نشست تخصصی اقتباس از متون مقدس در سینما
به گزارش قدیری نیوز به نقل از انجمن سینمای جوانان ایران، پیشنشست تخصصی هفتمین همایش مطالعات فیلم کوتاه تهران تحت عنوان «اقتباس از امر قدسی؛ بازآفرینی روایتهای کتب مقدس در سینما» در تاریخ ۱۶ آذر ۱۴۰۳ در سالن استاد اکبر عالمی دانشگاه تربیتمدرس برگزار شد. این نشست با حضور محمدعلی صفورا، عضو هیئت علمی دانشگاه تربیتمدرس و نادره سادات سرکی، کارگردان فیلم کوتاه و عضو شورای علمی همایش، به بررسی چالشها و فرآیندهای اقتباس در سینما پرداخت.
محمدعلی صفورا در این نشست بر اهمیت مطالعه و شناخت منبع اصلی آثار اقتباسی تأکید کرد و گفت که برای تحلیل دقت و خلاقیت فیلمها، لازم است بدانیم که اقتباس، فرآیندی سازنده و گفتوگویی میان رسانههاست. او به سه مسیر اصلی در تولید آثار سینمایی اشاره کرد که شامل «ایدههای کلاسیک»، «ایدههای تضمینی» و «ایدههای اورجینال» است و تأکید کرد که آثار موفق جهانی، معمولاً از ایدههای تضمینی نشأت میگیرند. وی همچنین به نمونههای موفق اقتباسی در سینمای ایران اشاره کرد و بر لزوم تحلیل دقیق لایههای اثر ادبی برای اقتباس مؤثر تأکید کرد.
در ادامه، صفورا به بررسی سه فیلم کوتاه در نشست پرداخت. او فیلم «رئیس شمایی» را با تأکید بر فضای ابزورد و پایان غافلگیرکنندهاش، موفق دانست. درباره فیلم «راز»، او از ضعف در انسجام پایان فیلم انتقاد کرد و افزود که فضاهای وحشت نیاز به پرداخت عمیقتری دارند. درباره فیلم «هایکپی»، وی بیان کرد که این اثر هنوز در زمینههای بصری و روایی به بلوغ نرسیده و نیاز به زیرساختهای دقیقتری دارد.
نادره سادات سرکی نیز در ادامه نشست به چالشهای اقتباس از روایتهای قرآنی اشاره کرد و گفت که در سینما، اقتباس از قرآن به دلیل ساختار خاص آن بسیار دشوار است. وی اعتراضات هنرمندان نسبت به اقتباسهای انجام شده از قرآن را یادآور شد و تأکید کرد که قرآن به دلیل پیچیدگیهای سازندهاش، اقتباس از آن را به امری حساس و بحثبرانگیز تبدیل میکند.
سرکی با توضیح ویژگیهای منحصر به فرد داستانگویی در قرآن، به ضرورت مطالعه عمیق و شناخت دقیق در اقتباس از این متون تأکید کرد و گفت که بسیاری از اقتباسهای سینمایی از جمله «یوسف پیامبر» و «مردان آنجلس» در پر کردن خلأهای روایتی خود دچار مشکل هستند. او به خوانشهای مختلف از داستانهای قرآنی اشاره کرد و بر لزوم تطابق اقتباسها با جهان معرفتی قرآن تأکید کرد.
در پایان، نادره سادات سرکی گفت که اقتباس از روایتهای قرآنی نه ناممکن، بلکه نیازمند شناخت عمیق، ظرافت، جسارت و سازگاری با جهان متنی قرآن است. این نشست نشان داد که اقتباس از متون مقدس چه چالشهایی را به ویژه در سینما ایجاد میکند و نیاز به گفتگو و پژوهش در این زمینه را مضاعف میکند.
