تفاوت سندرم بی بی دیجیتال و اوتیسم مجازی چیست؟
مقدمه در سال‌های اخیر، افزایش استفاده از وسایل دیجیتال مانند تلفن‌های هوشمند، تبلت‌ها و تلویزیون در میان کودکان خردسال، منجر به بروز پدیده‌ای نگران کننده به نام «سندرم بی بی دیجیتال» شده است. بسیاری از علائم این پدیده شباهت زیادی به اختلال طیف اوتیسم دارد و حتی برخی از خانواده‌ها با تصور ابتلای کودک به اوتیسم، دچار اضطراب و نگرانی می‌شوند. در این میان، تفاوت میان "سندرم بی بی دیجیتال" و "اوتیسم مجازی" بسیار مهم و حیاتی است؛ زیرا درمان، پیشگیری و روند بهبودی این دو، کاملاً متفاوت از یکدیگر است.
در این مقاله، به بررسی تفاوت این دو اختلال، علل، نشانه‌ها، روش‌های درمانی و نقش کلیدی مرکز تخصصی دکتر احسان حسینی سیانکی در غرب و شرق تهران در تشخیص و درمان دقیق این اختلالات خواهیم پرداخت.
سندرم بی بی دیجیتال چیست؟
سندرم بی بی دیجیتال (Digital Baby Syndrome) به حالتی اطلاق می‌شود که کودک خردسال، به‌ویژه در سال‌های نخست زندگی، بیش از حد در معرض صفحه نمایش دستگاه‌های دیجیتال قرار می‌گیرد و به همین دلیل دچار اختلالاتی در رشد زبانی، اجتماعی و شناختی می‌شود. این کودکان معمولاً در معرض محتوای یک طرفه هستند، ارتباط چشمی کمتری دارند، تعامل اجتماعی را یاد نمی‌گیرند و تمرکزشان پایین می‌آید.
سندرم بی بی دیجیتال و اوتیسم مجازی دو پدیده نوظهور در کودکان هستند که به دلیل استفاده زیاد از ابزارهای دیجیتال بروز می‌کنند. این دو با اختلال طیف اوتیسم تفاوت دارند و با مداخله به‌موقع قابل درمان‌اند. مرکز اوتیسم دکتر حسینی سیانکی راه‌حل تخصصی ارائه می‌دهد.
علائم سندرم بی بی دیجیتال
تأخیر در گفتار
ناتوانی در برقراری تماس چشمی
کاهش تعامل اجتماعی
علاقه شدید به صفحه نمایش‌ها
بی‌تفاوتی نسبت به دنیای اطراف
پرخاشگری در صورت قطع ارتباط با گجت‌ها
اوتیسم مجازی چیست؟
اوتیسم مجازی (Virtual Autism) مفهومی نسبتاً جدید است که توسط محققان فرانسوی مطرح شده و به حالتی اشاره دارد که کودک به دلیل استفاده بیش از اندازه از وسایل دیجیتال، رفتارهایی شبیه به اوتیسم از خود نشان می‌دهد. اوتیسم مجازی در بسیاری از مواقع برگشت پذیر است و با حذف یا کاهش زمان استفاده از ابزارهای دیجیتال، علائم آن به مرور کاهش پیدا می‌کند.
تفاوت‌های اصلی سندرم بی بی دیجیتال و اوتیسم واقعی
منشاء بروز:
سندرم بی بی دیجیتال: عامل محیطی و رفتاری (استفاده زیاد از وسایل دیجیتال)
اوتیسم: عامل ژنتیکی و عصبی (از بدو تولد)
برگشت پذیری:
سندرم بی‌بی دیجیتال و اوتیسم مجازی: در صورت مداخله به‌موقع قابل برگشت هستند.
اوتیسم واقعی: به صورت مادام‌العمر با کودک باقی می‌ماند و تنها با درمان‌های تخصصی قابل مدیریت است.
روش‌های درمان:
سندرم بی‌بی دیجیتال: قطع استفاده از وسایل دیجیتال، جایگزینی با بازی‌های فیزیکی، افزایش تعامل اجتماعی، گفتاردرمانی و بازی‌درمانی.
اوتیسم: نیازمند تشخیص دقیق، کاردرمانی تخصصی، گفتاردرمانی، رفتاردرمانی و آموزش والدین است.
چرا والدین این دو را اشتباه می‌گیرند؟
شباهت در علائم اولیه مانند عدم حرف زدن، نداشتن تماس چشمی، علاقه شدید به تکرار حرکات یا صداها، باعث می‌شود که خانواده‌ها تصور کنند کودکشان مبتلا به اوتیسم شده است. این در حالی است که در برخی موارد، کودک تنها دچار تأخیر رشدی ناشی از استفاده افراطی از فناوری شده و با مداخلات ساده قابل درمان است.
نقش تشخیص تخصصی در تعیین وضعیت کودک تشخیص تفاوت بین اوتیسم واقعی و سندرم بی بی دیجیتال نیازمند ارزیابی دقیق توسط متخصصین باتجربه در حوزه رشد کودک و اختلالات رشدی است. هرگونه تشخیص اشتباه می‌تواند روند درمان را به تأخیر بیندازد و منجر به آسیب‌های جبران‌ناپذیر در مسیر رشد کودک شود.
مرکز تخصصی اوتیسم دکتر احسان حسینی سیانکی
انتخاب مطمئن برای خانواده‌ها مرکز تخصصی درمان اوتیسم به مدیریت دکتر احسان حسینی سیانکی با بیش از 17 سال تجربه تخصصی در زمینه تشخیص و درمان اختلالات رشدی از جمله اختلال اوتیسم، یکی از معتبرترین مراکز کشور در این حوزه است. این مرکز با بهره‌گیری از جدیدترین تجهیزات و متدهای درمانی، به صورت تخصصی به تفکیک و شناسایی دقیق تفاوت‌های میان اوتیسم، سندرم بی‌بی دیجیتال و اوتیسم مجازی می‌پردازد.
دو شعبه فعال در تهران:
مرکز اوتیسم شرق تهران (شعبه پاسداران) این مرکز با بهره‌گیری از تجهیزات پیشرفته، محیطی ایمن و آرام برای کودکان، خدماتی شامل:
ارزیابی دقیق و تخصصی
کاردرمانی ذهنی و جسمی
گفتاردرمانی
برنامه‌های مداخله زودهنگام
آموزش والدین
را به کودکان مبتلا به اختلالات رشدی و خانواده‌هایشان ارائه می‌دهد.
مرکز اوتیسم غرب تهران (شعبه سعادت آباد) این مرکز با حضور متخصصان حرفه‌ای در زمینه روانشناسی کودک، گفتاردرمانی، رفتاردرمانی و کاردرمانی، خدماتی جامع به خانواده‌هایی که با چالش تشخیص درست اختلال فرزندشان مواجه هستند، ارائه می‌کند.
خدمات ویژه مراکز دکتر حسینی سیانکی
تشخیص زودهنگام با ابزارهای استاندارد جهانی
ارائه رژیم حسی و برنامه توانبخشی فردمحور
مشاوره و آموزش والدین
درمان مبتنی بر شواهد علمی و مداخله چندرشته‌ای
نکاتی برای والدین:
تا قبل از سه سالگی از دادن موبایل، تبلت و تلویزیون به کودک اجتناب کنید.
با کودک بازی‌های تعاملی انجام دهید.
در صورت مشاهده علائمی مانند تأخیر گفتاری، بی‌توجهی به صدا، بی‌علاقگی به بازی با دیگران و ... سریعاً به متخصص مراجعه کنید.
سخن پایانی
در دنیای امروز که استفاده از فناوری اجتناب ناپذیر شده است، وظیفه ما به‌عنوان والدین و مراقبان کودکان، ایجاد تعادل و مدیریت صحیح استفاده از این ابزارهاست. تفاوت بین اوتیسم واقعی و پدیده‌هایی مانند سندرم بی‌بی دیجیتال یا اوتیسم مجازی ممکن است در ظاهر ناچیز باشد، اما در واقعیت تفاوتی بنیادین در مسیر رشد، درمان و آینده کودک ایجاد می‌کند.
مرکز تخصصی درمان اوتیسم دکتر احسان حسینی سیانکی با دو شعبه فعال در شرق و غرب تهران، آماده ارائه خدمات تخصصی برای تشخیص و درمان دقیق و صحیح کودکان مشکوک به اوتیسم یا علائم مشابه آن است. جهت دریافت نوبت می‌توانید با شماره‌های درج شده در وب سایت رسمی مرکز 09202120214-09356117742 تماس حاصل فرمایید.
سندرم بی‌بی دیجیتال به حالتی گفته می‌شود که کودک خردسال به دلیل قرار گرفتن بیش از حد در معرض صفحه نمایش دستگاه‌های دیجیتال، دچار اختلالاتی در رشد زبانی، اجتماعی و شناختی می‌شود. علائم این سندرم شامل تأخیر در گفتار، ناتوانی در برقراری تماس چشمی، کاهش تعامل اجتماعی، علاقه شدید به صفحه نمایش‌ها، بی‌تفاوتی نسبت به دنیای اطراف و پرخاشگری در صورت قطع ارتباط با گجت‌ها است.
تفاوت اصلی این دو در منشاء بروز و برگشت‌پذیری آن‌هاست. سندرم بی‌بی دیجیتال ناشی از عوامل محیطی و رفتاری (استفاده زیاد از وسایل دیجیتال) است و در صورت مداخله به‌موقع قابل برگشت می‌باشد. اما اوتیسم واقعی ریشه ژنتیکی و عصبی دارد، از بدو تولد وجود دارد و مادام‌العمر است و فقط با درمان‌های تخصصی قابل مدیریت است. همچنین روش‌های درمان این دو با هم متفاوت است.
برای پیشگیری و درمان سندرم بی‌بی دیجیتال توصیه می‌شود تا قبل از سه سالگی از دادن موبایل، تبلت و تلویزیون به کودک خودداری شود، با کودک بازی‌های تعاملی انجام شود و در صورت مشاهده علائمی مانند تأخیر گفتاری یا کاهش تعامل اجتماعی، سریعاً به متخصص مراجعه گردد. همچنین قطع یا کاهش استفاده از وسایل دیجیتال، جایگزینی با بازی‌های فیزیکی، افزایش تعامل اجتماعی و بهره‌گیری از گفتاردرمانی و بازی‌درمانی از جمله روش‌های درمانی مؤثر هستند.