اهمیت میانه‌روی در زندگی اسلامی
۞امام صادق علیه السلام : إنَّ القَصدَ أمرٌ یُحِبُّهُ اللّه َ ـ عَزَّوَجَلَّ ـ و إنَّ السَّرَفَ یُبغِضُهُ . . . و حَتّى صَبُّكَ فَضلَ شَرابِكَ ؛ ۞
۞ امام صادق علیه السلام :میانه روى چیزى است كه خداى ـ عزّوجلّ ـ آن را دوست دارد و اسراف را ناخوش مى دارد . . . حتّى دور ریختن زیاده نوشیدنى ات را .۞.
در زندگی روزمره، بسیاری از ما با چالش‌هایی مواجه می‌شویم که نیاز به تصمیم‌گیری در مورد رفتارهای خود داریم. یکی از اصول مهم در زندگی اسلامی، میانه‌روی یا قَصد است. امام صادق علیه السلام در یکی از احادیث ارزشمند خود به این موضوع اشاره کرده‌اند و فرموده‌اند: «إنَّ القَصدَ أمرٌ یُحِبُّهُ اللّه َ ـ عَزَّوَجَلَّ ـ و إنَّ السَّرَفَ یُبغِضُهُ»، که به معنای این است که میانه‌روی مورد محبت خداوند است و اسراف و زیاده‌روی مورد نارضایتی او قرار دارد.
تعریف میانه‌روی و اسراف
میانه‌روی به معنای استفاده متوازن و معقول از منابع و امکانات موجود است. در حالی که اسراف به معنای استفاده نادرست و بیش از حد از امکانات و منابع است، چه در زمینه مالی و چه در زمینه‌های دیگر. مثال‌هایی از اسراف شامل مصرف بی‌رویه غذا، مال، زمان و حتی انرژی هستند. امام صادق علیه السلام به این موضوع اشاره می‌کنند که حتی در کوچک‌ترین مسائل، از جمله مقدار نوشیدنی که می‌نوشیم، میانه‌روی باید رعایت شود.
آثار مثبت میانه‌روی بر روح و جسم
پیروی از درس‌های امام صادق علیه السلام درباره میانه‌روی نه تنها مورد توجه خداوند قرار می‌گیرد بلکه آثار مثبتی بر روح و جسم انسان نیز دارد.
‘’میانه‌روی در زندگی اسلامی، کلید سلامت روح و جسم است. با رعایت این اصل، به تصمیمات آگاهانه و جامعه‌ای همگرا دست یابید.‘’
تحقیقات نشان داده‌اند که استفاده متعادل از منابع می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی فرد منجر شود. برای مثال، افرادی که در مصرف غذا و نوشیدنی‌های خود میانه‌روی دارند، معمولاً از سلامت جسمی بهتری برخوردارند و در نتیجه، کمتر به بیماری‌ها مبتلا می‌شوند. همچنین میانه‌روی در رفتارهای اجتماعی و اقتصادی فرد نیز می‌تواند منجر به کاهش استرس و اضطراب شود.
افراد میانه‌رو معمولاً برخورد متعادلی با مسائل و چالش‌های زندگی دارند و این امر باعث بهبود روابط اجتماعی و تعاملات آنها با دیگران می‌شود. در واقع، میانه‌روی نشان‌دهنده‌ی بلوغ فکری و عاطفی یک فرد است که می‌تواند در شرایط مختلف به درستی تصمیم‌گیری کند.
تأثیر میانه‌روی بر جامعه
میانه‌روی نه تنها در زندگی فردی بلکه در زندگی اجتماعی و اقتصادی نیز اهمیت دارد. جامعه‌ای که اعضای آن به اصول میانه‌روی پایبند باشند، معمولاً از هماهنگی و همبستگی بالایی برخوردار خواهد بود. افراد در چنین جامعه‌ای با یکدیگر هم‌دردی و همکاری می‌کنند و به طور کلی، روحیه تعاون و همکاری در آنها تقویت می‌شود. از طرفی، اسراف و زیاده‌روی می‌تواند به نارضایتی و مشکلات اقتصادی اجتماعی منجر شود.
وقتی افراد به جای اینکه از منابع با احتیاط استفاده کنند، آنها را به طور بی‌رویه مصرف می‌کنند، به غیر از اینکه به خود آسیب می‌زنند، به جامعه نیز آسیب می‌زنند. امام صادق علیه السلام در حدیث خود به این نکته اشاره می‌کنند که حتی در کوچک‌ترین کارها، باید میانه‌روی را رعایت کرد. این یعنی وجود یک رویکرد کل‌نگر نسبت به زندگی و تأثیرات تصمیمات فردی بر جامعه.
نتیجه‌گیری
در نهایت، میانه‌روی در زندگی روزمره نه تنها مورد محبت خداوند است بلکه به فرد و جامعه نیز سلامت و تندرستی می‌بخشد. سخنان امام صادق علیه السلام درباره میانه‌روی و اسراف به ما یادآوری می‌کند که باید به دقت در رفتارهای خود فکر کنیم و تصمیمات آگاهانه‌ای بگیریم. در دنیای امروز که با چالش‌های مختلف اقتصادی و اجتماعی رو به رو هستیم، پیروی از اصول میانه‌روی می‌تواند کلید حل بسیاری از مشکلات باشد. باید به یاد داشته باشیم که میانه‌روی تنها در مسائل بزرگ نیست بلکه در کوچک‌ترین جزییات زندگی‌امان نیز باید آن را رعایت کنیم.
امام صادق علیه السلام به ما این را آموخته‌اند که حتی در مقدار نوشیدنی که مصرف می‌کنیم، باید به اصول میانه‌روی پایبند باشیم. این فلسفه به ما کمک می‌کند تا نه تنها به خود بلکه به دیگران نیز احترام بگذاریم و زندگی‌مان را بر اساس ارزش‌های اسلامی بسازیم. بنابراین، با توجه به اهمیت میانه‌روی در سیر تکامل فردی و اجتماعی، لازم است که آن را در برنامه‌ریزی‌ها و تصمیم‌گیری‌های روزمره‌امان به کار ببریم و در همه ابعاد زندگی از آن بهره‌مند شویم.
میانه‌روی بهبود کیفیت زندگی افراد را منجر می‌شود و افرادی که در مصرف غذا و نوشیدنی‌های خود میانه‌روی دارند، معمولاً از سلامت جسمی بهتری برخوردارند و کمتر به بیماری‌ها مبتلا می‌شوند. همچنین این اصل به کاهش استرس و اضطراب در رفتارهای اجتماعی و اقتصادی کمک می‌کند.
میانه‌روی در زندگی اجتماعی و اقتصادی باعث افزایش هماهنگی و همبستگی در جامعه می‌شود. افراد میانه‌رو در چنین جامعه‌ای به هم‌دردی و همکاری توجه بیشتری دارند و روحیه تعاون و همکاری در آنها تقویت می‌شود.
امام صادق عليه السلام میانه‌روی را مورد محبت خداوند می‌دانند و بر این نکته تأکید می‌ورزند که حتی در کوچک‌ترین رفتارها، همچون مقدار نوشیدنی که مصرف می‌کنیم، باید به اصول میانه‌روی پایبند باشیم.