از بورس تا شورای رقابت
(تصویر شماره 1)
اواخر فرودین ماه امسال بود که خبر سرقت اطلاعات رانندگان تپسی توسط شرکت اسنپ رسانه ای شد و شورای رقابت، رای به محکومیت اسنپ داد؛ چراکه این پلتفرم تاکسی اینترنتی، (به گفته تپسی) در ماه های آذر و دی سال 1398، با استفاده از 1000 سیم کارت ایرانسل، نه تنها اطلاعات تماس بیش از 14 هزار راننده تپسی را سرقت کرد، بلکه به آنها پیشنهاد حقوق و مزایا بهتر داده و آنها را عضوی از خانواده اسنپ کرده بود. شورای رقابت نیز با گذشت حدود 4 سال و بررسی ابعاد مختلف ماجرا، در نهایت رای خود را به نفع تپسی صادر و اسنپ را محکوم به پرداخت جریمه نقدی و اضافه درآمدی که با این اقدام کسب کرده بود، محکوم کرد. (گفتنی است اعتراض اسنپ به رای صادره، همچنان در دست بررسی است.)
این برای اولین بار نیست که پرونده جنجال این دو رقیب سرسخت تاکسی اینترنتی در کشور، به شورای رقابت کشیده می شود؛ در دو نوبت قبلی نیز، تپسی به دلیل انجام فعالیت هایی برای برهم خوردن نظم بازار رقابتی، از اسنپ شکایاتی کرده بود. چندی پیش نیز اسنپ ادعا کرد 89 درصد از حجم بازار تاکسی های اینترنتی در کشور را در اختیار دارد که تپسی، بررسی این ادعا را به شورای رقابت سپرد!
چه میزان از سهام تپسی در بورس تهران شناور شده؟
نکته اصلی اما؛ نه صرفا این جار و جنجال ها بر سر سهم بازار یا تعداد رانندگان بیشتر است؛ بلکه موضوع، تغییر مسیر این دو کسب و کار خصوصا تپسی است؛ این پلتفرم در شش ماهه اول سال گذشته، به عنوان اولین استارت آپ در کشور، راهی بورس شد. در فاز اول، 47 صندوق واجد شرایط، بیش از 58 میلیون سهم (معادل 5 درصد از سهام این شرکت) را به قیمت 939 تومان خریداری کردند. در فاز دوم نیز، در کمتر از 8 دقیقه، 470 فرد حقیقی و 17 حقوقی، 260 میلیون سهم تپسی (معادل 10 درصد از کل سهام شرکت) را به سبد سرمایه گذاری خود اضافه کردند. به گفته مدیرعامل تپسی، امروز تعداد سهامداران این شرکت به بیش از 7 هزار سهامدار رسیده است.
او در اولین مجمع عمومی سالیانه که هفته گذشته برگزار شد، با اشاره به افزایش 60 درصدی تعداد مسافران و رانندگان، پیش بینی کرد میزان سود خالص این مجموعه با فزایش 250 درصدی، به بیش از 260 میلیارد تومان در سال 1402 برسد.
از جیب رانندگان به جیب اسنپ و تپسی؟!
یکی از امیدوارانه ترین اتفاقاتی که چند سالی است در اکوسیستم استارت آپی کشور درحال وقوع است، انتشار صورت های مالی و گزارش های سالانه شرکت هاست که توسط اسنپ و تپسی نیز منتشر می شود؛ اما در آن روی سکه، گزارشات میدانی و اظهارات رانندگان مشغول در هر دو این پلتفرم اینترنتی، از اوضاع مالی نچندان شفاف و به سامان حکایت دارد!
در مطلبی که چند روز گذشته در رسانه های کشور منتشر شد، حدود چهار ماه است که سهمیه بنزین تعداد قابل توجهی از رانندگان، توسط هر دو پلتفرم پرداخت نمی شود! با وجود اینکه قیمت قطعات یدکی خودرو، هرروز بیشتراز روز قبل افزایش می یابد و با ورود به فصل گرما و افزایش میزان استفاده از کولر، میزان مصرف بنزین خودرو ها چندین برابر شده است.
از سوی دیگر، میزان کمیسیون دریافتی به ازای هر سفر و تفاوت قیمت نمایش داده شده به راننده و مسافر، مسئله ای است که در ماه های اخیر، موجب نارضایتی مردم و رانندگان از سیستم مالی و مدیریتی اسنپ و تپسی شده.
چندی قبل و در جریان اعتراضاتی که به دلیل فوت مهسا امینی در کشور ایجاد شده بود هم، شایعاتی مبنی بر رصد موقعیت مکانی تعدادی از افراد شرکت کننده در اعتراضات خیابانی، توسط این دو پلتفرم در جامعه پخش شده بود که بر میزان استفاده از این دو اپلیکیشن، اثرات منفی داشت.
اسنپ درحال واگذاری سهم بازار به تپسی است؟
به نظر می رسد این تغییرات و رویه هایی که در هر دو سازمان درحال وقع است، درحال برهم زدن سهم بازار است؛ مقدار کمیسیون دریافتی، حضور تپسی در بورس، تغییرات رضایت مندی مسافران از خدمات اسنپ و تپسی و... حال آنکه برای برخی مناطق و برخی سفرهای درون شهری، تفاوت قیمت دو پلتفرم، بسیار زیاد و موجب استفاده مردم از پلتفرم ارزان تر می شود.