تاب آوری خبرنگاران؛ ضرورت ماندگاری در دنیای پرچالش رسانه

تاب آوری خبرنگاران یکی از مهم‌ترین مهارت‌هایی است که هر روزنامه‌نگار یا فعال رسانه‌ای برای بقا در حرفه پرچالش خود به آن نیاز دارد. خبرنگاری حرفه‌ای است که با فشارهای روانی، کمبود زمان، تهدیدها، سانسور، مشکلات اقتصادی و حتی خطرات جانی همراه است. 
دکتر محمدرضا مقدسی پدر تاب آوری ایران در ادامه آورده است : تاب آوری خبرنگاران بدون حمایت سازمانی و صنفی به سختی قابل دستیابی است.  
در چنین شرایطی، کسی که توانایی سازگاری روانی و بازگشت به حالت تعادل پس از بحران را نداشته باشد، به سرعت دچار فرسودگی می‌شود. 
تاب آوری خبرنگاران به معنای توانایی مقابله با استرس‌های کاری، حفظ آرامش در موقعیت‌های پرخطر، و ادامه مسیر حرفه‌ای با انگیزه و تعهد است. این ویژگی نه تنها یک مهارت فردی بلکه یک ضرورت برای سلامت جامعه اطلاعاتی و استمرار جریان آزاد خبر به شمار می‌رود. 
دنیای رسانه همواره پر از رویدادهای غیرقابل پیش‌بینی است. خبرنگار باید در لحظه بتواند به میدان حوادث طبیعی، جنگ‌ها، بحران‌های سیاسی و حتی فجایع انسانی برود و گزارش تهیه کند. چنین شرایطی می‌تواند به راحتی روان هر انسانی را تحت تأثیر قرار دهد. اینجاست که تاب آوری خبرنگاران اهمیتی دوچندان پیدا می‌کند. خبرنگاری که تاب‌آور باشد، نه‌تنها خود را از فشارهای شدید روانی محافظت می‌کند بلکه با نگاهی واقع‌بینانه‌تر و تحلیل دقیق‌تر، اطلاعات درست و بی‌طرفانه‌تری به مخاطب منتقل می‌کند. در واقع، تاب آوری خبرنگاران کیفیت کار رسانه‌ای را ارتقا می‌دهد و امکان ارائه گزارش‌های عمیق‌تر و انسانی‌تر را فراهم می‌سازد. 

تاب آوری خبرنگاران نتیجه مجموعه‌ای از مهارت‌های فردی، حمایت‌های سازمانی و شرایط اجتماعی است. 
نخستین عامل، آموزش مهارت‌های مدیریت استرس است؛ خبرنگاری که بتواند احساسات خود را کنترل کند، هنگام مواجهه با اخبار تلخ یا شرایط دشوار کمتر آسیب می‌بیند. 
دومین عامل، شبکه حمایت اجتماعی است؛ داشتن همکاران همراه، مدیران دلسوز و خانواده‌ای که فشارهای روانی را درک کنند، نقش پررنگی در تاب آوری خبرنگاران دارد. 
عامل سوم، تجربه کاری و دانش حرفه‌ای است؛ هرچه خبرنگار آگاه‌تر باشد و ابزارهای حرفه‌ای بیشتری بشناسد، بهتر می‌تواند بحران‌ها را مدیریت کند. همچنین سیاست‌های رسانه‌ای شفاف و حمایت‌های قانونی نیز شرایطی ایجاد می‌کنند که خبرنگاران با آرامش بیشتری فعالیت کنند 

با وجود اهمیت تاب آوری خبرنگاران، باید توجه داشت که تهدیدهای زیادی در این مسیر وجود دارد. تهدیدهای امنیتی، فشارهای سیاسی، سانسور، حملات سایبری، تهدید خانواده و حتی تخریب شخصیت در شبکه‌های اجتماعی از جمله مشکلاتی هستند که خبرنگاران روزانه با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. 
مشکلات اقتصادی رسانه‌ها و حقوق ناکافی نیز فشار مضاعفی بر خبرنگاران وارد می‌سازد. این مجموعه از تهدیدها، سطح استرس را بالا می‌برد و اگر خبرنگار مهارت تاب‌آوری نداشته باشد، به سرعت دچار فرسودگی شغلی یا افسردگی خواهد شد. بنابراین هرچه این تهدیدها بیشتر شود، ضرورت آموزش و تقویت تاب آوری خبرنگاران نیز دوچندان می‌شود. 

برای افزایش تاب آوری خبرنگاران راهکارهای متعددی وجود دارد. 
نخست، رسانه‌ها باید کارگاه‌های آموزشی منظم برای خبرنگاران خود برگزار کنند تا آنها با تکنیک‌های روان‌شناختی مانند ذهن‌آگاهی، کنترل خشم، مدیریت هیجان و تمرینات ریلکسیشن آشنا شوند. 
دوم، ایجاد فضای گفت‌وگو و مشاوره درون تحریریه‌ها ضروری است؛ خبرنگاران نیاز دارند بتوانند احساسات و مشکلات خود را با همکاران و روان‌شناسان در میان بگذارند. 
سوم، حمایت‌های قانونی و صنفی باید تقویت شود تا خبرنگاران در مقابل فشارها و تهدیدها تنها نباشند. 
ایجاد فرهنگ سازمانی مثبت و انگیزه‌بخش می‌تواند به طور چشمگیری تاب آوری خبرنگاران را افزایش دهد. 

با گسترش فناوری‌های نوین، ابزارهای دیجیتال می‌توانند به تقویت تاب آوری خبرنگاران کمک کنند. پلتفرم‌های آنلاین آموزش مهارت‌های روانی، اپلیکیشن‌های مراقبت ذهنی و شبکه‌های حمایت مجازی فرصتی برای ارتقای مقاومت روانی خبرنگاران فراهم می‌کنند. 
از سوی دیگر، فناوری‌های امنیت سایبری و ابزارهای رمزگذاری می‌توانند از خبرنگاران در برابر حملات و تهدیدهای دیجیتال محافظت کنند. 
البته استفاده بیش از حد از شبکه‌های اجتماعی نیز می‌تواند فشار روانی ایجاد کند، بنابراین مدیریت درست زمان و استفاده آگاهانه از فناوری، بخشی از استراتژی تاب آوری خبرنگاران است. در عصر دیجیتال، خبرنگارانی موفق‌ترند که بتوانند بین کار حرفه‌ای، زندگی شخصی و حضور آنلاین خود تعادل برقرار کنند. 

تاب آوری خبرنگاران یک ضرورت حیاتی برای بقای روزنامه‌نگاری حرفه‌ای است. خبرنگاران بدون این توانایی، در برابر فشارهای سیاسی، روانی و اجتماعی شکننده خواهند شد و جامعه نیز از جریان آزاد اطلاعات محروم می‌شود. 
برای آینده‌ای سالم‌تر، رسانه‌ها باید بیش از پیش به آموزش، حمایت روانی و تقویت زیرساخت‌های حمایتی خبرنگاران توجه کنند. 
اگر تاب آوری خبرنگاران در سطح فردی و سازمانی نهادینه شود، شاهد حرفه‌ای‌تر شدن روزنامه‌نگاری، افزایش اعتماد عمومی به رسانه‌ها و پایداری بیشتر جریان اطلاع‌رسانی خواهیم بود. آینده‌ای که در آن خبرنگاران با وجود همه دشواری‌ها، همچنان توانمند، مقاوم و متعهد به رسالت خود باقی بمانند.