نقش کتابخانه ها در توسعه کسب و کارهای کوچک

خبرگزاریکتاب ایران(ایبنا)،اعظم صنعت جو، دبیر علمی همایش بین المللی کتابخانه های عمومی و کسب و کارهای کوچک: «بررسی تجربیات کشورهای توسعه یافته حکایت از نقش پررنگ توسعه کسب و کارهای کوچک بر رونق اقتصادی این کشورها دارد. این کسب و کارها به عنوان یک عنصر مهم در پیشرفت های اقتصادی - اجتماعی این کشورها شناخته می شود. این نوع فعالیت ها، خصوصا در ایجاد فرصت های شغلی با سرمایه گذاری های کم اما زودبازده، توسعه های منطقه ای و نوآوری در عرضه محصولات اهمیت بسزایی دارد. توسعه و حفظ کسب و کارهای کوچک متکی بر دانائی است و اطلاعات نقش حیاتی در ایجاد و توسعه آن ها دارد. اطلاع و میزان وابستگی آن ها به دانش را می توان از ابعاد شناخت کسب و کار، بازار، رقبا، مصرف کننده، سرمایه و قوانین و مقررات روشن کرد. مراکز اطلاع رسانی و کتابخانه ها که به دلیل موقعیت محلی، دربرداشتن توانمندسازهایی نظیر ابزارهای مبتنی بر فناوری های اطلاعاتی، کتابداران، شناسایی و دسترس پذیر کردن منابع اطلاعاتی گزینش شده، قابلیت ها، فضای سازنده و جایگاه مهمی که در ایجاد، توسعه و حفظ فعالیت های اقتصادی نظیر کسب و کارهای کوچک و کارآفرینی دارند، ارتباط مستقیمی با رونق کسب و کارها دارد. کتابخانه ها با شناسایی نیازمندی ها در زمینه کسب و کارهای محلی و توانایی های جامعه خدمت گیر، از یک سو و شناسایی سازمان های حامی و مرتبط با توسعه کسب و کار، سرمایه گذاران جویای نیروی کار، شرکاء، قوانین و مقرارت، از سوی دیگر، می توانند با ارائه خدمات، منابع، فضا، آموزش و... به خلق ایده ،ایجاد و راه اندازی و پایداری کسب و کار و در نتیجه توسعه جامعه کمک کنند. در این بین؛ هر یک از انواع کتابخانه ها می توانند نقش مهمی در این زمینه ایفا کنند مثلا کتابخانه های دانشگاهی می توانند به توسعه کسب و کارها به دلیل داشتن توانمندسازهایی نظیر قابلیت های پژوهشی و مسئله گرایی، ایجاد شبکه صاحب نظران و متخصصان و ارائه مشاوره های تخصصی، عرضه منابع اطلاعاتی تخصصی و عرضه امکانات آموزش نیروی انسانی به توانمندسازی صاحبان کسب و کارها و توسعه این فعالیت ها پردازند. کتابخانه های عمومی نیز به دلیل موقعیت محلی، علاوه برتوانمندسازهایی که به آن ها اشاره شد، با شناسایی نیازمندی های کسب و کاری محلی و توانایی های جامعه محلی، از یک سو و شناسایی سازمان های حامی و مرتبط با توسعه کسب و کار، سرمایه گذاران جویای نیروی کار، شرکاء، قوانین و مقرارت از سوی دیگر با ارائه خدمات، منابع، فضا، آموزش و... می توانند به خلق ایده، ایجاد، راه اندازی و پایداری کسب و کار کمک کنند. استراتژی کتابخانه های عمومی برای انجام یک نیازسنجی نظام مند از مشاغل محلی برای اجرای فعالیت های حمایتی خاص نشان می دهد که این کتابخانه ها می توانند شیوه های موثر مشابهی را برای ترویج توسعه اقتصادی اتخاذ کنند. این مجموعه ها می توانند نقش راهبر را داشته باشند و این راهبری منجر به تقویت اجتماع سازی، احیای اقتصادی و ارتقای این مجموعه ها شود. کتابخانه های عمومی و سازمان های توسعه ای اهداف مشترک بسیاری دارند که آن ها را به شرکای قوی در جهان تبدیل کرده است. هر دو گروه کتابخانه های دانشگاهی و عمومی با اجرای برنامه های آموزشی، گسترش دسترسی به اطلاعات و فناوری های ارتباطی، حمایت از افراد برای پیگیری فرصت های اقتصادی جدید و موارد دیگر، می توانند به ایجاد مشارکت های اجتماعی قوی کمک کنند. هرچند کتابخانه ها به عنوان مراکز دارای منابع اطلاعاتی، به عنوان تامین کننده اطلاعات مورد نیاز کسب و کارها مطرح هستند اما نقش های برجسته دیگری نیز دارند که ازجمله آن می توان به نقش آن ها در ارتقای مهارت ها و سواد اطلاعاتی کسب و کار، تسهیل گری و ایجاد فضای تعاملات کسب و کاری، گسترش خدمات جنبی و برون کتابخانه ای کسب و کار مانند برگزاری کارگاه های آموزشی ( آشنایی با بورس، تدوین طرح اقتصادی، راه های جذب اعتبار، کارآفرینی، ایده پردازی، کسب ثروت)، برگزاری جلسات مشاوره ای با صاحبان کسب و کار موفق، برگزاری جلسات نقد آثار اقتصادی و بازارهای مالی و اقتصادی و تحلیل های اقتصادی، معرفی کسب و کارهای موفق، بازارها، ایده های نوین، تجربه های جهانی موفق اشاره کرد. برگزاری همایش و سمینارها با هدف توانمندسازی کسب و کار، نمایش فیلم های مستند و آموزشی مرتبط با مسائل اقتصادی (مستندهای کسب و کار، معرفی شرکت ها و سازمان ها، آشنایی با بورس، کارگزاران، واسطه ها، مشاغل خانگی، داستان های موفقیت ها و شکست های کسب و کاری، زندگی کارآفرینان موفق)، برگزاری جلسات با مدیران نهادهای مرتبط با حوزه کسب و کار، برگزاری نمایشگاه های کتاب در حوزه کسب و کار و کارآفرینی، مسائل تخصصی اقتصادی و درآمدزایی، تشکیل جلسات مباحثه و مناظره در بخش کسب و کار و فعالیت اقتصادی و پرسش و پاسخ در زمینه مسائل و چالش های موجود و همچنین برگزاری تورهای مجازی و حضوری در شرکت ها، کسب و کارها، پارک های علم و فناوری و مراکز رشد از دیگر نقش های کتابخانه ها در بخش توسعه کسب کارها است. هر چند در دنیا پروژه هایی برای حمایت از کسب و کارهای کوچگ در کتابخانه ها آغاز شده است اما مروری بر این گونه فعالیت ها حکایت از توجه تنها برخی کشورها به این امر دارد. از چالش هایی که در این زمینه وجود دارد می توان به ناشناخته ماندن نقش کتابخانه ها در این زمینه، حتی در بین صاحب نظران و فعالان این حوزه اشاره کرد. نبود تعریف جایگاه سازمانی کتابخانه ها و دیده نشدن نقش کتابداران و تقویت آن، برای برقراری ارتباط با دیگر سازمان ها را می توان از دیگر چالش های موجود در این زمینه برشمرد و در مجموع هرچند چالش های زیادی بر سر راه شناخته شدن نقش توانمندسازی کتابخانه ها در رونق بخشی جوامع و خصوصا کسب و کارها و کارآفرینی وجود دارد و این مجال کوتاه فرصت پرداختن به آن ها نیست؛ اما هرگونه تلاشی در این زمینه، به زعم نگارنده، می تواند برانگیزاننده توجه به آن ها برای رفع چالش های موجود باشد. بدین منظور ضروری است، ابتدا تلاش شود تا جایگاه کتابخانه ها و خصوصا کتابخانه های عمومی در این زمینه تقویت شود. سپس این دید را در جامعه ایجاد کرد که کتابخانه ها چه قابیلت هایی در زمینه توانمندسازی کسب و کارها دارند. مساله دیگر این است که هرگاه کتابخانه بخواهد به جامعه محلی یا جامعه خدمت گیر، ارائه خدمات بدهد؛ ضروری است تا شناخت درستی از جامعه محلی داشته باشد. این شناخت نیز مستلزم ایجاد پایگاه دانش محور از مشتریان و نیازسنجی نظام مند از آنان است. شبکه سازی میان این توانمندسازی ها نیز در مرحله های بعدی می تواند از سوی نهادهای ذیربط، تعریف و نهادینه شود.» همایش بین المللی «کتابخانه های عمومی و کسب و کارهای کوچک» مهرماه سال آینده از سوی نهاد کتابخانه های عمومی کشور و انجمن ارتقای کتابخانه های عمومی برگزار می شود. این همایش سعی دارد به شناسایی راهکارها، ایده ها، تجربه ها، ضعف ها، چالش ها و چشم اندازها برای استفاده از ظرفیت کتابخانه های عمومی برای مشارکت فعال در فضای کسب وکار کشور بپردازد و حداقل فایده آن، تلاش برای پی ریزی و فراهم آوردن بستری برای توجه به نقش و جایگاه کتابخانه های عمومی در رونق بخشیی اقتصادی با حمایت از اقدامات کارآفرینانه و کسب وکارهای کوچک است. این همایش تلاش دارد با پرداختن به مباحثی مانند کارآفرینی بانوان، کارآفرینی اجتماعی، دانش مشتریان و بهره گیری از تجربیات دیگر کشورها که ازسوی حرفه مندان در سطح بین المللی مطرح خواهد شد؛ مشارکت فعال و حداکثری حرفه مندان دغدغه مند در این حوزه را جذب کند.»