زهد از نگاه قرآن

(تصویر شماره 1)کناره گیری و پرهیز مطلق از زیبایی ها و لذت های مادی، نشان زهد نیست، بلکه زهد همان بی رغبتی و بی میلی نسبت به دنیا و نعمت های آن، همراه با قناعت و مناعت طبع و عفت نفس است؛ یعنی زهد راستین، با وجود مال و مقام و موقعیت نیز تحقق می پذیرد. زهد و ساده زیستی یکی از ارزشمندترین فضایل اخلاقی است که اهمیت آن در آیات و روایات به روشنی مشهود است.زهد در لغت ضد رغبت و حرص به دنیاست، ولی در اصطلاحات اسلامی به معنای پشت کردن به دنیا و توجه به آخرت و بلکه بریدن و قطع نظرکردن از غیرخدا و روی آوری به خداوند است که البته این حالت و مقام اخیر از بالاترین درجات زهد است.انسان در عین این که قدرت و امکان آن را دارد که لباس خوب بپوشد و غذای لذیذ بخورد و در مسکن عالی بنشیند و بر مرکب گران قیمت سوار شود، اما برای این که مسئولیت خود را بهتر انجام بدهد و با مردم مستمند و دردمند همدردی و همرنگی داشته باشد و خشنودی پروردگار را به این وسیله جلب کند، از همه اینها صرف نظر کند و امکانات خود را در راه رفاه مستمندان و تامین زندگی محتاجان صرف نماید و خود با زندگی ساده بسازد و از تنعم و تجمل و لذت گرایی پرهیز کند. حجت الاسلام حاقظ زمانی، امام جمعه ملکان در گفت و گو با ایکنا از آذربایجان شرقی، اظهار کرد: بینش و نگرش درست نسبت به خود و خدا و هستی موجب می شود تا آدمی دلبسته به دنیا نشود و بتواند نسبت به دنیا زهد ورزد و پارسایی پیشه کند. وی زهد را بی رغبتی یا از دست دادن متاع دنیوی دانست و افزود: زهد به معنای مال و دارایی نداشتن نیست؛ بلکه به معنای بی رغبتی نسبت به از دست دادن و به دست آوردن متاع دنیوی است. وی با استناد به آیه 31 سوره اعراف «یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ قُلْ لِأَزْوَاجِكَ إِنْ كُنْتُنَّ تُرِدْنَ الْحَیَاةَ الدُّنْیَا وَزِینَتَهَا فَتَعَالَیْنَ أُمَتِّعْكُنَّ وَأُسَرِّحْكُنَّ سَرَاحًا جَمِیلًا» بیان کرد: در این آیه می خوانیم: ای پیامبر! به همسرانت بگو: اگر شما زندگی دنیا و زیور و زینتش را می خواهید بیایید تا برخوردارتان نمایم و با روشی پسندیده رهایتان کنم. زمانی، ادامه داد: کسی که زینت های دنیا را زینت دنیا و نه انسان می شمارد به آنها دلبسته نمی شود و به سادگی از آن می گذرد و بلکه از افتادن در دام اینکه زینت انسان است نیز رهایی یافته و می گریزد، چنین شخصی هرگز نسبت به دنیا و زینت های آن تمایلی ندارد و میلی به آنها پیدا نمی کند. امام جمعه ملکان، یادآورشد: اگر پارسایی و زهد در اصطلاحات قرآنی به معنای بی رغبتی قلبی به دنیا و زینت های آن باشد آ دمی هرگز درپی ثروت اندوزی و گردآوری مال نمی رود. تاکید بر گریز از دنیا به معنای گریز از زینت های دنیوی است. وی با اشاره به فرموده مولای متقیّان علیﷺ افزود: ایشان می فرمایند: زهد کوتاهی آرزوها و گزاردن شکر نعمت ها و خویشتن داری در هنگام روبه رو شدن با محرمات است. زمانی، از مراد خداوند گفت و تاکید کرد: آنچه که مراد خداوند است عدم علاقه و دلبستگی انسان به دنیاست، بنابراین وقتی از او خواسته می شود که به سوی خدا بگریزد به معنای آن است که از میل و گرایش ذاتی به دنیا بگریزد؛ زیرا تاکید قرآن بر اینکه انسان نباید به زینت های دنیوی دل ببندد به معنای آن است که آنچه به نظر می رسد زینت انسان است در حقیقت زینت دنیاست و هیچ تاثیری در تغییر ذات آدمی جز به بدی ندارد.

زهد همان بی رغبتی و بی میلی نسبت به دنیا و نعمت های آن است

در ادامه حجت الاسلام محمود شربیانی، امام جمعه عجت شیر نیز، اظهار کرد: کناره گیری و پرهیز مطلق از زیبایی ها و لذت های مادی، نشان زهد نیست، بلکه زهد همان بی رغبتی و بی میلی نسبت به دنیا و نعمت های آن، همراه با قناعت و مناعت طبع و عفت نفس است؛ یعنی زهد راستین، با وجود مال و مقام و موقعیت نیز تحقق می پذیرد. وی زهد واقعی را ترک دنیاطلبی دانست و افزود: زهد واقعی، ترک دنیاطلبی است، نه دست کشیدن از دنیا و نعمت های آن. وی با استناد به آیه 20 سوره شوری «مَنْ كَانَ یُرِیدُ حَرْثَ الْآخِرَةِ نَزِدْ لَهُ فِی حَرْثِهِ ۖ وَمَنْ كَانَ یُرِیدُ حَرْثَ الدُّنْیَا نُؤْتِهِ مِنْهَا وَمَا لَهُ فِی الْآخِرَةِ مِنْ نَصِیبٍ» بیان کرد: در این آیه می خوانیم: هر كس كشت آخرت را بخواهد به كشته اش مى افزاییم و هركس كشت دنیا را بخواهد به او عطا مى كنیم، ولى دیگر در كشت آخرتش نصیبى نیست. شربیانی، ادامه داد: بینش درست در کنار ایمان واقعی و عمل صالح موجب می شود که آدمی به دنیا به عنوان زینت بی رغبت شود و تنها برای رفع نیازهای روزانه و دستیابی به ابزارهای کمالی چون تن سالم و آسایش و آرامش از مواهب دنیوی بهره گیرد. امام جمعه عجب شیر، ضمن بازگو نمودن چگونگی تحقق یافتن زهد یادآورشد: زهد، آن گاه تحقق می یابد که شخص توانایی بهره مندی از دنیا و نعمت های آن را داشته باشد و آن گاه آن را رها سازد. انگیزه ترک دنیا هم، پستی و بی ارزشی آن، در مقایسه با خدا و آخرت باشد، درغیر این صورت، صفت زهد، تحقق نمی یابد. وی با اشاره به فرموده امیرالمومنین علیﷺ افزود: ایشان می فرمایند: اخلاقى كه بیشتر انسان را كمک بدین می كند، زهد نسبت بدنیاست. شربیانی، از مهم ترین علل گرایش به دنیاپرستی گفت و تاکیدکرد: مهم ترین علل گرایش به دنیا طلبی و زهدگریزی مربوط به بینش و نگرش نادرست انسان می شود و با تصحیح آن می توان امید داشت که انسان ها به جای آنکه دل به زینت های دنیوی ببندند به زینت های واقعی جان توجه و اهتمام ورزند و نسبت به زینت های دنیوی بی رغبت شوند و در همان حال از همه مواهب دنیوی در راستای کمال یابی بهره گیرند.

انتهای پیام