یادبودی از آنان که در عرصه هنر جاودانه شدند
به نقل از خبرگزاری کتاب ایران1401/12/28کد خبر 1401c1322616
وقتی به سال 1401 نگاه می کنیم هنرمندان مطرحی را در این سال از دست داده ایم. شاید بهتر باشد در پایان سال 1401 یادی از آن ها کنیم.
(تصویر شماره 1)
به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) ؛ سال 1401 روزهای پایانی خود را طی می کند و همین مناسبت بهانه خوبی است که به سراغ درگذشتگان هنر در سال 1401 برویم و از آن ها یادی کنیم.امیراشرف آریان پور- موسیقی دان
امیراشرف آریان پور، موسیقی دان، پژوهشگر، مدرس موسیقی و نویسنده اهل ایران بود. او یکی از نخستین مروجان هنر اپرا در ایران بود و سال ها مدیریت تالار رودکی تهران را بر عهده داشت.
امیراشرف آریان پور کاشانی ۱ تیر ۱۳۱۷ در تهران متولد شد. او که فارغ التحصیل هنرستان موسیقی ملی و از شاگردان فاخره صبا بود در سال ۱۳۳۶ مدرک کارشناسی خود را از دانشکده ادبیات دانشگاه تهران و در سال ۱۳۳۹ مدرک کارشناسی ارشد مدیریت را از دانشکده حقوق ایران دریافت کرد. وی در ادامه تحصیلات دانشگاهی، مدرک دکترای خود را در ادبیات فارسی، روزنامه نگاری و علوم اداری از دانشگاه تهران و در سال ۱۳۵۲ دکترای تخصصی را در رشته موزیکولوژی از دانشگاه گوته وین اتریش اخذ کرد. پس از آن تحصیلات خود را در رشته تاریخ هنر در دانشگاه فرانکفورت پی گرفت. از امیراشرف آریان پور بیش از ۳۵۰ مقاله علمی پژوهشی و چند کتاب منتشر شده است.
او همسر پری ثمر، خواننده اپرا، برادر امیرحسین آریان پور، جامعه شناس، نویسنده، فرهنگ نویس، مترجم، داییِ مهرداد مشایخی، جامعه شناس، پژوهشگر، فعال سیاسی و جامعه شناسی و پسرخاله سهراب سپهری، شاعر معاصر و نقاش بود.
وی در بهمن ۱۳۹۱ در مراسم پایانی بیست و هشتمین جشنواره بین المللی موسیقی فجر مورد تجلیل قرار گرفت. امیراشرف آریان پور صبح ۶ مرداد ۱۴۰۱ به علت ایست قلبی، در تهران درگذشت. پیکر او ۹ مرداد ۱۴۰۱ در قطعه هنرمندان بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شد.
سید حسین ابراهیمیان - بازیگر سینما و تلویزیون و کشتی گیر
سید حسین ابراهیمیان، بازیگر سینما و تلویزیون و کشتی گیر پیشین اهل ایران بود.
وی در مسابقات قهرمانی جهان ۱۹۵۷ در دسته۶۲ کیلوگرم کشتی آزاد، با شکست مقابل مصطفی داغستانلی (کشتی گیر روسی الاصل کشور ترکیه) صاحب نشان نقره شد. وی سپس با تغییر رشته به کشتی فرنگی رفت و در رقابت های قهرمانی جهان سال ۱۹۶۱ در وزن ۶۷ کیلوگرم و سال ۱۹۶۲ در ۷۰ کیلوگرم به ترتیب در جایگاه ششم و پنجم قرار گرفت. وی در دو المپیک تابستانی ۱۹۶۰ و ۱۹۶۴ شرکت کرد و در بازی های ۱۹۶۰ به مقام ششم رسید. وی از شاگردان حبیب الله بلور بود و بازی در سینما را از سال ۱۳۴۵ و با «مرد و نامرد» به کارگردانی «سیاوش شاکری» آغاز کرد.
ملاقاسمی که به دلیل بیماری سرطان در بخش مراقبت های ویژه بیمارستانی در آمستردام بستری بود، در ۵ اردیبهشت ۱۴۰۱ در سن ۸۹ سالگی درگذشت.
حسن ارژنگ نژاد – مجسمه ساز
میرحسن ارژنگ نژاد نقاش، طراح و مجسمه ساز ایرانی بود.
ارژنگ نژاد در سال ۱۳۰۰ در شهر مشهد زاده شد و دوره دبستان را دبستان عنصری در همین شهر گذراند. در نوجوانی (دوازده سالگی) با پدر و مادرش و هفت خواهر و برادر، به شهر تهران رفت. او در سال ۱۳۲۳ با ستاره دختر غلامرضا رحیم زاده ارژنگ ازدواج کرده است و سه فرزند به نام های فرامرز، فرزانه و فرامه داشت.
او از دوازده سالگی در کارگاه غلامرضا رحیم زاده ارژنگ که پسرخاله او بود؛ مشغول به کار شد و به همراه اسماعیل ارژنگ در پروژه های مختلف زیباسازی شهر تهران نظیر تندیس نبرد گرشاسب با اژدها واقع در میدان باغشاه و نقش برجسته بهرام گور و خسرو پرویز در کاخ سفید واقع در کاخ سعدآباد همکاری داشتند. در دهه ۳۰، به همراه اسماعیل ارژنگ، مغازه ای تحت عنوان «پاپانوئل» در خیابان جمهوری داشتند.
از آثار او می توان به تندیس ۱۲ تن از بزرگان ایرانی مانند اشک اول، نادر شاه افشار، یعقوب لیث صفاری و در پارک ملت مشهد، نیم تنه یپرم خان در موزه کلیسای ارامنه در جلفای اصفهان، نیم تنه جبار باغچه بان در مدرسه ناشنوایان تهران، نیم تنه لیمجی مانوکچی زرتشتی در مدرسه انوشیروان تهران، نقش برجسته بهرام گور و خسروپرویز در ورودی کاخ ابیض و مجسمه حیوانات در محوطه دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران اشاره کرد.
ظهر ۲۵ مرداد ۱۴۰۱ استاد میرحسن ارژنگ نژاد که در پی ابتلاء به کرونا در بیمارستان بستری بود در سن صد و یک سالگی درگذشت.
مهین افشان پور – نگارگر
مهین افشان پور هنرمند و نگارگر اهل ایران بود. وی نخستین زن ایرانی بود که در نگارگری موفق به اخذ مدرک درجه یک هنری از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ایران شد.
مهین افشان پور در سال ۱۳۴۸ وارد هنرستان کمال الملک شد و کار خود را با طراحی سیاه قلم، نقاشی رنگ روغن، و تذهیب آغاز و در سال ۱۳۶۰ آموزش را در دانشگاه های هنر، سوره، و میراث فرهنگی در پیش گرفت. افشان پور سال ها در دانشگاه های گوناگون سابقه تدریس داشت.
مهین افشان پور از دوران نوجوانی و جوانی به نقاشی و صورت گری علاقه داشت و نزد استادانی چون حسین شیخ طبیعت، مشیری سیاه قلم، یوسفی، و الطافی به تحصیل هنر پرداخت اما علاقه زیاد افشان پور به نگارگری او را به مکتب جلالی سوسن آبادی کشاند تا سرانجام نزدیک ۳۰ سال در این زمینه به خلق بیش از ۱۰۰ اثر منحصر به فرد بپردازد.
فیلم مستند بانوی خیال: این فیلم مستند کوتاه، نگاهی گذراست به زندگی مهین افشان پور دارد که به مناسبت بزرگداشت او در همایش آداب معنوی در هنرهای سنتی که در تاریخ ۱۳۸۷ برگزار گردید به کارگردانی آرش رئیسیان و به سفارش دبیرخانه همایش آداب معنوی در هنرهای سنتی ساخته شده است.
سرانجام مهین افشان پور هنرمند پیشکسوت نگارگری صبح دوشنبه، ۳۱ مرداد ماه پس از سال ها مبارزه با بیماری درگذشت.
سیروس افهمی – بازیگر
سیروس افهمی دوبلور، نمایشنامه نویس و بازیگر قدیمی سینما و تلویزیون بود. سیروس افهمی که مردم او را بیشتر با ایفای نقش پهلوان نایب در سریال «پهلوانان» می شناسند امروز در امریکا دار فانی را وداع گفت.
مرحوم افهمی فعالیت هنری خود را از دهه چهل و با دوبله فیلم های سینمایی آغاز کرد. وی کار بازیگری اش در سینما را در سال ۱۳۵۲ و با بازی در فیلم «باجناق» به کارگردانی نصرت اله وحدت آغاز کرد. او سپس در سال ۱۳۵۴ در فیلم سینمایی «مرد ناآرام» هم حضور یافت. افهمی پس از پیروزی انقلاب به امریکا مهاجرت کرد و اقدام به فعالیت سیاسی علیه جمهوری اسلامی کرد. وی در تاریخ ۱۸ اسفند ۱۴۰۱ در آمریکا در گذشت.
مسعود اسداللهی - کارگردان
مسعود اسداللهی با نام اصلی محمود اسداللهی کارگردان، تهیه کننده، فیلم نامه نویس و هنرپیشه سینما و تلویزیون بود. وی در سال ۱۳۴۷ با بازی در فیلم آرامش در حضور دیگران به کارگردانی ناصر تقوایی برای نخستین بار در سینما ظاهر شد. عمده شهرت وی در سینما به خاطر کارگردانی دو فیلم همسفر (با بازی گوگوش و بهروز وثوقی) و علی کنکوری (با بازی خودش) و در تلویزیون به خاطر کارگردانی و بازیگری در مجموعه تلویزیونی طلاق است. اسداللهی پس از یک دوره بیماری، در ۲۰ مرداد ۱۴۰۱ در لس آنجلس درگذشت.
منوچهر اسماعیلی- دوبلور
منوچهر اسماعیلی در ۸ فروردین ۱۳۱۸ در کرمانشاه دیده به جهان گشود. او در سال ۱۳۳۶ به دلیل علاقه به فعالیت هنری ترک تحصیل کرد و در آژانس هنرپیشگان ثبت نام کرد و وارد کار تئاتر و سینما شد اما در کار بازیگری موفق نشد. منوچهر اسماعیلی در سال ۱۳۳۶ از طریق یک آگهی در روزنامه تست داد و کار دوبله را از سال ۱۳۳۶ و با گویندگی در نقش های کوتاه یا دوم و سوم آغاز کرد. در سال ۱۳۳۸ در فیلم دروازه های پاریس با مدیریت دوبلاژ علی کسمایی درخشید و اوج کارش را در دوبله فیلم بن هور به مدیریت دوبلاژ احمد رسول زاده در سال ۱۳۴۱ تجربه کرد.
اسماعیلی به صحبت کردن به جای چند شخصیت در یک فیلم با صداهای متنوع و تیپ گویی شهرت دارد؛ برای نمونه در سریال هزاردستان او به جای شعبان استخوانی با بازی محمدعلی کشاورز، رضا تفنگچی با بازی جمشید مشایخی و همچنین عزت الله انتظامی و جمشید لایق صحبت کرده است.
منوچهر اسماعیلی دوشنبه ۳۱ مرداد ۱۴۰۱ پس از گذشت چند روز از ترخیص از بیمارستان، به دلیل عوارض ناشی از ابتلا به کرونا در خانه شخصی خود درگذشت و در بهشت سکینه کرج به خاک سپرده شد.
منوچهر انصاری – نوازنده ویولن
منوچهر انصاری در سال ۱۳۲۵ در تهران متولد شد. او در سال ۱۳۳۸ با تشویق پدر و دایی خود وارد هنرستان موسیقی شد. پس از ورود به هنرستان فراگیری ویلن را نزد والودیا تارخانیان آغاز کرد در ادامه تا مرحله دریافت دیپلم تحت تعلیم حشمت سنجری و پس از آن تا دریافت لیسانس از کلاس های سرژ خوتسیف بهره برد.
پس از فارغ التحصیلی از هنرستان راهی کشور بلژیک شد و در کنسرواتوار سلطنتی بروکسل به مدت ۲ سال به تکمیل فراگیری ویلن پرداخت. سپس در کشورهای اسپانیا و فرانسه دیپلم موسیقی گرفت.
در بیستمین جشنواره موسیقی فجر بهمن ۱۳۸۳ با اهداء لوح تقدیر و جایزه، از منوچهر انصاری تجلیل شد.
منوچهر انصاری، ۲۱ مرداد ۱۴۰۱ در سن ۷۶ سالگی به دلیل ابتلا به بیماری کرونا درگذشت. پیکر او ۲۲ مرداد ۱۴۰۱، در قطعه هنرمندان بهشت زهرای تهران، در کنار آرامگاهِ فریدون ناصری به خاک سپرده شد.
شاهین بازیل – فروش فیلم بین الملل
شاهین بازیل در سال ۱۳۳۱ در تهران و در خانواده ای ارمنی که از نوادگان سلسله پادشاهی بازیل، ارمنستان بود بدنیا آمده بود. او دانش آموخته رشته معماری دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه ملی بود. وی سپس در رشته مترجمی زبان انگلیسی دانشگاه آزاد ادامه تحصیل داد. او به عنوان پایان نامه مجموعه داستان های کوتاه ارنست همینگوی به عنوان در زمان ما را ترجمه و منتشر کرد.
وی فعالیت های هنری اش را از سال ۱۳۶۹ در بنیاد سینمایی فارابی به عنوان مسئول خرید فیلم های خارجی و برنامه ریز آغاز کرد که تا سال ۱۳۸۲ ادامه داشت. وی همزمان در دفاتر تلویزیون ایران نیز حضوری فعال داشت. شاهین بازیل پس از تحمل یک دوره سخت بیماری روز یکشنبه ۱۶ مرداد ۱۴۰۱ به علت بیماری سرطان در خانه اش درگذشت.
علی برجسته – بازیگر
علی برجسته بازیگر و تهیه کننده سینما اهل ایران بود.
وی برادر بزرگتر مرتضی برجسته، خواننده مشهور ایرانی ساکن آمریکا بود.
وی فعالیت هنری در سال ۱۳۴۶ با سرودن ترانه بهار برای غلامعلی روانبخش خواننده رادیو شروع کرد و سپس در سال ۱۳۴۷ با خواندن ترانه نور امید به جمع خوانندگان رادیو پیوست، وی بازیگری را نیز با حضور در فیلم زیر گنبد کبود آغاز کرد
بابک برزویه – عکاس و بازیگر سینما
بابک برزویه عکاس سینما و مطبوعات و بازیگر بود. برزویه برای اولین بار در سن یازده سالگی در فیلم مدرسه ای که می رفتیم به کارگردانی داریوش مهرجویی نقشی ایفا کرد. او در دوران نوجوانی با توجه به علاقه به رشته عکاسی به این رشته روی آورد و با ادامه تحصیلات خود در این رشته فعالیت های خود را به صورت حرفه ای در عکاسی خبری، عکاسی صنعتی و عکاسی هنری ادامه داد. وی همکاری با کارگردان هایی همچون رسول ملاقلی پور، مسعود کیمیایی و مهران مدیری را در کارنامه خود دارد. برزویه سال ۱۳۷۵ برنده دیپلم و سیمرغ بلورین بهترین عکاس فیلم برای عکاسی فیلم سفر به چزابه ساخته رسول ملاقلی پور شد.
بابک برزویه از سال ۱۳۹۱ در سمت مدیریت تولید، مدیر فیلم برداری و کارگردان تلویزیونی اقدام به تولید ده ها فیلم تئاتر نمود. او از سال ۱۳۶۸ با عکاسی از مراسم خاکسپاری سید روح الله خمینی به عنوان اولین تجربه حرفه ای عکاسی خبری کار خود را در حوزه فعالیت خبری آغاز نمود. وی از آن زمان با خبرگزاری های مختلفی از جمله فارس، ایسنا، جام جم به صورت ناپیوسته همکاری داشت. همچنین وی عکاس خبرگزاری مهر و دبیر عکس خبرگزاری آنا بود. وی همچنین با ماهنامه سینمایی فیلم نیز همکاری داشته است.
بابک برزویه که از دی ۱۴۰۰ به دلیل بیماری مغزی در کما به سر می برد و در بخش مراقبت های ویژه بستری بود در سه شنبه ۲۵ مرداد ۱۴۰۱ درگذشت.