خاطره بازی گردشگران در رودهای گلستان

گرگان- وجود سه هزار کیلومتر رودخانه با جذابیت های بصری در گلستان و البته کارکردهای شگرفت طبیعی در زندگی زیستمندان و جوامع بشری، این اکوسیستم را به یکی از قطب های گردشگردی تبدیل کرده است..

خبرگزاری مهر - گروه استان ها: استان گلستان به سبب واقع شدن در دامنه جنوبی سلسله جبال البرز از شرایط اقلیمی، پوششی و توپوگرافی خاصی برخوردار است..

بهره مندی از آب و هوای معتدل و مرطوب، استقرار جنگل های چند میلیون ساله هیرکانی، کوهستان های سر به فلک کشیده البرز شرقی، خلیج گرگان و البته رودخانه های متعدد این خطه را به یکی از قطب های گردشگری طبیعی در کشور تبدیل کرده است..

در میان همه پتانسیل های ذکر شده شاید رودخانه ها و کارکردها و پتانسیل های متعدد آن به حد کافی و لازم برای مردم معرفی نشده است..

نقش آفرینی رودخانه ها در تعالی اکوسیستم های جنگلی، مرتعی و دشتی و تأثیر آنها بر مانایی جمعیت زیستمندان آبزی و کنار آبزی و پرندگان آبزی، ظرفیت های بکر گردشگری و از همه مهم تر تأثیر آنها بر شارژ و تغذیه منابع زیرسطحی و ایجاد رواناب ها به منظور تأمین بخشی از نیازهای آب شرب، زراعی و صنعتی از جمله کارکردهای رودخانه ها تلقی می شوند..

وجود چند صد کیلومتر کوهستان های بالای دو هزار متر و میزبانی چند ماهه از صدها هزار هکتار برف زمستانه و همچنین چشمه سارهای فراوان در مناطق مرتفع کوهستانی و جنگلی سبب شده تا انهار و شریان های آبی متعددی ناشی از رواناب های بالادستی و خروجی چشم سارها شکل بگیرد و در نهایت موجب خلق رود و رودخانه های بزرگی مانند قره سو و گرگانرود شود..

حریم این رودخانه ها در تمام فصول سال مخصوصاً با آمدن تابستان و گرم شدن هوا، محل اتراق و تفرج شهروندان و گردشگران بوده و کودکانی که نگاه خود را به آب می سپارند و شادمانه بازی می کنند..

رودخانه هایی که علاوه بر چشم اندازهای بدیع و منحصربه فرد گردشگری، پتانسیل های دیگری هم دارند که به صورت مصداقی می توان به تأمین آب مورد نیاز مراکز پرورش ماهی، آب زراعی و دامپروری اشاره کرد..

در فصول مختلف و در مناسبت های سال جوار رودخانه های گلستان محل اتراق و تفرج مردم و گردشگران است فراهم کردن بستر طبیعی لازم برای تکثیر آبزیان به ویژه ماهیان استخوانی در محدوده های منتهی به پهنه های آبی طبیعی مانند خزر و خلیج گرگان از دیگر ظرفیت های رودخانه های گلستان است..

به طوری که بر اساس آمارهای رسمی سالانه به حدود 80 میلیون انواع بچه ماهی پرورشی استخوانی و خاویاری از طریق این رودخانه ها راهی دریای خزر و خلیج گرگان می شوند و یا در شکل طبیعی خود، ماهیان استخوانی خلیج گرگان و دریای خزر برای تخم ریزی تا نیمه اسفند به سوی آب های شیرین رودخانه ها حرکت می کنند که این فرآیند، به احیای ذخایر ماهیان دریای خزر خواهد انجامید..

با وجود آنکه به سبب کاهش بارش نزولات آسمانی و خشکسالی شرایط عمومی رودخانه ها چندان مساعد نیست و میزان آب گذری و دبی آب در آنها نسبت به دهه های گذشته در برخی مواقع تا 80 درصد کاهش یافته است اما همچنان به عنوان یک زیست بوم پویا و زنده تأثیرات بسزایی زیست مطلوب تر شهروندان و جانوران گیاهی بر جای می گذارند..

در این بخش تلاش می شود تا برخی از رودخانه های بزرگ گلستان معرفی شود..

در گلستان دو هزار و 850 کیلومتر رودخانه با 45 رشته جریان دارد که دو درصد از 146 هزار کیلومتر رودخانه های ایران را شامل می شود..

اترک، گرگان رود و قره سو از جمله رودهای دائمی گلستان هستند که با هزار و 700 کیلومتر طول به صورت مستقیم بر حیات جمعیت یک میلیون و 900 هزار نفری استان نقش آفرینی می کنند..

رودخانه های که جوانان و کودکان دهه های گذشته این خطه با آن خاطرات زیادی دارند و کمتر کسی را می توان یافت که در آن دوران تنی در آب این رودخانه نزده و خاطره بازی نکرده باشد..

گرگانرود گرگانرود یکی از مهم ترین رودخانه های شمال شرق ایران است..

این رود از رشته کوه آلاداغ در بجنورد سرچشمه گرفته و پس از طی 200 کیلومتر و گذشتن از نواحی ترکمن صحرا وارد دشت گرگان شده و از ناحیه خواجه نفس در نزدیکی گمیشان به دریای خزر می ریزد..

شاخه های این رود و حریم آنها همواره محلی برای اتراق مردم بوده و شهروندان یک روز کامل را پایان هفته یا تعطیلات در کنار این شریان آبی سپری می کنند و گاه به ماهیگیری هم مشغول می شوند..

در گذشته های دور این رودخانه مامنی برای زادآوری انواع ماهیان و سرشار از گونه های مختلف ماهی بود..

در سال های اخیر هم با وجود کاهش شدید حجم روان آب، این رودخانه دالانی برای تکثیر طبیعی ماهیان است..

قره سو شاخه اصلی رودخانه قره سو از ارتفاع دو هزار و 900 متری کوه های اسب چر ، سوس و قزیمان سرچشمه می گیرد و بعد از ملحق شدن آب چشمه سارها و شاخه های فرعی به نام باغشاه و گرماب دشت سرانجام با سایر شاخه های فرعی، رودخانه قره سو را تشکیل می دهد..

طول این رودخانه 160 کیلومتر است و در جنوب استان گلستان با جهت شرقی - غربی جریان دارد..

از مهم ترین شاخه های قره سو می توان به گرماب دشت، چهل چهار آب، شصت کلاً، فسن رود، النگدره ، توشن و زیارت اشاره کرد..

این رود بعد از پیمودن چند دهستان در غرب و شمال غرب گلستان در کنار روستای قره سو وارد خلیج گرگان می شوند..

رودخانه اترک رودخانه اترک در خراسان شمالی، از دامنه های جنوبی ارتفاعات هزار مسجد در حدفاصل شهرستان های قوچان و چناران سرچشمه می گیرد و پس از عبور از محدوده شهرستان قوچان در استان خراسان رضوی و بخش های میانی شهرستان های فاروج، شیروان، بجنورد و مانه و سملقان در خراسان شمالی به شرق استان گلستان وارد شده و در نهایت به تالاب های حاشیه دریای خزر (تالاب آلاگل ) می ریزد..

حدود 211 کیلومتر از مسیر 535 کیلومتری این رودخانه در استان خراسان شمالی واقع است..

اترک که به دلیل دبی بالای آب، روزگاری کوچ عشایر و گذر از آن را به شدت دشوار کرده بود هم اکنون با بستری خشک مواجه بود و بخش هایی از آن محل عبور خودروها شده است..

به گزارش مهر، تداوم نقش آفرینی رودخانه های گلستان در رخدادهای اقتصادی، زیست محیطی و گردشگری بیانگر ضرورت توجه بیشتر به این شبکه های آبی جان بخش و پویا است که روزگاری برای مردم خاطره سازی می کردند..