کارگاه آموزشی «دستورالعمل مدیریت اخبار خودکشی در رسانهها» در اردبیل برگزار شد
کارگاه آموزشی ویژه خبرنگاران و اصحاب رسانه، شنبه 27 اردیبهشت 1404 با عنوان «دستورالعمل مدیریت اخبار خودکشی در رسانهها» در سالن جلسات اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اردبیل برگزار شد. این کارگاه با حضور دکتر رجبی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی اردبیل و با سخنرانی دکتر بهنام مولایی، فوق دکتری تخصصی مشاوره و رواندرمانی و عضو هیئت علمی گروه روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، به منظور ارتقای آگاهی رسانهها در پوشش مسئولانه اخبار خودکشی و کاهش آسیبهای اجتماعی مرتبط برگزار گردید.
هیچ بنبستی وجود ندارد، یا راهی خواهیم یافت یا راهی خواهیم ساخت
مولایی، در سخنان خود به پیچیدگیهای موضوع خودکشی به عنوان یک آسیب اجتماعی چندبعدی اشاره کرد و توضیح داد که این پدیده تحت تأثیر عوامل متعددی از جمله تغییرات نوروبیولوژیک در مغز رخ میدهد. او تأکید کرد که حمله به مولفههای تعهد و جایگاه انسانی افراد میتواند به طور مستقیم باعث افزایش آمار خودکشی، طلاق و خشونت شود.
وی همچنین به تغییرات نگرانکننده در الگوی سنی خودکشی اشاره کرد و گفت که اگرچه خودکشی بیشتر در گروههای سنی ۱۹ تا ۲۴ سال و بالای ۴۵ سال رخ میدهد، اما متأسفانه سن اقدام به خودکشی به ۱۵ تا ۱۹ سال کاهش یافته است. به گفته او، نوع خودکشی به ویژه در میان دختران در حال افزایش است که نیازمند توجه ویژه رسانهها و جامعه است. با تأکید بر نقش حساس رسانهها در مدیریت اخبار خودکشی، توصیه کرد که رسانهها باید از قهرمانسازی افراد خودکشیکننده پرهیز کنند و از بهکار بردن واژههای مثبت و تحسینآمیز خودداری نمایند. او بیان کرد که استفاده از کلماتی مانند «ارتکاب» که بار منفی و جرمگونه دارد، میتواند مؤثر باشد. همچنین، انتشار جزییات مربوط به محل خودکشی، نوشتهها و پستهای افراد خودکشیکننده را ممنوع دانست و تأکید کرد که مصاحبه با کودکان خودکشیکننده به دلیل افزایش احتمال خودکشی در آینده باید ممنوع شود.
وی در ادامه به عوامل افزایشدهنده خطر خودکشی اشاره کرد و گفت که مصرف الکل و هوش هیجانی بالا در افراد غیرمنطقی میتواند احتمال اقدام به خودکشی را افزایش دهد. همچنین ابزارهای ارزیابی خطر خودکشی مانند مقیاس SAD PERSONS را معرفی کرد که شامل عوامل مهمی مانند جنسیت، سن، افسردگی، سابقه خودکشی، مصرف الکل، سازماندهی شده بودن اقدام، وضعیت تاهل و بیماری جسمی یا روانی است.
در پایان، دکتر مولایی به باورهای غلط رایج درباره خودکشی اشاره کرد و گفت که باید تصورات نادرستی مانند «صحبت نکن درباره خودکشی»، «کسی که صحبت میکند خودکشی نمیکند» و «خودکشی یک شبه اتفاق میافتد» اصلاح شود. او تأکید کرد که رسانهها باید گزارشهای خود را مسئولانه، امیدآفرین و همراه با بیان عوامل خطر و راهکارهای مقابله ارائه دهند تا بتوانند نقش مؤثری در پیشگیری از این آسیب اجتماعی ایفا کنند. شعار این کارگاه نیز «هیچ بنبستی وجود ندارد، یا راهی خواهیم یافت یا راهی خواهیم ساخت» بود که نشاندهنده امید و تلاش برای یافتن راهحلهای مؤثر در این زمینه است.
این برنامه در راستای تلاشهای گستردهتر استان اردبیل برای کنترل و کاهش خودکشی، گامی مهم در ارتقای سلامت روان جامعه و بهبود کیفیت پوشش خبری این موضوع حساس به شمار میرود.