هنرمند با اثرش جاودانه است
وقتی به سال 1401 نگاه می کنیم هنرمندان مطرحی را در این سال از دست داده ایم. شاید بهتر باشد در پایان سال 1401 یادی از آن ها کنیم.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)؛ سال 1401 روزهای پایانی خود را طی می کند و همین مناسبت بهانه خوبی است که به سراغ درگذشتگان هنر در سال 1401 برویم و از آن ها یادی کنیم. یارعلی پور مقدم – نمایشنامه نویس یارعلی پورمقدم 10 اردیبهشت سال 1329 در محله نفتونِ مسجدسلیمان متولد شد. یارعلی پورمقدم نویسنده و نمایشنامه نویس اهل ایران بود. از وی به عنوان نویسنده ای صاحب سبک در ادبیات معاصر ایران یاد می شود. او در جوانی با نخستین نمایشِ خود، جایزه اولِ جشنواره نمایشنامه نویسی «جشن هنر طوس» را کسب کرد. وی در سال 1360 کافه ای با نام «کافه شوکا» در تهران تأسیس کرد که طی سال ها، به محفلی برای نویسندگان، شاعران، روزنامه نگاران و هنرمندان تبدیل شد. یارعلی پورمقدم با چاپ کتاب حوالی کافه شوکا در سال 1378، جایگاه خود را به عنوان نویسنده ای صاحب سبک تثبیت کرد. او علاوه بر داستان نویسی و نمایشنامه نویسی، از سال 1385، بانی و برگزارکننده مسابقه عکس شوکا بود. از وی همچنین مقاله های متعددی در زمینه هنرهای تجسمی باقی مانده است. یارعلی پورمقدم روز 12 اسفند 1401، بر اثر سکته قلبی درگذشت. مراسم تشییع یارعلی پورمقدم، 15 اسفند 1401 در خانه هنرمندان ایران برگزار و سپس در قطعه 101 بهشت زهرا تهران، ردیف 12، شماره 87 در کنار پدر و مادرش به خاک سپرده شد. امین تارخ – بازیگر سینما امین تارخ بازیگر سینما، تلویزیون و تئاتر اهل ایران بود. او فعالیتش را پیش از انقلاب 1357 در تئاتر و تلویزیون آغاز کرد و اولین حضورش در تلویزیون در مجموعه شهر من شیراز به کارگردانی شاهرخ ذوالریاستین و نویسندگی کیهان رهگذار بود. نخستین حضورش در سینما در مرگ یزدگرد به کارگردانی بهرام بیضایی بود. او چهره های تاریخی مانند حسن جوری در مجموعهٔ سربداران و ابن سینا در مجموعه بوعلی سینا را به تصویر کشیده است. تارخ برای نقش آفرینی در ماه و خورشید برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد شد. او در سال 1373 نخستین مدرسه بازیگری را به نام کارگاه آزاد بازیگری در تهران تأسیس کرد که یکی از موسسات آموزش بازیگری سینما در ایران محسوب می شود. حبیب رضایی، مهتاب کرامتی ، ترانه علیدوستی ، پوریا پورسرخ ، گلاره عباسی و شبنم مقدمی از جمله دانش آموختگان این مدرسه بازیگری هستند. تارخ در 28 شهریور 1401 در بیمارستانی در تهران بستری شد و در 2 مهر درگذشت. دلیل مرگ او سکته قلبی اعلام شد.پیکر او در 4 مهر 1401 در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد. داود جعفری امید - موسیقی دان داود جعفری امید در سال 1308 در تهران متولد شد. در سال دوم دبیرستان، با تشویق علی محمد خادم میثاق که از دوستان پدرش بود به هنرستان عالی موسیقی راه یافت. او در هنرستان موسیقی ساز ویلنسل را برگزید و نوازندگی این ساز را تحت نظر «میس خوتسیف» آموخت. از دیگر استادان او در هنرستان موسیقی می توان به سورن آراکلیان اشاره نمود. او سال ها به آموزش ویلنسل مشغول بوده است. از جمله شاگردان او می توان به حمید کازرانی، محسن تویسرکانی و مجید اسماعیلی اشاره کرد. از جمله فعالیت های هنری داود جعفری امید به این موارد می توان اشاره کرد: فرماندهی موزیک تیپ رشت، همکاری با وزارت فرهنگ و هنر، همکاری با ارکستر سمفونیک تهران، همکاری با ارکسترهای مختلف رادیو، تدریس در هنرستان عالی موسیقی، تدریس در هنرستان موسیقی ملی، داوری جشنواره ملی موسیقی جوان. در بهمن 1395 در دومین آیین سال نوای موسیقی ایران از مقام هنری داود جعفری امید تجلیل به عمل آمد. وی در تاریخ 20 آذر 1401 درگذشت. پیکر او 26 آذر 1401 در قطعه هنرمندان بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شد. محمد حاج حسینی – بازیگر سینما محمد حاج حسینی بازیگر سینما و تلویزیون اهل ایران بود. محمد حاج حسینی متولد 1321 در شهرری بود که در دوران بازیگری خود با کارگردانانی مانند تهیمنه میلانی، مجید مجیدی، مصطفی کیایی، کمال تبریزی، رضا عطاران، محمد حسین لطیفی و همایون شهنواز همکاری کرد. از جمله نقش آفرینی های او می توان به بازی در فیلم های سینمایی «ضدگلوله»، «سوپراستار»، «عینک دودی»، «بچه های آسمان» و همینطور سریال های به یادماندنی چون «دلیران تنگستان»، «متهم گریخت»، «سفر سبز»، «دوران سرکشی»، «چهار چرخ» و «خوش غیرت» اشاره کرد. وی علاوه بر بازیگری، 30 سال به عنوان دبیر آموزش و پرورش فعالیت داشته است. پیکر این هنرمند فقید امروز پنج شنبه 11 اسفند از مقابل مجتمع عروجیان بهشت زهرا ﷺ به سمت قطعه هنرمندان تشییع و در کنار محمد تقی کاملی به خاک سپرده شد. منور رمضانی – نقاش خودآموخته منوّر رمضانی ملقب به ننه حسن از نقاشانِ خودآموخته ایرانی بود. عمده شهرتِ وی بخاطرِ نقاشی هایِ به سبکِ کودکانه و استفاده از رنگ هایِ شاد در نقاشی بود. وی در کهنسالی نقاش شد. او زاده ی روستای سهرورد از توابع شهرستان خدابنده استان زنجان و ساکن شهر قیدار بود؛ سوادِ خواندن ونوشتن نداشت و از 70 سالگی شروع به کشیدن نقاشی کرد. وی با کشیدن آثاری از داستان ها، باورها و شیوه ی زندگی مردم روستاهای آذربایجان، بخش مهمی از ادبیات شفاهی پیرامون خود را به تصویر می کشید. دو فیلمِ «ننه حسن» ساخته محمدعلی طالبی و «آهوی این کوه منم» ساخته حسن رجبی از زندگیِ وی ساخته شده است. مهرنوش شریعتی – عروسک گردان و کارگردان مهرنوش شریعتی کارگردان، بازی دهنده، صداپیشه نمایش عروسکی، بازیگر و عروسک گردان سینما و تئاتر اهل ایران بود. وی در بهشهر به دنیا آمد. همسر او بهرام بهبهانی، هنرمند نمایش عروسکی است. تجربه بیست سال فعالیت حرفه ای در زمینه بازی دهندگی و صداپیشگی و کارگردانی نمایش عروسکی همچنین سابقه اجراهای عروسکی در فرانسه، یونان، تونس، ترکیه، صربستان، لهستان، بلغارستان را داشته است. شریعتی عروسک گردانی آثاری بسیاری از جمله خواب خورشید، هیچ نبود، آخرین گل و پری کوچولوی دریایی در کارنامه داشته است. کارگردانی نمایش سترون و عروسک گردانی فیلم سینمایی عروسکی گورداله و عمه غولی از جمله فعالیت های این هنرمند تئاتر و سینما است. اسماعیل شنگله – بازیگر سینما اسماعیل شنگله بازیگر سینما، تلویزیون و تئاتر اهل ایران بود. شنگله در سال 1315 در تهران متولد شد. تئاتر را از سال 1332 آغاز نمود. در سال 1335 وارد هنرستان هنرپیشگی شد. در مصاحبه ای که در 20 شهریور 1395 توسط خبرگزاری میزان انجام شده است، شنگله بیان داشت که مدتی از بیماری سرطان رنج می برده است، اما بهبود یافته و در وضعیت سلامتی به سر می برد. با اینحال دیگر فعالیت هنری ندارد. وی در 24 تیر 1401 در سن 86 سالگی بر اثر ابتلا به کرونا درگذشت. حسین شهابی- کارگردان حسین شهابی تهیه کننده، نویسنده و کارگردان سینمای ایران بود. روز روشن اولین فیلم بلند سینمایی حسین شهابی است که در سال 1391 در سی و یکمین جشنواره فیلم فجر، ضمن نامزدی دریافت چهار سیمرغ بلورین، برنده دو دیپلم افتخار از این جشنواره شد. این فیلم در دی ماه سال 1392 اکران شد و اقبال عمومی نیافت، اما در اولین حضور بین المللی خود نامزد دریافت جایزه آستور بهترین نویسندگی و کارگردانی از بیست و هشتمین جشنواره بین المللی فیلم ماردل پلاتا آرژانتین شد و تقدیر ویژه هیئت داوران این جشنواره را برای شهابی به ارمغان آورد. روز روشن که تحسین برخی از منتقدان بین المللی را نیز به همراه داشت، همچنین «قرقاول نقره ای بهترین کارگردانِ تازه وارد» نوزدهمین جشنواره بین المللی فیلم کرالا هند را دریافت کرد. «بی صدا» چهارمین و «آزاد به قید شرط» پنجمین فیلم سینمایی وی در مقام نویسنده، تهیه کننده و کارگردان است. منوچهر صادق پور- بازیگر منوچهر صادق پور کارگردان، تهیه کننده و بازیگر اهل ایران بود. وی همسر سابق فریده نصیری بازیگر و برادر ایرج صادق پور کارگردان بود. بیشتر نقش آفرینی هایش در سال های قبل از انقلاب بود و بعد از انقلاب در فیلم های شوکران و عطش بازی کرد. صادق پور در سال های پایانی عمر در شمال ایران زندگی می کرد وی در سن 90 سالگی بر اثر عوارض کهولت سن درگذشت و پیکرش برای خاکسپاری به تهران منتقل شد. حبیب الله صادقی – نقاش حبیب الله صادقی نقاش ایرانی بود که در 5 مرداد 1401 بر اثر بیماری درگذشت. حبیب الله صادقی در سال 1336 در خانواده ای سنتی در محله تهران نو چشم به جهان گشود. وی نخستین بار نقاشی را در 8 سالگی شروع کرد و از همان دوران جرقه های علاقه وافرش به نقاشی برای همگان روشن شد در سال 1352 در امتحان ورودی هنرستان هنرهای زیبای پسران تهران پذیرفته ش و در سال 1355 موفق به دریافت دیپلم شد. در همان سال پس از قبولی در کنکور در رشته نقاشی دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران پذیرفته شد. حبیب الله صادقی کارشناسی ارشد نقاشی و دکترای پژوهش هنر از دانشگاه تربیت مدرس دارد. حبیب الله صادقی در سال 1384 به ریاست موزه هنرهای معاصر تهران انتخاب شد و با وجود مشکلات متعدد در دستگاه فرهنگی کشور موزه هنرهای معاصر تهران در تاریخ خود، یکی از دوره های طلایی خود را تجربه کرد. او آثار بسیاری را با موضوع دفاع مقدس، جنگ و حماسه خلق کرده است. آثار حبیب الله صادقی در بالغ بر 280 نمایشگاه داخلی و خارجی شرکت کرده و جوایز بسیاری گرفتند. حبیب الله صادقی در سال 1364 نخستین کلاس طراحی خود را در دانشکده هنرهای زیبا برگزار کرد. او در دانشگاه های مختلفی همچون دانشکده هنر، دانشگاه شاهد، دانشکده هنر دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه الزهرا و واحد هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز به آموزش و مدیریت پرداخت. مهدی صباغی – بازیگر مهدی صباغی بازیگر سینما و تلویزیون اهل ایران بود. او در سریال های معروف پلیس جوان، راه بی پایان، سرزمین مادری و .. بازی کرده بود. وی در دهه نود درفیلم های بی حسی موضعی و جابه جا بازی کرده بود. مهدی صباغی پنجشنبه 12 خرداد 1401 در سن 71 سالگی براثر سکته مغزی در بیمارستان شریعتی ماهدشت درگذشت. پیکر او روز دوشنبه 16 خرداد در قطعه هنرمندان بهشت رضا در مشهد تشییع شد . نادر طالب زاده – تهیه کننده و کارگردان نادر طالب زاده اردوبادی تهیه کننده، کارگردان و مجری ایرانی بود. او دبیر کنفرانس بین المللی افق نو، دبیر جشنواره فیلم عمار، از افراد موثر در تأسیس شبکه افق و عضو هیئت اندیشه ورز این شبکه بود. طالب زاده دارای مدارک تحصیلی کارشناسی ادبیات انگلیسی از دانشگاه راندولف میکن و کارشناسی ارشد کارگردانی سینما از دانشگاه کلمبیا بود. او فعالیت هنری در صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران را از سال 1359 با ساخت فیلم های مستند آغاز کرد. از دیگر فعالیت های او می توان به تدریس در مرکز اسلامی آموزش فیلمسازی و مدیریت مرکز تحقیقات و مطالعات سینمایی در معاونت سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اشاره کرد. در سی و یکمین دوره جشنواره بین المللی فیلم فجر از طالب زاده به عنوان پیشکسوت سینما تجلیل شد. آرش عاشوری نیا – عکاس خبری آرش عاشوری نیا عکاس خبری بود. او برنده جایزه فتوبلاگیز سال 2005 و جایزه ویژه خبرنگاران بدون مرز در سال 2006 است. عکس های او به ویژه از اعتراضات سال 1388 شهرت دارد که آن زمان در وبسایت او به اسم «کسوف» منتشر می شد. فعالیت های حرفه ای خود را با ورود به حوزه عکاسی صنعتی و تبلیغاتی در سال 1379 آغاز کرد و از سال 1382 با «سایت عکاسی» همکاری مستمر داشت. با راه اندازی فتوبلاگ «کسوف» در سال 1383 عکاسی در زمینه خبری و مستند اجتماعی را شروع کرد. او در جامعه عکاسی ایران با سایت عکس «کسوف» که در سال 1383 راه انداخته بود و فعالیت هاش در «سایت عکاسی» شناخته می شد. عاشوری نیا در انتخابات ریاست جمهوری سال 1384 به عنوان عکاس روزنامه یاس نو فعالیت می کرد و عکس هایش از رویدادهای سیاسی و اجتماعی ایران در دهه 80 در حافظه تصویری ایرانیان باقی مانده است. او همچنین در دور جدید انتشار مجله زنان، دبیر عکس این مجله بود. عاشوری نیا طی سال های فعالیت خود پرتره های بسیار ارزشمندی از شخصیت های برجسته فرهنگی و هنری ایران گرفته است؛ پرتره هایی از محمدرضا شجریان، سیمین بهبهانی، امیر هوشنگ ابتهاج، میرحسین موسوی، محمد خاتمی و… علاوه بر این در زمینه عکاسی صنعتی و تبلیغاتی نیز بسیار فعال و اثرگذار بود. برگزاری دو نمایشگاه عکس در تهران و دو نمایشگاه عکس دیگر در لندن و کلن از فعالیت های نمایشگاهی عاشوری نیا بود. عاشوری نیا روز چهارشنبه 6 مهر 1401 براثر ایست قلبی در 41 سالگی درگذشت. پیکر وی صبح جمعه 8 مهر 1401 در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد. شهرام عبدلی – بازیگر سینما شهرام عبدلی بازیگر اهل ایران بود. شهرام عبدلی در 29 اردیبهشت 1355 در خانواده ای ترک زبان و اردبیلی در تهران به دنیا آمد. فعالیت شهرام عبدلی بیشتر در تلویزیون بود و کمتر در آثار سینمایی ظاهر شد. ورودش به تلویزیون با سریال همسفر بود و با بازی در سریال خط قرمز به شهرت رسید. او بیشتر ایفاگر نقشهای منفی یا ضدقهرمان بود. شهرام عبدلی در مشهد در یک پروژه سریال خانگی به نام آسوده باش حضور داشت که در هتل دچار سردرد شدید و سرگیجه شد و به بیمارستان قائم مشهد مراجعه کرد. بعد از سی تی اسکن مغز مشخص شد وی دچار خونریزی مغزی شده و بعد از چند ساعت به حالت کما رفت. وی روز شنبه6 اسفند 1401 در بیمارستان قائم مشهد درگذشت. بهزاد غریب پور - گرافیست بهزاد غریب پور، هنرمند گرافیک و تصویرگر کُرد اهل ایران می باشد. وی دانش آموخته رشته گرافیک از دانشکده هنر های زیبای دانشگاه تهران بود و سپس با تاسیس استودیوی «تینو گرافیک» از سال 1363 تا 1396 هجری شمسی، فعالیت خود در حیطه تصویرگری و طراحی گرافیک و تبلیغات را پی گرفت. تدریس در دانشکده هنر های زیبا و دانشگاه هنر و دوره ها و کارگاه های آموزش تخصصی تصویرگری و طراحی کتاب از دیگر فعالیت های فرهنگی وی بوده است. او درحالی که مدتی برای درمان بیماری در کانادا حضور داشت، در 22 آذر 1401 درگذشت. محمود فاطمی – صداپیشه محمود فاطمی پزشک داروساز و صداپیشه اهل ایران بود. وی فرزند سید محمدتقی فاطمی استاد ریاضی ایرانی بود. خانواده وی اصالتاً نائینی بود. محمود فاطمی دوران ابتدایی را در دبستان های 15 بهمن و ابن یمین تهران به تحصیل پرداخت و دوران دبیرستان را در دبیرستان البرز گذراند و پس از سیکل در رشته طبیعی مشغول به تحصیل شد. فاطمی در بهمن 1344 از پایان نامه دکترای خود در رشته داروسازی دفاع کرد. محمود فاطمی عضو انجمن گویندگان و سرپرستان گفتار فیلم بود. وی علاوه بر گویندگی فیلم ها و برنامه های مستند، در چند اثر داستانی معروف از جمله سریال های پزشک دهکده، مک میلان و همسرش، پیتون پلیس، امام علی و مرد 6 میلیون دلاری نیز گویندگی کرده بود. پرویز فیروزکار- دوبلور پرویز فیروزکار دوبلور اهل ایران بود. از دوبله های برجسته او می توان به جان کوچولو در رابین هود و عموی سندباد در ماجراهای سندباد اشاره کرد. فیروزکار از سال 1348 وارد حرفه دوبلاژ شد و دوبله بسیاری از فیلم ها و کارتون های خاطره انگیز را انجام داد. وی پس از مهاجرت به آمریکا در سال 1359 نیز فعالیت هنری خود را در لس آنجلس ادامه داد. او به بیماری ای ال اس مبتلا بود. مراسم تدفین او در 13 مرداد 1401 انجام شد.