نوروز در میان قوم کُرد جایگاهی ویژه دارد

صیدمحمد درخشنده، ایلام پژوه و محقق پیشکسوت در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در ایلام درخصوص آداب و رسوم مردم این استان در ایام نوروز گفت: نوروز در ادوار مختلف تاریخی همواره به عنوان روزی نو و شروع سالی جدید، مورد توجه بوده و این روز با برپایی جشن و سرور گرامی داشته شده است.در دربار سامانیان، غزنویان و عباسیان، همچنین در روم باستان از نوروز یادشده و این روز را جشن گرفته اند، بنابراین جشن نوروز حالت ملی و دینی خود را با مراسمی آمیخته از دوران پیش از اسلام، حفظ کرده است. مولف کتاب نوروز (فرهنگ، آداب و آیین های سال نو در بین اقوام ایران) ادامه داد: بنا به سنت همگانی، مردم ایلام در آغاز این سنت، سر سفره هفت سین، چراغ یا شمع روشن می کنند. قرآن کریم در صدر سفره جا دارد، آیینه، آب، ترنج و سیب و تخم مرغ پخته رنگ شده و دانه های سپند (یکی از گیاهان مقدس ایران) و سبزه دیده می شود و یک ماه مانده به نوروز، با کمک و همیاری نسبت به خانه تکانی اقدام و پوشاک خواب و زیراندازهای منزل را در پشت بام منازل پهن می کنند تا باد بهاری برآنها بوزد و هرگونه میکروب را از آن ها دور کند. وی ادامه داد: مرسوم است که در چهارشنبه آخر سال که مصادف با چهارشنبه سوری در نزد ایرانیان است،نسبت به تدارک ملزومات آتش افروزی اقدام کرده و خانواده ها به رسم محلی و دسته جمعی برای این شب آماده شده و هر کدام از دختران و پسران جوان به نیّتی، از روی آتش می پرند و شادی می کنند. وی بیان کرد: خانواده های ایلامی روز پنج شنبه آخرسال برای بازدید و یاد و خاطره افراد از دنیا رفته به سر مزار می روند و با چیدن شیرینی،گل و روشن کردن شمع و خواندن فاتحه، این ایام را به اهالی قبور تبریک می گویند.از روز عید نوروز تا مدت یک هفته پس از آن نیز مراسم عید را گرامی می دارند و همه مردم اکثرأ شادی می کنند و به دامان طبیعت می روند و سور و مهمانی می دهند. درخشنده درخصوص جایگاه نوروز در میان قوم کُرد و استان کردزبان ایلام گفت: نوروز در میان اقوام ایرانی خصوصاً قوم کُرد در استان های کردستان،کرمانشاه،ایلام و دیگر مناطق کُردننشین از اهمیتی خاص برخوردار است. در این ایام عده ای سفره شادی را در میان طبیعت و سبزه زارها پهن می کنند و با برپایی چادر و بیتوته در آن و دورهمی های شبانه و روزانه، روزگار خوش و شادی بخشی را برای خود و خانواده مهیا می کنند و البته مراقب طبیعت زیبا و محیط زیست خود نیز هستند تا آسیبی به آن نرسد. مولف کتاب چلچراغ (بررسی آداب و اعیاد و جشن های ایرانی) درخصوص پیام فرهنگ و سنت نوروز برای مردم گفت: هاشم رضی (1382) در کتاب گاه شماری و جشن های ایران باستان، نوشته است که جشن نوروز در مثل رستاخیز و تجدید حیات طبیعت درست در آغاز بهار و اعتدال ربیعی با معتقدات دینی درباره آفرینش انسان از سوی خداوند متعال است. وی ادامه داد: همچنین محمدجواد صاحبی (1384) در کتاب مجموعه مقالات دین و فرهنگ در جامعه ایران، نوشته است که یکی از فرازهای شایان توجه در مراسم سال نو و باورهای پیوسته به آن، مسئله اعتقاد به جهان پسین، رستاخیز مُردگان و تسلسل زندگی است. مراسم سال نو، نماد نمایشی آفرینش و تکرار همیشگی آن، پایان هر سال یا دوره ای از زمان را به سال نو پیوند می دهد. انعکاس این دور و تسلسل برای زندگی آدمی نیز هست و ایمان مومنان را به مسئله رستاخیز و تجدید و تکرار زندگی زنده نگه می دارد: «اِلیَه مَرجعکُم وَعدالله حقأ ِانّهُ لِیَبدوالخَلق ثُمَ یَعبُده» (سوره یونس آیه 4) بنابراین در میان مردم، نوروز هنگامه ای است که روزگار کهن، زندگی را از سر می گیرد و زمانه و آن چه که در اوست، نو می شود، موجودات حیاتی نو پیدا می کنند و سال حقیقی دوره ای را به پایان رسانیده وارد مرحله تازه ای می شود، بنابراین از روزگاران کهن تا امروز، نوروز پیام های خویش را با دگرگونی در دامان طبیعت و زیبایی ها و امید برای زنده ماندن و ادامه زندگی به نمایش می گذارد. مولف کتاب (ایلام، عروس زاگرس) تصریح کرد: پیام دیگر نوروز برای مردم این سرزمین و مردمی که در دامان تاریخ ایلام کهن با تمدنی دیرین، این است که در سرزمین بهشت گونه و زیبای ایلام؛ آنچه که زیباتر از همه جلوگر است نوع دوستی، احترام به بزرگان و اقوام و همسایگان و رفع کدورت های احتمالی و همچنین شاد و امیدوار بودن و تلاش برای زندگی بهتر است. وی در پایان با تاکید بر حفظ و نگهداری و انتقال بهتر و کامل تر فرهنگ باستانی و ایرانی نوروز به نسل های آینده گفت: همان گونه که نوروز به عنوان روز نو و روز تولد دوباره طبیعت از روزگاران کهن در میان اقوام مختلف ایرانی، کُرد و لر و لک و بلوچ و ترک و عرب و... مرسوم بوده و به عنوان جشنی ملی از اجداد و نیاکان ما به یادگار مانده، ما هم برای حفظ سنت و آیین زیبای نوروز که نمادی از زندگی و عشق به خداوند متعال را در ذهن ها تداعی می کند، این سنت را تکریم می کنیم تا به دست آیندگان برسد و این جشن ملی را پاسداری کنند. به گزارش ایبنا «صیدمحمد درخشنده» متولد 1334 در شهر ایلام، نویسنده، محقق و ایلام شناس تاکنون بیش از 45 عنوان کتاب در حوزه های ایلام پژوهی، تاریخ، جغرافیا، آیین و رسوم، آواها و... نوشته و منتشر کرده است.