بررسی کارشناسی اظهارات عجیب خودرویی یک نماینده مجلس

در حالیکه وضعیت آشفته بازار خودرو بر کسی پوشیده نیست اما برخی اظهارات غیرکارشناسی در مناظرات تلویزیونی، تنها به بدتر شدن وضعیت موجود و انتخاب راه حل های اشتباه می انجامد..

به گزارش خبرنگار مهر پخش یک برنامه تلویزیونی با حضور دو نفر از نمایندگان مجلس، در روزهای گذشته بازخورد زیادی در فضای مجازی داشت..

حضور مصطفی میرسلیم و جلال رشیدی کوچی نمایندگان مجلس در برنامه تهران 20 ، با اظهارات این دو نماینده در مورد وضعیت بازار و صنعت خودرو همراه بود..

اظهارات سید مصطفی میرسلیم به عنوان مخالف واردات خودروهای کارکرده و جلال رشیدی کوچی در حمایت از موضوع واردات، حکایت از یک برنامه چالشی داشت..

بر کسی پوشیده نیست که تغییر ماهیت خودرو از یک کالای مصرفی به یک کالای سرمایه ای در سال های اخیر در پی کاهش عرضه و بروز تلاطمات ارزی، اهمیت برنامه ها و سیاست گذاری ها پیرامون ساماندهی این بازار را برای تمام اقشار مردم، دوچندان کرده است..

برخی از کارشناسان معتقدند، وضعیت صنعت و بازار خودرو در حال حاضر بیش از هر چیز نشانگر تبعات جبران ناپذیر تصدی گری دولتی بوده و ناکارآمدی تصمیمات در این حوزه به خوبی مشهود است؛ با اینحال بسیاری از کارشناسان افزایش عرضه خودرو، توسط ابزار واردات را تا حدودی آرامش بخش بازار می دانند..

اما فارغ از موضوع واردات خودروهای کارکرده و معایب و مزایای آن، بررسی دقیق اظهارات این دو نماینده، نشان می دهد که اطلاعات غلط می تواند موجب ارائه راه حل های اشتباه شود..

در بخشی از این مناظره، مصطفی میرسلیم ضمن مخالفت با واردات خودروهای کارکرده گفت: اگر قصد واردات یک میلیون خودروی 7 هزار یورویی هم داشته باشیم؛ برای تأمین این حجم از منابع ارزی قطعاً به مشکل برمی خوریم و در شرایط فعلی اصلاً امکان پذیر نیست..

؛ بلافاصله پس از این اظهارات، رشیدی کوچی ادعا می کند: دقیقاً همین میزان ارز (7 میلیارد یورو) برای طراحی صندوق عقب خودرو 206 هزینه شده است..

اما آیا این ادعا صحت دارد و واقعاً 7 میلیارد یورو صرف طراحی صندوق عقب 206 اس دی شده است؟.

. بررسی ها نشان می دهد تاریخچه طراحی 206 صندوق دار در ایران به دهه 70 بر می گردد، رقم 7 میلیارد دلار به قدری عجیب است که در پایان دهه 70 ارزش کل صادرات غیرنفتی کشور حدود 4 میلیارد دلار بود..

در واقع بنا بر این ادعا، بیش از ارزش کل صادرات غیرنفتی کشور برای طراحی صندوق عقب یک خودرو هزینه شده است..

اما واقعیت ماجرا با اظهارات رشیدی کوچی تفاوت های زیادی دارد..

بررسی ها نشان می دهد، برای نخستین بار بهرام پارسایی ، نماینده مردم شیراز در دهمین دوره مجلس شورای اسلامی ، از هزینه کرد 250 میلیون دلاری برای صندوق عقب پژو 206 اس دی در دهه 70 خبر داده است..

پارسایی در سال 98 در مصاحبه با رسانه ها ضمن اشاره به تهیه گزارش مربوط به صنعت خودرو در کمیسیون اصل 90 گفت: در جریان تهیه این گزارش آنچه که برای من اثبات شده فساد کلان و عدم نظارت بر خودروسازی و تبدیل خودروسازان به یک مافیای قدرتمند است..

این در حالی است که با این میزان پول می شد یک خط کامل تولید خودروی جدید را طراحی کرد..

مجموع هزینه راه اندازی خط تولید 206 اس دی: 148 میلیون دلار البته این موضوع قویاً از سوی مدیرعامل سابق ایران خودرو تکذیب شد..

علاوه بر این، مرحوم فربد زاوه کارشناس صنعت خودرو نیز در سال 98 در واکنش به اظهارات پارسایی در خصوص هزینه بالای طراحی صندوق عقب 206 گفت: صحبت های این نماینده مجلس هیچ گونه پایه و اساسی ندارد، چراکه اعداد و ارقامی که وی در مورد پژو 206 یا سمند مطرح می کند، درست است که اعداد بزرگی هستند، اما در مقیاس هزینه هایی که برای احداث خط تولید می شود، تقریباً هیچ است..

بر اساس آنچه گفته شد، اظهارات رشیدی کوچی در این زمینه کاملاً اشتباه بوده چراکه ادعای هزینه 7 میلیارد یورویی طراحی صندوق عقب 206 با هزینه تقریبی 150 میلیون دلاری راه اندازی خط تولید این خودرو، فاصله کهکشانی دارد؛ البته باید به این موضوع اشاره کرد که همین مقدار هزینه انجام شده نیز به زعم کارشناسان بازار خودور، رقم عجیب و غریبی در صنعت خودرو محسوب نمی شود..

آیا تأمین 7 میلیارد یورو ارز برای واردات خودرو امکان پذیر است؟.

. رشیدی همچنین در بخشی دیگری از این مناظره، در پاسخ به چگونگی تأمین 7 میلیارد یورو ارز موردنیاز برای برای واردات خودروهای کارکرده گفت: با اطمینان می گویم، بحث ارز در واردات خودرو، بهانه ای بیش نیست، به راحتی با ارزی که خارج کشور است می توان آن را تأمین کرد بدون آنکه به منابع ارزی بانک مرکزی اندک فشاری وارد شود..

نکته جالب اینجاست که رشیدی تأکید می کند این ارزها قاچاق نیست و حاصل از صادرات محصولات داخلی است..

بایستی در مورد این موضوع ابتدا توضیح دهیم که از ابتدای سال 97 و با راه اندازی سامانه نیما، تمامی صادرکنندگان مکلف به بازگردانی ارز حاصل از صادرات خود به جهت تأمین ارز موردنیاز برای کالاهای وارداتی شدند، طبق قوانین ابلاغی ارز حاصل از صادراتی که از همین طریق (فروش تحت نظارت بانک مرکزی به واردکنندگان رسمی کشور) به کشور بازگردانده نشود، در حکم ارز قاچاق محسوب می شود..

از طرفی بر اساس گزارش گمرک در سال گذشته واردات کالا (مخارج ارزی) به کشور بیش از 59/7 میلیارد دلار و صادرات (درآمد ارزی) نزدیک به 53/2 میلیارد دلار بوده است؛ هر چند با لحاظ درآمدهای نفتی شاید تصور شود که تراز تجاری مثبت است؛ اما باتوجه به وجود مخارجی همچون خروج سرمایه، تقاضای احتیاطی و قاچاق کالا، می توان گفت امکان تأمین این حجم از منابع ارزی (7 میلیارد دلار) در شرایط فعلی وجود ندارد و منجر به افزایش شدید نرخ ارز شود..

واردات بدون انتقال ارز، عرضه و تقاضا را دچار اخلال می کند همچنین، باید به این موضوع اشاره شود که روش پیشنهادی رشیدی همان واردات بدون انتقال ارز است، هر چند در ظاهر با استفاده از این روش، فشاری به منابع ارزی وارد نمی شود و واردکنندگان ادعا می کنند که بدون نیاز به دریافت ارز از دولت و بانک مرکزی اقدام به واردات می کنند اما کارشناسان اقتصادی معتقدند استفاده از این روش به طور مستقیم و غیر مستقیم دسترسی به منابع ارزی را محدود می کند..

به همین دلیل مسئولان بانک مرکزی در دوره های مختلف همواره با واردات کالا خصوصاً خودرو از طریق واردات بدون انتقال ارز (بدون نیاز به اعلام منشأ ارز) مخالف می کنند؛ چراکه عرضه و تقاضای رسمی ارز (روند بازگردانی ارز حاصل از صادرات) و همچنین اصل اولویت بندی واردات کالا به کشور در شرایط تحریمی را با اخلال مواجه می کند..

لازم به ذکر است حتی در دوره عبدالناصر همتی، رئیس کل اسبق بانک مرکزی نیز پیشنهاداتی مبنی بر استفاده از ارزهای بدون منشأ برای ورود خودرو مطرح شد اما وی همواره به دلیل مسائل مرتبط با پولشویی و همچنین فشاری که از ناحیه خروجی سرمایه های ورودی به بازار ارز می آید با این مسیر تأمین ارز برای واردات خودرو مخالفت می کرد..

بر این اساس، اظهارات رشیدی در خصوص، تأمین ارز موردنیاز برای واردات خودرو نیز غیرکارشناسی است؛ چراکه اساساً در شرایط فعلی امکان واردات تعداد بالای خودرو و تخصیص ارز آن وجود ندارد..

از طرفی بررسی واردات خودرو در سال های گذشته که کشور به مراتب وضعیت ارزی بهتری داشت، تنها حدود 100 هزار خودرو در سال 93 بود..

در شرایط فعلی واردات خودور بدون انتقال ارز بحران آفرین خواهد بود از طرفی پیشنهاد تلویحی رشیدی کوچی مبنی بر آزادسازی واردات بدون انتقال برای خرید خودروهای خارجی، به اعتقاد کارشناسان اقتصادی، تبعات جبران ناپذیری در بازار ارز به دنبال دارد که خود می تواند بحران حاکم بر بازار خودرو را نیز تعمیق بخشد..

به گزارش مهر، مطرح کردن اظهارات هیجانی در مناظرات تلویزیونی، هر چند ارزش کارشناسی قابل توجهی ندارد، اما متأسفانه در فضای مجازی بازتاب فراوانی دارد و ممکن است راه حل های اشتباه و هزینه ساز مورد استقبال مخاطبان قرار گیرد؛ هفته گذشته نیز ادعایی مطرح شده بود که لوازم خانگی تولید داخل 3 برابر قیمت جهانی آن کالا در بازار به فروش می رسد که این موضوع هم صحت نداشت و منجر به تکذیبیه انجمن صنایع لوازم خانگی ایران شد..

بر همین اساس لازم است کارشناسان و نمایندگان مجلس خصوصاً در ایام نزدیک به انتخابات، در اظهار نظرات خود بیشتر و دقیق تر به مسئولیت اجتماعی خود واقف باشند..