نشست «خشونت کلامی در سریال های منتخب سیما»/ بار خشونت و یا بی ادبی کلامی در اکثر سریال های صداوسیما سنگین است
به نقل از خبرگزاری فارس1401/12/28کد خبر 1401c1327315
به گزارش خبرنگار رادیو و تلویزیون خبرگزاری فارس، در این نشست دکتر زهرا ابوالحسنی چیمه دانشیار پژوهشکده تحقیق و توسعه سمت، گزارشی از پژوهش «خشونت کلامی در سریال های منتخب سیما» ارائه کرد.
*سال هاست خشونت کلامی در بسیاری از بافت های ارتباطی جای خشونت فیزیکی را گرفته است
در ابتدای نشست دکتر فاطمه عظیمی فرد، مدیر گروه زبان، هنر و زیبایی شناسی رسانه مرکز تحقیقات صداوسیما گفت: خشونت و پرخاشگری تنها به خشونت فیزیکی محدود نمی شود، بلکه لایه های متعددی از رفتارهای انسانی را در برمی گیرد که گاهی در ساختار فرهنگی جامعه پنهان می شوند؛ خشونت زبانی یکی از این لایه هاست. در این پژوهش تلاش شده است ضمن توجه به مباحث زبان شناختی مرتبط با خشونت زبانی همچون نزاکت یا ادب زبانی و وجهه، وضعیت بروز خشونت زبانی در مجموعه های تلویزیونی بررسی شود.
دکتر زهرا ابوالحسنی چیمه، پژوهشگر طرح، در ابتدا ضمن اشاره به آیه هشتادوسه سوره بقره (با مردم با خوشزبانی سخن بگویید) گفت: سالهاست موضوع خشونت کلامی در بسیاری از بافت های ارتباطی جای خشونت بدنی یا فیزیکی را گرفته است. انسان متمدن آموخته است که چگونه خشم درونی خود را نه تنها در واژهها بریزد بلکه گاه واژه هایی انتخاب کند که ظاهر ملایم و آرامی دارند.
وی افزود: یکی از جدی ترین شاخص های هویت و هویت سازی زبان است. فرهنگ جامعه و رشد فرهنگی جامعه با زبان
یکی از موقعیت هایی که نقش زبان در آن بسیار بزرگ است برنامه های تلویزیونی است.
صورت می پذیرد و خوب و بد هویت افراد جامعه درگرو زبان است. یکی از موقعیت هایی که نقش زبان در آن بسیار بزرگ است برنامه های تلویزیونی است. محیط زبانی یک طرفه که در آن تلویزیون فرستنده و مخاطب دریافت کننده پیام است. دهه 1950 وقتی تلویزیون سراسری شد همین توجهات به سمت آن رفت. اگرچه بیشتر تحقیقات در خصوص تأثیر تلویزیون بر کودکان بود، اما توجه عمومی به طورکلی بر خشونت تلویزیون و تأثیرات آن بر مخاطب بود. اگر برای جامعه تعامل فرهنگی و بینافرهنگی با وساطت رسانه و با نقش پررنگ زبان، مهم است و اگر جامعه تفاهم و درک و احترام میان انسانها را عالی می شمرد؛ پس به نقش رسانه
اگر برای جامعه تعامل فرهنگی و بینافرهنگی با وساطت رسانه و با نقش پررنگ زبان، مهم است و اگر جامعه تفاهم و درک و احترام میان انسانها را عالی می شمرد؛ پس به نقش رسانه بیش ازپیش توجه می کند.
بیش ازپیش توجه می کند. هرچند ممکن است در نگاه اول بسیاری از موارد خشونت کلامی با توجه به بافت و نوع برنامه قابل قبول به نظر برسد اما کثرت کاربرد آن ها بر مخاطب تأثیرگذار است. در فضایی که زبان فرهنگساز و خوب و بد جامعه درگرو فرهنگ است، توجه به زبان و رفتار زبانی یکی از جدیترین و بااهمیتترین مسائل زندگی است.
دکتر ابوالحسنی خشونت کلامی را این گونه تعریف کرد: خشونت کلامی؛ یعنی حمله به خود پنداره شخص دیگر، به جای یا علاوه بر حمله به موقعیتش در موضوع موردبحث. حمله به خود پنداره دیگری ممکن است توهین به شخصیت، شایستگی، سابقه یا شکل ظاهری دیگری باشد. خشونت یا پرخاشگری کلامی همچنین ممکن است به عنوان سوءاستفاده (تلاش برای آسیب رساندن به دیگری)، اذیت کردن، تمسخر، تهدید، فحش یا نشانه های غیر کلامی (رفتارهای اشارهای که ازنظر عملکردی معادل کلمات هستند) بیان شود.
دکتر ابوالحسنی افزود: برای تهیه مصادیق خشونت کلامی در سریال ها با بهره گیری از بیش از صد پژوهش خارجی و داخلی و پنج نظریه ادب و بی ادبی کلامی؛ جدول مصادیق خشونت کلامی در دو حوزه مستقیم و غیرمستقیم و بی ادبی کلامی احصا شد و بر اساس آن ۹ سریال از سه شبکه یک و دو و سه در سال ۱۴۰۰ بررسی شدند. ویژگی هایی نظیر جنسیت، سن، شغل، موقعیت اجتماعی، وضعیت اقتصادی، جذابیت ظاهری، نسبت و ... درمورد فرد مرتکب خشونت کلامی (پرخاشگر) و مخاطب/ مخاطبین (قربانی) وی استخراج و ثبت گردید.
چنانچه داده نشان می دهد، از این میان شاخص عصبانیت گویی زیربنای اکثر بازنمودهای خشونت است و از میان پنج شاخص بیشترین ارتکاب را دارد.
وی ادامه داد: همچنین زمان و مکان (صحنه) وقوع خشونت کلامی موردتوجه بود. نحوه بازخورد قربانی به خشونت کلامی نیز یادداشت شد. داده های حاوی خشونت کلامی مشخص، جمع آوری و فیش برداری شده و بر اساس نوع خشونت کلامی در گروه های متفاوت شامل: تمسخر، توهین و ناسزاگویی، عصبانیت، لعن و نفرین، تهدید، لحن دستوری و قلدرمآبانه، لحن جدی، شاکی، ناراحت، صدای بلند، کنایه، بیمحلی و سکوت طبقه بندی شده اند.
وی افزود: چنانچه داده نشان می دهد، از این میان شاخص عصبانیت گویی زیربنای اکثر بازنمودهای خشونت است و از میان پنج شاخص بیشترین ارتکاب را دارد.
از شاخص های خرد و از بین 22 شاخص خشونت دشنام، توهین، تمسخر، فریاد، لحن دستوری، تهدید، عصبانیت و کنایه یا طعنه (بدون ترتیب) بیشترین کاربرد را در سریال های منتخب داشتند.
ابولحسنی ادامه داد:انواع خشونت کلامی سریال های سیما در دو حوزه مستقیم و غیرمستقیم و اندکی در بی ادبی کلامی قابل تقسیمبندی است. از شاخص های خرد و از بین 22 شاخص خشونت دشنام، توهین، تمسخر، فریاد، لحن دستوری، تهدید، عصبانیت و کنایه یا طعنه (بدون ترتیب) بیشترین کاربرد را در سریال های منتخب داشتند. سهم نفرین و غیبت به نسبت کمتر از سایر شاخص هاست و بعدازآن دو به هم زنی و خشونت بسیار کمتر و شایعه پراکنی و تجاوز کلامی به حریم خصوصی افراد تقریباً وجود نداشت. از میان این شاخص ها عصبانیت، توهین، لحن دستوری و تمسخر از مقوله کلان خشونت مستقیم، و کنایه از مقوله کلان خشونت غیرمستقیم رایجترین های نوع خشونت کلامی سریال های سه شبکه بودند.
دکتر ابوالحسنی گفت: خشونت کلامی هرگز به صورت صفر و یک نیست بلکه طیفی وجود دارد از خشونت کلامی نرم و ملایم تا شدید و زننده. به همین دلیل بیادبی در ملایمترین نوع خشونت و دشنام و ناسزا در شدیدترین آن دو سر طیفی از خشونت کلامی هستند. مشاهده گردید روابط بین عامل خشونت کلامی و قربانی بسیار متأثر از قدرت و شرایط اقتصادی طرفین است؛ به گونه ای که عامل خشونت کلامی در مواجهه با قربانی خشونت کلامی به پشتوانه قدرت و ثروت خود سخن می گوید و دلگرم به سابقه خانوادگی خود است ولی در مقابل، قربانی به منطق و توانمندی های خود متکی است (ویژگی های تربیتی، مهارت های فردی، نقاط قوت شخصیتی، استقلال و خودساختگی و نظایر آن) و به دلیل اعتمادبه نفس می تواند از موضع خود دفاع نماید و جهت خشونت کلامی را تغییر دهد و وارد سلسله گفتگوهای رفت و برگشتی با عامل اولیه گردد.
*بار خشونت و یا دست کم بی ادبی کلامی در اکثر سریال های صداوسیما سنگین است
نوع بی ادبی فرزندان با والدین در سریال ها منتخب سیمای ملی از جنس «صراحت و رک گویی» است
خشونت کلامی در سطوح مختلف جامعه و در محیط های فیزیکی متنوعی رخ می دهد: خانواده، محیط کار، فضای دوستانه و گروه همسالان و... . نکته قابل توجه این که مشاهده گردید نوع و میزان خشونت کلامی تحت تأثیر رعایت ادب و روابط قدرت است. مثلاً نوع بی ادبی فرزندان با والدین در سریال ها منتخب سیمای ملی از جنس «صراحت و رک گویی» است (مثلاً فرزند به پدر و امثال آن)، شکستن حرمت ها فقط در حد مخالفت با نظرات و شیوه زندگی و تفکر والدین، بیمحلی، اجتناب از پاسخگویی و ... است و نه توهین و تمسخر و دشنام و نفرین و ادا درآوردن. آمارِ به شدت پایینتر موارد «بی ادبی» نسبت به خشونت کلامی مستقیم یا غیرمستقیم در سریال های ایرانی نشان می دهد که مصادیق بی ادبی بیشتر کنترل شده و موردتوجه برنامه سازان بوده است و نسبت به مبحث خشونت کلامی و انواع آن نگرش صحیح و دانش کافی وجود ندارد و همین امر لزوم انجام پژوهش حاضر را نمایان می سازد تا در برنامه های آتی بیشتر به اثرات درازمدت این قضیه پرداخته شود.
فرهنگ رسانه خواه ناخواه، عامدانه و سهوی بر فرهنگ جامعه اثرگذار است. شاید آن میزان که فیلم بر رفتار و خلق وخو و احساس مخاطب تاثر می گذارد هیچ ابزار ارتباطی دیگری نگذارد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: به نظر می رسد بار خشونت و یا دست کم بی ادبی کلامی در اکثر سریال های صداوسیما سنگین است. فرهنگ رسانه خواه ناخواه، عامدانه و سهوی بر فرهنگ جامعه اثرگذار است. شاید آن میزان که فیلم بر رفتار و خلق وخو و احساس مخاطب تأثیر میگذارد هیچ ابزار ارتباطی دیگری نگذارد. بنابراین، پیشنهاد میشود نه بسیار آرمانی و غیرواقعی بلکه ملموس و واقعی میزان خشونت یا نوع آن در سریال ها تلطیف شود. فرهنگ اسلامی ایرانی ما مملو از الگوهای «قول لین» و کلام زیبا و گفتمان دوستانه و لطیف است. چرا از این الگوها استفاده نشود؟ به دلیل شرایط و چهارچوب های ویژه و مسائل اخلاقی روابط رفتاری همسران آن طور که در سریال های غربی به نمایش گذاشته میشود در صداوسیمای ما جایی ندارد و این امر بجاست. اما توازن رفتار و گفتار در سریال های ما به همین دلیل کاملاً به هم ریخته است.
سریال های صداوسیمای جمهوری اسلامی فقط می تواند بخش خشونت کلامی را به نمایش بگذارد.
سریال های صداوسیمای جمهوری اسلامی فقط می تواند بخش خشونت کلامی را به نمایش بگذارد. پس راه چاره در تلطیف میزان خشونت کلامی از طریق کم کردن آن، واردکردن روابط کلامی دلپذیر و نظیر آن است. بررسی داده ها نشان می دهد میزان بروز بارزترین مصداق خشونت کلامی مستقیم که دشنام است نسبت به موارد دیگر تا حدودی محدودتر است.
پایان پیام/
واژه شناسی این خبر (تلویزیون):
تلویزیون (به فرانسوی : Télévision ) از یونانی tele دور و vision دید یا نگاه، یک سیستم ارتباطی برای پخش تصویر متحرک و صداها از مسافت دور است. برای استفاده و دریافت امواج تلویزیون، به یک دستگاه به نام گیرنده تلویزیون احتیاج است.
امروزه در ایران ، به مجموعه فراهم کننده و پخش کننده برنامه های تلویزیونی، «صدا و سیما» گفته می شود. از جان لوگی برد ، دانشمند و مخترع اهل اسکاتلند ، به عنوان مخترع تلویزیون یاد می شود. اگر چه دانشمندان و مخترعان بسیار دیگری مانند پایول نیپکو ، بوریس روزینگ ، ولادیمیر زورکین و فیلو فارنزورث از اواخر سده ۱۹ میلادی تاکنون در توسعه و تکمیل فناوری تلویزیون نقش موثر داشته اند.
واژهٔ تِلِویزیون از زبان فرانسوی به فارسی راه یافته و خود واژهای دورگه است که بخش نخست آن واژه «تِله» (دور) از زبان یونانی و بخش دوم آن واژه «ویزیون» (دید) از زبان لاتین گرفته شده است.
با اینکه در بیشتر زبان ها همین واژهٔ تلویزیون (البته با تلفظ های بسیار گوناگون) به کار می رود، برخی زبان ها واژه های خود را برای این مفهوم دارند. برای نمونه، در زبان آلمانی برای تلویزیون همیشه واژهٔ Fernsehen به کار برده می شود که معنی واژگانی آن «دور دید» است. در زبان محاوره ای فارسی معمولاً به صورت «تل ویزیون» ادا می شود.
(برگرفته از دانشنامه آزاد ویکی‌پدیا)
واژه شناسی این خبر (سریال):
سریال در تلویزیون ، رادیو و رسانه خانگی ، یک برنامهٔ ادامه دار است که پی درپی و به صورت قسمت به قسمت پخش می شود. سریال ها به طور معمول از قوس داستانی اصلی پیروی می کنند. در جهان، نمایش عامه پسند (اپرای صابوی) برجسته ترین شکل سریال های درام است.
سریال ها اساساً برمبنای پنهان کردن داستان استوار هستند، تا بتوانند با این کار مخاطبان خود را که به صورت فصلی و دوره ای این مجموعه را پیگیری می کنند حفظ کنند. برخی سریال ها، در پایان هر قسمت پخش شده خود، خلاصه ای از قسمت پیشین و بعدی را پخش می کنند. در سریال هایی که در رسانه خانگی پخش می شوند، به جای انتشار هر چند روز/هفته یک قسمت ممکن است یک فصل کامل یا یک نیم فصل یا چندین قسمت در یک روز منتشر شود. سریال های کوتاه تر که با عنوان تله نوولا شناخته می شوند نیز بیشتر در آمریکای لاتین به زبان اسپانیایی و پرتغالی تولید می شده اند.
(برگرفته از دانشنامه آزاد ویکی‌پدیا)
واژه شناسی این خبر (خشونت):
خُشونَت (به انگلیسی : Violence ) استفاده از زور فیزیکی یا کلامی به منظور قراردادن دیگران در وضعیتی بر خلاف خواسته شان است. در تمامی جهان خشونت به عنوان ابزاری برای کنترل استفاده می شود و در واقع نوعی تلاش برای سرکوب و متوقف کردن اغتشاشگران در مقابل نگرانی های مربوط به اجرای قانون و فرهنگ در یک ناحیه خاص است. کلمه خشونت طیف گسترده ای را پوشش می دهد. خشونت می تواند از درگیری فیزیکی بین دو انسان تا جنگ و نسل کشی که کشته شدن میلیون ها نفر از نتایج آن است، گسترده شود. شاخص صلح جهانی به روز شده در ژوین ۲۰۱۰، ۱۴۹ کشور را براساس معیار «عدم خشونت» طبقه بندی کرده است.
علل رفتار خشونت آمیز در نوع بشر غالباً موضوع پژوهش علم روانشناسی و جامعه شناسی است. ژان ولاوکا زیست شناس سیستم اعصاب بدین منظور تأکید می کند که «رفتار خشونت آمیز به عنوان رفتار تهاجمی فیزیکی یا غیر فیزیکی عمدی در مقابل فرد دیگر تعریف شده است».
(برگرفته از دانشنامه آزاد ویکی‌پدیا)
حسرت مژگانِ «پوست شیر» در زندگی واقعی چیست؟
1402/1/7
به گزارش خبرگزاریخبرآنلاین ، ژیلا شاهی، بازیگر که این روزها با نقش مژگان در سریال «پوست شیر» بازی اش بیش از پیش به چشم آمده و مورد تحسین قرار گرفته است در گفت وگویی با هوشنگ گلمکانی که ویدئوی آن در فضای مجازی منتشر شده است به مسیر دشواری اشاره می کند که برای رسیدن به جایگاه فعلی اش طی کرده است.او در بخشی از این گفت وگو به این نکته اشاره می کند که مدت زیادی را در جاده خاکی طی کرده تا سرانجام به جاده آسفالت رسیده است. ژیلا شاهی بزرگترین حسرت زندگی اش را درگذشت پدرش می داند که علی رغم آن که همواره پشتیبان اش بود نماند تا موفقیت اش را ببیند.ژیلا شاهی در «پوست شیر» نقش همسر رضا پروانه را بازی می کند و بازی اش مورد توجه قرار گرفته است.۲۵۹۲۵۹ کد ...
آقای جبلی! اگر راست می گویید این یک کار را انجام دهید1402/1/6
گذشته از اینکه در همین حرف هم نوعی حذف رقیب مستتر است، اما مرور اتفاقات چندماه گذشته، با شعارهای رئیس صداوسیما مغایرت صددرصدی دارد. اینکه او رسما با نامه از رئیس جمهور درخواست فیلترشدن یک پلتفرم نمایش خانگی را می دهد، یا اینکه از پلتفرم های نمایش خانگی به قوه قضائیه شکایت می کند یا اینکه سریال عدم صدور مجوز برای محصولات نمایش خانگی همچنان ادامه دارد و دست آخر زیر مجموعه جنجالی او –ساترا- نمایشگاهی با ریخت و پاش زیاد برگزار می کند برای نمایش توانمندی پلتفرم ها اما بازیگران اصلی این عرصه، حاضر به حضور در این نمایشگاه نمی شوند... همه و همه نشان از تفاوت و تناقض آشکار اظهارات و اقدامات رسانه ملی و رئیس آن دارد.در همین فقره آخر که سریال «آکتور» جایزه معتبر جشنواره سریزمانیا را گرفت و به هرحال افتخاری ...
حسرت مژگانِ «پوست شیر» در زندگی واقعی چیست؟1402/1/7
به گزارش خبرگزاریخبرآنلاین ، ژیلا شاهی، بازیگر که این روزها با نقش مژگان در سریال «پوست شیر» بازی اش بیش از پیش به چشم آمده و مورد تحسین قرار گرفته است در گفت وگویی با هوشنگ گلمکانی که ویدئوی آن در فضای مجازی منتشر شده است به مسیر دشواری اشاره می کند که برای رسیدن به جایگاه فعلی اش طی کرده است.او در بخشی از این گفت وگو به این نکته اشاره می کند که مدت زیادی را در جاده خاکی طی کرده تا سرانجام به جاده آسفالت رسیده است. ژیلا شاهی بزرگترین حسرت زندگی اش را درگذشت پدرش می داند که علی رغم آن که همواره پشتیبان اش بود نماند تا موفقیت اش را ببیند.ژیلا شاهی در «پوست شیر» نقش همسر رضا پروانه را بازی می کند و بازی اش مورد توجه قرار گرفته است.۲۵۹۲۵۹ کد ...
رضا شفیعی جم و یوسف تیموری به شبکه نمایش خانگی می آیند1402/1/4
علیرضا کریم زاده که مدت هاست درگیر تولید سریال «اسپینجر» است می گوید: «سریال «اسپینجر» اول قرار بود تابستان ۱۴۰۰ منتشر شود اما مشکلات و مسائل زیادی دست به دست هم دادند تا این سریال در آن سال منتشر نشود. یکی از این مشکلات، کرونا و تبعات آن بود. بعضی از مشکلات دیگر هم به مسائل فنی تولید برمی گشت. من برای این که محصولِ نهایی به نحو احسن به دست مردم برسد و مخاطب هایمان این سریال را با بهترین کیفیت ببینند خیلی زحمت کشیده ام و طبیعتاً مدت زمان زیادی هم صبر کرده ام. امیدوارم تابستان پیش رو، نتیجهاین زحمت و تلاش و صبر را ببینیم و سریال «اسپینجر» در تابستان ۱۴۰۲ پخش شود.» «اسپینجر» به نویسندگی مشترک آزاده محسنی و الهه میرباقری، یک مجموعه طنز فانتزی سیاسی است که تلاش دارد تا روایتی از ۱۰۰ سال آینده ایران ...