دخانیات و مافیای دود
صنعت دخانیات با گردش مالی نزدیک به یک تریلیون دلار در سال، همچنان یکی از بزرگترین صنایع جهانی است که با وجود چالشهای بهداشتی و مقرراتی، کماکان رشد خود را حفظ کرده است و این بدان معناست برنامه های پیشگیرانه در خصوص کاهش مصرف دخانیات عملاً تاثیری در کاهش میزان آن نداشته است.
سیگار کشیدن نهتنها به سلامت جسم و روان افراد آسیب میزند و دروازه ای برای ورود به اعتیاد محسوب می شود، بلکه اثرات منفی اقتصادی گستردهای نیز بر جامعه تحمیل میکند. یکی از اصلیترین این اثرات، افزایش هزینههای درمانی ناشی از بیماریهای مرتبط با مصرف دخانیات مانند سرطان ریه، بیماریهای قلبی-عروقی، و بیماریهای تنفسی مزمن است که بار سنگینی بر دوش سیستمهای بهداشت و درمان میگذارد. علاوه بر آن، کاهش بهرهوری نیروی کار بهدلیل بیماریهای مزمن، غیبتهای مکرر از محل کار، و حتی مرگ زودرس افراد سیگاری، باعث وارد شدن خسارات عمده ای به اقتصاد خانواده ها به صورت مستقیم میشود. در ضمن خانوادههایی که در آن یکی از اعضا به مصرف سیگار وابسته است، معمولاً بخش زیادی از درآمد خود را صرف خرید سیگار میکنند که این موضوع میتواند منجر به کاهش سرمایهگذاری در آموزش، تغذیه، و بهداشت سایر اعضای خانواده شود.
دولتها نیز برای مقابله با این معضل مجبور به صرف بودجههای کلان در حوزههای پیشگیری، آموزش و درمان هستند که با افزایش رشد اقتصاد جهانی سیگار می توان نتیجه گرفت این بودجه ها عملاً بلااثر بوده اند و میتوانست در صورت نبود این مشکل در مسیرهای توسعهای بهکار گرفته شود.
از سویی سیگار کشیدن تأثیرات زیستمحیطی گسترده و مخربی دارد که از مرحله تولید تا مصرف و دفع فیلترهای آن محیط زیست را تحت تأثیر قرار میدهد و مضرات اجتماعی و اقتصادی دیگری را بر جامعه تحمیل می کند. در مرحله کشاورزی، برای کشت تنباکو به مقدار زیادی زمین، آب، و کودهای شیمیایی نیاز است که منجر به جنگلزدایی، کاهش تنوع زیستی و آلودگی منابع آبی میشود. فرآوری و تولید سیگار نیز با مصرف بالای انرژی و انتشار گازهای گلخانهای همراه است. هنگام مصرف، دود سیگار نه تنها برای انسانها مضر است بلکه ترکیبات سمی آن وارد هوا شده و کیفیت آن را کاهش میدهد. اما شاید چشمگیرترین اثر زیستمحیطی سیگار به فیلترهای آن مربوط باشد. تهسیگارها که اغلب به صورت زباله در طبیعت رها میشوند، حاوی مواد شیمیایی سمی مانند نیکوتین، سرب و آرسنیک هستند که میتوانند به خاک و آبهای سطحی نفوذ کرده و به آبزیان و اکوسیستمهای آبی آسیب برسانند. با توجه به اینکه سالانه میلیاردها تهسیگار در محیط رها میشود، این زبالهها به یکی از شایعترین انواع آلودگی پلاستیکی جهان تبدیل شدهاند.
امیدواریم روزی افراد خودشان به این نتیجه برسند که کشیدن سیگار نه تنها بر اقتصاد خانوارها بلکه بر اقتصاد جوامع ، محیط زیست، سلامت همه انسان ها تاثیر منفی دارد و برای رهایی از این بن بست باید خود افراد تصمیم به ترک سیگار بگیرند.