انتقادات علی‌اف از امام جمعه اردبیل: آیا دیپلماسی به حاشیه رفته است؟
اخیراً اظهارات الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان درباره آیت‌الله سید حسن عاملی، امام جمعه اردبیل، جنجال‌برانگیز شده است. علی‌اف که پیش از این نیز چندین بار به صورت رسمی و غیررسمی خواستار برکناری آیت‌الله عاملی از سمت خود شده بود، این بار به دلیل اظهارات یک فرد عادی و غیرمسئول در مراسمی که به مناسبت گرامیداشت شهدای چالدران در مسجد اعظم اردبیل برگزار شد، به انتقاد از ایشان پرداخت و از مقامات ایرانی خواست تا اقداماتی در این زمینه انجام دهند. اما سوال اینجاست که چرا رئیس‌جمهور یک کشور بیگانه به دنبال عزل یک روحانی ایرانی است؟
موضوع از ویدئویی آغاز شد که از صدا و سیما (شبکه خبر2) پخش شد و در آن، یک فرد عادی، که به نظر می‌رسد به دنبال جلب توجه و شهرت برای خود بوده، در این مراسم به حوادث تاریخی و مسائل روز اشاره کرده و انتقاداتی را به مقامات آذربایجان و ترکیه مطرح کرد.
الهام علی‌اف مدعی است که چون آیت‌الله عاملی در این جلسه حضور داشته است، باید این روحانی عزل گردد. اما واقعیت این است که آیت‌الله عاملی همواره از تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان حمایت کرده و در طول جنگ با ارمنستان، به صراحت از حق و حقوق آذربایجانی‌ها دفاع کرده است.
اما باید رئیس‌جمهور آذربایجان کمی خاطرات خود را مرور کند، چرا که حدود سه سال قبل، الهام علی‌اف و یکی از نمایندگان مجلس آذربایجان در اظهارات جنجالی درباره حذف و تجزیه ایران سخنان تند و خارج از عرف سیاسی و دیپلماتیک زده بودند که در آن زمان آیت‌الله عاملی واکنش نشان داد و از مقامات آذربایجان خواست به‌جای صحبت‌های خصمانه، از صلح و دوستی صحبت کنند.
اما امروز آیت‌الله عاملی در واکنش به این موضوع، ضمن انتقاد از اظهارات نامناسب آن فرد در مراسم بزرگداشت شهدای چالدران، تأکید کرده است که نظرات فردی نمی‌تواند موضع رسمی جمهوری اسلامی ایران باشد. او همچنین بر دوستی و همبستگی عمیق بین ملت‌های ایران و آذربایجان تأکید کرده و این روابط را فراتر از مسائل نژادی و زبانی دانسته است.
به نظر می‌رسد که واکنش الهام علی‌اف، نشانه‌ای از نگرانی و ترس او از تأثیرگذاری این روحانی بر افکار عمومی در آذربایجان باشد. همچنین، این رفتار علی‌اف به وضوح خارج از چارچوب‌های دیپلماتیک و دون شأن یک رئیس‌جمهور است، چرا که به جای پرداختن به مسائل مهم و اساسی کشورش، به انتقاد از یک روحانی ایرانی پرداخته است.
اینگونه بنظر می‌رسد که آیت‌الله عاملی به عنوان تنها صدای حمایت از حقوق مردم آذربایجان در منطقه قفقاز شناخته می‌شود که این امر باعث شده تا علی‌اف به شدت به دنبال خاموش کردن این صدا باشد.
در نهایت، حمایت از آیت‌الله عاملی نه تنها حمایت از یک روحانی ایرانی است، بلکه دفاع از حقوق بشر و آزادی‌های اساسی در منطقه نیز محسوب می‌شود. در این راستا، دستگاه دیپلماسی ایران باید به این موضوع توجه کرده و به جای مماشات، موضع قاطعی در حمایت از آیت‌الله عاملی اتخاذ کند.