از فستیوال فیلم کن تا ساندنس تحولی نوین در صنعت سینما .
علی اصغر بهنیه، تهیه‌کننده سینما و تلویزیون، فیلمنامه‌نویس و فیلمساز برجسته‌ای است که در عرصه سینما و تلویزیون کشورمان فعال است. او به عنوان مشاور و عضو انجمن صنفی بازیگران سینما و تلویزیون فعالیت می‌کند. برخی از آثار ایشان شامل فیلم‌های داستانی «وِسنی» و «خیابان» و همچنین فیلم نیمه‌بلند «پنهان پیدا» است. در این گفتگوی تخصصی، نظرات او را درباره جنبه‌های مختلف سینما، جوایز سینمایی و فستیوال‌های برجسته جهانی می‌خوانیم.
قدیری نیوز: سلام، سپاسگزاریم که وقت خود را برای این گفتگو در اختیار ما قرار دادید. ابتدا می‌خواهم از شما بپرسم که شاخص‌ترین‌های سینمای ایران و جهان از نظر شما کدام است؟
علی اصغر بهنیه: انتخاب بهترین و شاخص‌ترین فیلم‌های تاریخ سینما همواره موضوعی بحث‌برانگیز و وابسته به سلیقه فردی و فرهنگی است. بااین‌حال، برخی از فیلم‌ها به واسطه تأثیرگذاری و خلاقیت و تحسین منتقدان و مخاطبان در تاریخ سینما شناخته شده هستند. بطور مثال می‌توان از فیلم «پدرخوانده» به کارگردانی فرانسیس فورد کاپولا نام برد که یک نمونه از فیلم‌های برجسته است که ممکن است کارشناسان و مخاطبان دیگر نظرات متفاوتی داشته باشند. زیرا در هر دوره زمانی فیلم‌های شاخص خود را دارد و بسته به موضوعات اجتماعی و فرهنگی همان دوره است که انتخاب‌ها متفاوت خواهند بود.
قدیری نیوز: چه ملاک‌هایی برای شاخص بودن فیلم‌ها در نظر گرفته می‌شود؟
علی اصغر بهنیه: شاخص بودن فیلم‌ها معمولاً به چندین ملاک و معیار بستگی دارد که می‌تواند شامل این موارد باشد:
- کیفیت و استاندارد هنری: از قبیل کارگردانی، نویسندگی، بازیگری، فیلمبرداری و طراحی صدا از جمله عناصر کلیدی هستند که در ارزیابی کیفیت هنری فیلم تأثیر دارند.
- قصه و روایت: قدرت و جذابیت داستان و چگونگی روایت آن که از نظر ساختار و نحوه پیشبرد داستان می‌تواند نقش مهمی در شاخص بودن فیلم ایفا کند.
- تأثیرات اجتماعی و فرهنگی: فیلم‌هایی که تأثیر قابل توجهی بر فرهنگ عمومی یا صنعت سینما دارند که معمولاً به عنوان آثار شاخص شناخته می‌شوند. این تأثیر می‌تواند به شکل تغییر در نگرش‌ها و ارزش‌ها یا خلاقیت سینمایی باشد.
- ایده‌پردازی و نوآوری: فیلم‌هایی که تکنیک‌های جدید را معرفی کرده و یا از نظر نوآوری در داستان‌گویی و بصری متمایز هستند، احتمال بیشتری برای ارزیابی به عنوان فیلم‌های شاخص دارند.
- استقبال تماشاگران و منتقدان: نظرات و نقدهای مثبت از سوی منتقدان سینما و همچنین موفقیت در گیشه می‌تواند به شاخص بودن یک فیلم کمک کند.
- جوایز و افتخارات: دریافت جوایز مهم سینمایی مانند اسکار یا گلدن گلوب می‌تواند نشان‌دهنده کیفیت و تأثیرگذاری یک فیلم باشد.
- دیدگاه عمومی و اجتماعی: فیلم‌هایی که موضوعاتی مهم و چالش‌های اجتماعی را مورد بررسی قرار می‌دهند می‌توانند به عنوان آثار معناداری شناخته شوند که صدای زمانه را منعکس می‌کنند.
- تداوم در گذر زمان: برخی فیلم‌ها با گذشت زمان همچنان مورد توجه قرار می‌گیرند و به کلاسیک‌های سینما تبدیل می‌شوند که این ماندگاری می‌تواند نشانه‌ای از شاخص بودن آنها باشد.
این ملاک‌ها می‌توانند به‌طور فردی یا ترکیبی در ارزیابی یک فیلم به کار گرفته شوند و تأثیرات متقابل آنها نیز می‌تواند مقیاس‌های مختلفی را به وجود آورد.
قدیری نیوز: رابطه تأثیرگذار جوایز سینمایی نسبت به ارزیابی فیلم‌ها چیست؟
علی اصغر بهنیه: جوایز سینمایی نقش بسیار مهمی در ارزیابی و تحلیل فیلم‌ها دارند که این جوایز می‌توانند به چندین شکل تأثیرگذار باشند:
- اعتبارسنجی و شناخت: جوایز معتبر مانند اسکار، گلدن گلوب و کن، اعتبار و شناسایی جهانی را برای فیلم‌ها که مختص به مقام اول و تهیه‌کنندگان محترم و کارگردانان و بازیگران به ارمغان می‌آورند. برنده شدن یا نامزدی برای این جوایز می‌تواند به شهرت و موفقیت تجاری بیشتر فیلم کمک کند.
- تأثیرگذاری بر سلیقه مخاطبان: جوایز سینمایی تأثیر قابل توجهی بر انتخاب مخاطبان دارند. تماشاگران معمولاً فیلم‌هایی را که جوایز و نامزدی‌های مهمی کسب کرده‌اند برای دیدن انتخاب می‌کنند که این مسئله می‌تواند به بالا رفتن آمار فروش فیلم کمک کند.
- پژوهش و نقد فیلم: جوایز معمولاً به مورد خاصی در فیلم که مانند بهترین کارگردانی، بهترین فیلمنامه و یا بهترین بازیگری اشاره دارند و این می‌تواند در تحلیل و نقد سینما مفید باشد. منتقدان اغلب از این جوایز برای ارزیابی کیفیت و اهمیت آثار استفاده می‌کنند.
- تحول در صنعت سینما: جوایزها به‌طور کلی می‌توانند به توسعه و پیشرفت صنعت سینما کمک کنند. جوایزها می‌توانند ایجاد انگیزه برای خلاقیت و نوآوری در بین سازندگان فیلم به شمار آیند، زیرا آنها برای کسب این جوایز تلاش می‌کنند.
- تمرکز بر مسائل اجتماعی و فرهنگی: بعضی از جوایز سینمایی به موضوعات اجتماعی و فرهنگی توجه دارند و فیلم‌هایی را مورد تقدیر قرار می‌دهند که به این مسائل پرداخته باشند و این مورد می‌تواند به ترویج گفتگوها و فرآیندهای اجتماعی کمک کند.
- چالش در رقابت: گاهی جوایز می‌توانند رقابتی را در صنعت سینما ایجاد کنند که به تولید محتواهای باکیفیت‌تر منجر شود. فشار برای برنده شدن جوایز می‌تواند استودیوها و سازندگان را به ارتقاء کیفیت آثار خود ترغیب کند.
در نتیجه، جوایز سینمایی نه تنها به شناسایی و تأیید کیفیت فیلم‌ها کمک می‌کنند، بلکه درواقع تأثیر قابل توجهی بر روند تولید و مصرف آثار سینمایی و همچنین شکل‌گیری فرهنگ سینمایی دارند.
قدیری نیوز: از نگاه شما برجسته‌ترین فستیوال‌ها در تاریخ سینمای جهان کدام است؟
علی اصغر بهنیه: در سطح جهانی چندین فستیوال سینمایی مهم و معروف وجود دارد که هرکدام ویژگی‌ها و تمایزات خود را دارند که به برخی از این فستیوال‌ها اشاره می‌کنم:
- کن " Cannes Film Festival: این جشنواره هر ساله در شهر کن فرانسه برگزار می‌شود و یکی از معتبرترین و معروف‌ترین فستیوال‌های سینمایی جهان است. جوایز معتبری چون (نخل طلا) در این جشنواره اعطا می‌شود.
- برلین - برلیناله " Berlin International Film Festival: این فستیوال در برلین آلمان برگزار می‌شود و یکی از بزرگ‌ترین جشنواره‌های سینمایی جهان به شمار می‌آید. جوایز معتبری چون (خرس طلایی) در این جشنواره اعطا می‌شود.
- سن سباستین " San Sebastian International Film Festival: این جشنواره که در سن سباستین اسپانیا برگزار می‌شود، یکی از مهم‌ترین جشنواره‌های سینمایی در اروپاست و به آثار برجسته سینمایی در سطح جهانی توجه می‌کند. جوایز معتبری چون (صدف طلایی) در این جشنواره نیز اعطا می‌گردد.
- ونیز " Venice Film Festival: این جشنواره در ونیز ایتالیا برگزار می‌شود و یکی از قدیمی‌ترین جشنواره‌های فیلم است که (شیر طلایی) از جوایز معتبر آن در جهان است.
- ساندنس " Sundance Film Festival: این فستیوال در ایالت یوتا آمریکا برگزار می‌شود و به نمایش فیلم‌های مستقل و خلاقانه اختصاص دارد. ساندنس یکی از مهم‌ترین فستیوال‌های فیلم مستقل در جهان به شمار می‌آید.
هر یک از این فستیوال‌ها نقش مهمی در معرفی فیلم‌های جدید و کشف کارگردانان و بازیگران تازه‌کار و ترویج فرهنگ سینما دارند.
قدیری نیوز: از شما بابت این گفتگو و اشتراک نظراتتان سپاسگزارم. امیدواریم که در آینده نیز شاهد آثار درخشان شما باشیم.
علی اصغر بهنیه: من هم از شما متشکرم و امیدوارم که سینما همچنان به راه خود ادامه دهد و تأثیر مثبتی بر جامعه داشته باشد.