نگاهی به آثار ایرانی گنجینه موزه هنرهای معاصر

از زمان تشکیل موزه هنرهای معاصر تهران در سال 1356، آثار ارزشمند هنرهای تجسمی از ایرانی گرفته تا جهانی در گنجینه موزه جای گرفتند و به مرور زمان بر ارزش‌های آن افزوده شد؛ آثاری که البته برخی از آنها در این سال‌ها بارها و در قالب نمایشگاه‌های گوناگون به نمایش عمومی گذاشته شده است.

هرچند با بازگشایی موزه هنرهای معاصر، آن هم بعد از یک تعطیلی دو ساله، متولیان امر وعده داده‌اند که بخش زیادی از آثار موجود در گنجینه به مرور زمان و در قالب‌ نمایشگاه‌های گوناگون به نمایش گذاشته می‌شوند.

در بخش ایرانی گنجینه هنرهای معاصر تهران آثار هنرمندانی همچون ایران درودی، سهراب سپهری، محمد احصایی، آیدین آغداشلو، شیرین اتحادیه، فریدون آو، ایرج اسکندری، علیرضا اسپهبد، نصرالله افجه‌ای، حسین زنده‌رودی، هانیبال الخاص، پروانه اعتمادی، رضا بانگیز، زهرا رهنورد، فرامرز پیلارام، پرویز تناولی، صادق تبریزی، ژازه تباتبایی، محمود جوادی‌پور، کاظم چلیپا، جعفر روح‌بخش، هوشنگ سیحون، مهدی سحابی، کوروش شیشه‌گران، مسعود عربشاهی، جلیل ضیاءپور، بهجت صدر، حببیب‌الله صادقی، منصور قندریز، منیر فرمانفرمائیان، علی گلستانه، اردشیر محصص، سیاوش کسرایی، پرویز کلانتری، حسین موسوی، بهمن محصص، مرتضی ممیز، محسن وزیری مقدم، منوچهر یکتایی، علی‌اکبر صادقی و ... نگهداری می‌شود.

در همین راستا در این گزارش ایسنا تلاش شده است تا برخی آثار نقاشی هنرمندان ایرانی موجود در گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران معرفی شود.

*******

• فرامرز پیلارام

فرامرز پیلارام هنرمند نقاش وخوشنویس در سال 1316 در تهران به دنیا آمد. این هنرمند در سال 1347 موفق به دریافت درجه فوق لیسانس در رشته معماری داخلی و نقاشی تزیینی شد. او در سال1349، برای فراگیری لیتوگرافی و انواع چاپ به فرانسه سفر کرد.

پیلارام همواره در پی به تصویر کشیدن نمادهای اصیل ایرانی بوده است. در کارهای اولیه‌اش مُهرهایی را که در قدیم به جای امضا از آن استفاده می‌کردند، بزرگنمایی کرد و زمینه‌ای کتیبه گونه به وجود آورد و در آن نمادهای مذهبی مانند علم و پنجه، را با اشکال هندسی درآمیخت.

او با علاقه و توجه به هنرهای سنّتی ایرانی، نظیر کاشی‌کاری و در مسیر یافتن راه های نو برای ترکیب‌بندی ‌های جدید و دریافت این مطلب که خط فارسی در تلفیق با نقاشی ویژگی ممتازی به تابلوها می‌بخشد، به آموختن خطاطی در انجمن خوشنویسان پرداخت و سپس مدتی در آنجا تدریس کرد. از آن پس، خط دستمایه اصلی آثار او شد.

• محمد احصایی

محمد احصایی، هنرمند ایرانی در عرصه نقاشی‌خط است که فارغ التحصیل از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران است. این هنرمند پرکار در عرصه هنر گرافیک ایران، در زمینه خوشنویسی و نقاشیخط مهارت و شهرت بسیار دارد.

برپایی نمایشگاه های متعدد در داخل وخارج از کشور، کسب جوایز جهانی، تدریس در دانشگاه‌های هنر، عضویت در هیات امنای انجمن‌های خوشنویسان و طراحان گرافیک ایران و داوری دوسالانه‌های گوناگون هنری از جمله فعالیت‌های این هنرمند محسوب می شوند.

• پروانه اعتمادی

پروانه اعتمادی، متولد 1326 در تهران است. او فارغ التحصیل رشته نقاشی از دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران است و کار خود را با نقاشی انتزاعی (آبستره) شروع کرد. اعتمادی در ادامه به نقاشی رنگ روغن و سپس مداد رنگی و کلاژ کشیده شد. آثار او اولین بار در سال 1347 در تالار قندریز تهران روی دیوار رفت.

او نمایشگاه های انفرادی و گروهی بسیاری هم در بال (سوئیس)، پکن، پاریس، لس آنجلس، ونکوور و دهلی نو برپا کرده است. اعتمادی روایت می‌کند که شاگرد جلال آل احمد بوده است. آل آحمد، معلم ادبیات او در دبیرستان شاهدخت بوده است که مشوق اعتمادی در کار نقاشی می‌شود.

• آیدین آغداشلو

آیدین آغداشلو، هنرمند نقاش ایرانی متولد سال 1319 است که از دوران نوجوانی پا به عرصه هنر گذاشت. اولین اثر نقاشی آیدین آغداشلو زمانی که او 14 ساله بود به فروش رسید. دو سال بعد، او طراحی گرافیک را در موسسه تبلیغاتی آشنا آغاز کرد و چندی بعد در بخش تبلیغاتی روزنامه اطلاعات مشغول به کار شد.

او یک سال پس از انقلاب اسلامی کار گرافیک را از سر گرفت و از سال 1359 در دانشکده هنر دانشگاه الزهرا، دانشگاه آزاد و دانشگاه کرمان تدریس کرد. آغداشلو از سال 1359 نقاشی را در سطح وسیعی آغاز کرد و از آن پس در بیش از 30 نمایشگاه گروهی شرکت کرد. او همچنین سال 1360 کلاس‌های نقاشی کارگاه آزاد «هنرکده آزاد» را تاسیس کرد.

از آیدین آغداشلو چند اثر در گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران موجود است.

• هانیبال الخاص

هانیبال الخاص، در سال 1309 از پدر و مادری آشوری در کرمانشاه متولد شد. نقاشی را در سنین بسیار پایین شروع کرد و برای مجلات فکاهی نظیر توفیق کاریکاتور می کشید. بعدها وقتی به تهران آمد به کلاس جعفر پتگر رفت تا نقاشی را به طور جدی تری دنبال کند.

الخاص از نقاشان نوگرای معاصر ایران بود که بیش از 35 سال از زندگیش را صرف آموزش کرد.

• حسین زنده‌رودی

حسین زنده رودی 20 اسفند ماه 1316 متولد شد. در سال 1337 اولین نمایشگاه انفرادی آثارش را برپا کرد و در سال 1338 در نمایشگاه گروهی انجمن ایران و امریکا شرکت کرد و موفق به اخذ جایزه شد. پس از آن آثار نقاشی زنده‌رودی در بیینال‌های پاریس و تهران به نمایش درآمدند.

او از پیشگامان شیوه نقاشی‌خط در ایران است و با استفاده از نمادهای هنر سنتی ایران و خوشنویسی، روشی تازه را در هنرهای تجسمی ایران پدید آورد.

آثار زنده‌رودی در موزه هنرهای معاصر تهران، موزه هنرهای زیبا، موزه جهان نما، موزه هنرهای معاصر کرمان، موزه هنر مدرن پاریس، موزه هنر مدرن نیویورک، موزه هنرهای مدرن آلبرگ دانمارک، موزه رتردام هلند، مرکز فرهنگی مالمو درسوئد و ... نگهداری می‌شوند.

• سهراب سپهری

سهراب سپهری شاعر و نقاش در 15 مهر 1307 متولد شد. او که دوران نوجوانی را در شهر کاشان گذرانده بود، بیش از آن که حس شاعرانگی را در خود کشف کند، به تاثیر از پدرش که او هم دستی در هنر و نقاشی داشت، قلمو به دست گرفت. بعد از حضور در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران زمانی موفق به انتشار اولین مجموعه شعرهایش شد که چندین نمایشگاه از آثار هنری‌اش را در تهران برگزار کرده بود.

• ایران درودی

ایران درودی چهره‌ نام‌آشنایی در عرصه هنر و نقاشی است‌. بانویی که بیش از پیش به خالق این جهان هستی ایمان دارد و مهمترین آرزویش برای خودش و مردم ایران، نزدیک‌تر شدن به خالق هستی است.

درودی، نقاش صاحب‌سبک، نویسنده و کارگردانی که بیش از 60 سال است در عرصه‌ هنر معاصر ایران فعالیت دارد، 11 شهریور 1315 در مشهد به دنیا آمد. هنرمند نقاشی که از رنگ مشکی استفاده نمی‌کند و به کشیدن نور در آثارش شهرت دارد.

• مسعود عربشاهی

مسعود عربشاهی 19 شهریور سال 1314 در تهران متولد شد. عربشاهی با داشتن دهه‌ها تجربه کار در زمینهٔ نقش برجسته و کارهای اجرایی بر نمای ساختمان‌ها، همراه با تکنیک منحصر به‌فرد خود در اجرای سالن‌های کنفرانس که شهرت جهانی دارد، در ایران و سایر کشورها کارهای اجرایی بزرگی را انجام داد.

نقش برجسته سر در اتاق صنایع و معادن در خیابان طالقانی، سالن کنفرانس هلال احمر در میدان ارگ، نقش برجسته‌های دیوارهای پارک طالقانی در بزرگراه حقانی و مجموعه «نور و گیاه» بر دیوار مجلس از جمله آثار او هستند.

• اردشیر محصص

اردشیر محصص در 18 شهریور ماه سال 1317 متولد شد. او پس از تحصیل در رشته‌ی حقوق به طراحی و هنر روی آورد و طرح‌هایش برای نخستین بار در نشریه‌ی کتاب هفته به سردبیری احمد شاملو به چاپ رسیدند. این طرح‌ها بعدها در قالب کتاب منتشر شد و در گالری‌ها به نمایش درآمد.

محصص کتاب‌های زیادی منتشر کرد که از جمله آن‌ها می‌توان به «با اردشیر و صورتک‌هایش»، «اردشیر و هوای توفانی»، «تشریفات»، «شناسنامه»، «لحظه‌ها»، «وقایع‌اتفاقیه»، «طرح‌های‌آزاد»، «کافرنامه»، «دیباچه» و «تبریکات» اشاره کرد. او همچنین تعدادی طرح برای روزنامه «نیویورک تایمز» کشید و هم‌اکنون مجموعه‌ای از 80 تا 100 اثر از این هنرمند در کتابخانه ملی آمریکا نگهداری می‌شوند.

• پرویز کلانتری

پرویز کلا نتری، تصویرگر کتاب‌های کودکان و نوجوانان در اول فروردین سال 1310 در زنجان متولد شد. او در دانشکده هنرهای زیبای تهران به تحصیل پرداخت و در سال 1338 در رشته هنرهای تجسمی به تحصیل ادامه داد.

پرویز کلانتری بیش از 40 سال در عرصه نقاشی فعالیت می‌کرد و نزدیک به 26 کتاب کودک همچون «کدو قلقله زن»، «جمجمک برگ خزون»، «گل اومد بهار اومد» و «رنگین کمان» را تصویرگری کرد.

* تصاویر این گزارش برگرفته شده از کتاب «جنبش هنر نوگرای ایران» است.

انتهای پیام