سیر مطالعاتی «حاج قاسم خوانی»
(تصویر شماره 1)(تصویر شماره 2)(تصویر شماره 3)(تصویر شماره 4)(تصویر شماره 5)(تصویر شماره 6)(تصویر شماره 7)
محمود مطهری نیا عضو هیات علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه علوم پزشکی تهران برای نوروز بسته مطالعاتی حاج قاسم خوانی را به مخاطبان خبرگزاری کتاب ایران پیشنهاد کرد.
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، محمود مطهری نیا: ایران کشوری است با تاریخ و تمدن چند هزار ساله پر از فراز و فرود که روزهای سخت و سهل، تلخ و شرینی را پشت سر گذاشته است. در طول این سال ها شخصیت های بزرگی پرچمدار افتخارات این مرز و بوم بوده اند. تعدادی از این ابرمردها نامشان در تاریخ مانده و برخی نیز در افسانه ها و اسطوره ها ماندگار شده اند. ویژگی مشترک همه این مردان تاریخ ایران آن بوده که محبوبیت آنها در چارچوب مرزهای سرزمین ما محصور بوده است و جز یکی دو شخصیت که اجماع تاریخی هم درباره محبوبیت آنها وجود ندارد، در تمام دوهزار سال گذشته کمتر شخصیتی داریم که محبوب مردمان کشورها، فرهنگ ها و اقوام غیر ایرانی باشد. قرنی که گذشت با شهادت جهانمردی ایرانی پایان یافت که تمام مرزهای جغرافیایی را درنوردید، برای اولین بار در طول تاریخ در دو کشور و چندین شهر و همه حرم های اهل بیت علیهم السلام تشییع جنازه شد. او اولین کسی بود که چند صد میلیون نفر سوگوارش شدند، چند ده میلیون نفر در مراسم تشییع جنازه اش حاضر شدند، دوست و دشمن به تعظیمش سخن گفتند و... آری قاسم سلیمانی جهانمرد ایرانی بود که فرمانده میدان جنگ در کشورهای ایران، عراق، سوریه، یمن، افغانستان، فلسطین، لبنان و خلاصه هرجایی بود که مقاومت موضوعیت داشت. هرچند شناخت این یگانه مرد تاریخ ایران نیاز به گذشت سالها دارد، اما طی سه سالی که از فقدان او می گذرد کتاب های خوبی درباره اش نوشته شده که می تواند گوشه های از عظمت او را برای ما به نمایش بگذارد. ذکر این نکته البته ضروری است که در تفاوتی قابل توجه با بسیاری از شهدا و بزرگان تاریخ این مرز و بوم، قاسم سلیمانی از معدود شخصیت هایی است که سیره اش مکتب است و ابعاد مختلفی از زندگی ما را دربرمی گیرد و می توانیم از آموزه های این مکتب بهره برداری کنیم. در ادامه مروری کوتاه به بعضی از کتاب های مفیدتر و خواندنی تر نسبت به بقیه کتاب های منتشر شده درباره شهید سلیمانی خواهیم پرداخت:«از چیزی نمی ترسیدم»، این کتاب از نخستین کتاب هایی بود که بعد از شهادت سردار درباره زندگی ایشان منتشر شد. این کتاب دربردارنده گزارش های ریز، جزیی و در عین حال کوتاه از زندگی سردار تا سال 1356 است. ویژگی منحصر به فرد این کتاب آن است که خود شهید آن را به رشته تحریر درآورده و دست خط سردار هم در انتهای کتاب آورده شده است. کتاب ناتمام است و خواننده در انتها بین زمین و آسمان باقی می ماند و تازه آن زمان که مشتاقانه می خواهد با ادامه زندگی سردار همراه شود کتاب تمام می شود. حسرتی که خواننده در این لحظات تجربه می کند مثال زدنی است و عجیب که هیچ درمانی ندارد؛ زیرا نویسنده دیگر مثل قبل در میان ما نیست که بتواند متن را ادامه دهد و تا پایان راه برساند. به رغم حسرتی که خواننده در این کتاب پیش روی خود می بیند، آشنایی با شدت فقر و سادگی سال های آغازین این اسطوره و نیز فراهم بودن امکان رشد تا آنجا سردار رشد یافت، مهم ترین پیام کتاب است. اگر قرار باشد تنها دو سه جلد کتاب درباره سردار سلیمانی مطالعه کنید بی تردید «از چیزی نمی ترسیدم» نخستین آن کتاب هاست.کتاب «سلیمانی عزیز: جلد 1و 2»: مجموعه ای داستانک و گاهی مینیمال ها که ابتدا تا انتهای زندگی شهید را روایت می کند. قلم ساده، صمیمی و روان است. ابعاد مختلفی از این زندگی مجاهدانه را در این دو جلد می توان مطالعه کرد؛ مطالبی مستند و قابل استناد و واقعی. این دو جلد هم دو کتاب دیگری است اگر آنها را نخوانده باشید ضرر کرده اید. جلد اول این کتاب تا لحظه نگارش این متن بیش از 90 بار تجدید چاپ شده است. کتاب «حاج قاسمی که من می شناسم و سیمای سلیمانی»: این دو کتاب هر دو نوشته حجه الاسلام علی شیرازی دوست حدوداً چهل ساله سردار است؛ شخصیتی که بارها سخنران روضه خانگی جمعههای منزل سردار بوده است. خاطرات این دو کتاب با ادبیات رایج خاطره گوییها نوشته شده خواندنی هستند. امتیاز کتاب اول این است که مقام معظم رهبری به یکی از خاطرات مندرج در این کتاب با بغض و اشک در جلسهای عمومی اشاره می کنند. کتاب «خورشید زابل»: این کتاب متن تدوین شده پژوهش نامه دانشگاهی شهید والامقام قاسم سلیمانی است که در سال 1377 به عنوان پایان نامه ارایه گردیده و در سال 1390 در هیات کتاب تنظیم و برای انتشار آماده شد. موضوع این پایان نامه مقطع کارشناسی رشته علوم اجتماعی «پژوهش در زندگی سردار شهید اسلام قاسم میرحسینی قائم مقام فرماندهی لشگر 41 ثارالله» است که زیر نظر استاد زند رضوی در سال 1376 تا 1377 به انجام رسید. سردار آکنده از احساس کلمات و جملات این کتاب را کنار هم چیده و زندگینامه او را گردآورده است. خواندن این کتاب خالی از لطف نیست، اما به ضرورت آثار قبل شاید نباشد.کتاب «آورتین»: این کتاب داستانی کوتاه و ناتمام از مقطعی آکنده از شجاعت، مدیریت و غیرت زندگی شهید سلیمانی است. قلم خوب و جذابی را آقای دانشگر در این کتاب به کار برده، اما حیف و صد حیف که کتاب ناقص است و کاش این نویسنده هرچه سریعتر این داستان را به پایان برساند. کتاب «عزیز زیبای من»: این کتاب روایتی مستند از سه روز پایانی زندگی حاج قاسم از زبان فرزندان، فرماندهان مقاومت و هم رزمان قدیمی ایشان است که البته گاهی به خاطرات قدیمی تر هم گریزی می زند. این کتاب با پیوست عکس های مرتبط با متن، مخاطب را با خود همراه می کند. خطوط اصلی این کتاب از مستند «پرواز 1:20» به کارگردانی مهدی نقویان گرفته شده و نکات تکمیلی از طریق مصاحبه های بیشتر جمع آوری و تدوین شده است. حاج قاسم آن قدر شخصیت دوست داشتنی و برجسته ای است که دانستن هر نکته و خاطره ای از ایشان، می تواند برای ما درس و آموزه ای داشته باشد. اما وصف آخرین ساعات زندگی دنیایی ایشان، از این نظر جذابیت مضاعف دارد که می فهمیم مردی چنین بزرگ، آخرین ساعت های عمرش را به چه کارهایی اختصاص داده است. این کتاب از نوشته های خود سردار اقتباس شده و بی اختیار خواننده گمان می کند قرار است با توحید و خداشناسی شهید سلیمانی روبه رو شود، اما متن روایت داستانی ماه ها و روزهای آخر ایشان است با قلمی خواندنی و از زاویه دید اعضای مختلف خانواده. گزارش های ارائه شده در اینجا را می توان در مستندهای 72 ساعت و پرواز 1:20 مشاهده کرد، اما بخش دوم کتاب تقریباً تازه و نو است و محتوایش را در جای دیگر نمی توان یافت. آنچه تا اینجا دیدیم کتاب هایی است که به طور مستقیم به زندگی سردار پرداخته اند و البته نه همه آنها. کتاب های خاطرات همرزمان سردار در لشکر 41 ثارالله علیه السلام، نیروهای قدس سپاه پاسداران و نیز مدافعان حرم هر کدام جداگانه برای شناخت این جهانمرد کمک کننده هستند. مهمتر از اینها کتاب هایی هستند که به زندگی محبوبان شهید سلیمانی مانند شهید یوسف الهی، شهید میرحسینی، شهید ماهانی، شهید مغفوری و.... می پردازند. همچنین کتاب هایی را که سردار معرفی کرده و خواندن آنها به دیگران توصیه کرده بود مانند ترجمه الغارات، تاریخ کوفه دکتر رجبی دوانی و.... یا کتاب هایی که سردار به آنها تقریظ زده بود به طور جداگانه قابل معرفی هستند.