانی، نیمه عمر عصاره گیاه، تاثیرات کاهنده قند خون در دوزهای بالاتر و ... لازم است مطالعات بیشتری انجام شود.

یافته های این مطالعه به صورت مقاله علمی پژوهشی با عنوان «بررسی اثر عصاره ریزوم گیاه شقاقل ایرانی (Polygonatum orientale) بر کاهش قند خون در مدل دیابت القا شده با استرپتوزوسین در Rat» در فصل نامه گیاهان دارویی وابسته به پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی، منتشر شده است.