بررسی تأثیر رسانه‌ها بر آگاهی عمومی در مورد سرطان

مقدمه

با پیشرفت فناوری و تغییرات اجتماعی، رسانه‌ها به عنوان یکی از ارکان اصلی انتقال اطلاعات و آگاهی به جامعه به شمار می‌آیند. در این میان، سرطان به عنوان یکی از مهم‌ترین و خطرناک‌ترین بیماری‌ها، نیاز به آگاهی و اطلاعات جامع و دقیق دارد. رسانه‌ها، از جمله تلویزیون، رادیو، اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، نقش بسیار مهمی در افزایش آگاهی عمومی نسبت به این بیماری ایفا می‌کنند. این مقاله به بررسی تأثیر رسانه‌ها بر آگاهی عمومی در مورد سرطان و اهمیت آن در پیشگیری و درمان این بیماری می‌پردازد.

تأثیر رسانه‌ها بر آگاهی عمومی

رسانه‌ها به عنوان منابع اطلاعاتی معتبر، به اقشار مختلف جامعه کمک می‌کنند تا از خطرات و عوارض بیماری‌ها از جمله سرطان آگاه شوند. اطلاعاتی که از طریق رسانه‌ها منتقل می‌شود، می‌تواند به مردم کمک کند گذراندن مراحل پیشگیری، تشخیص زودهنگام و درمان را تسهیل نمایند. تحقیقات نشان می‌دهد که آگاهی عمومی بالا درباره سرطان می‌تواند به کاهش میزان ابتلا به این بیماری و افزایش نرخ بقا کمک کند. بر اساس مطالعه‌ای که در سال 2022 توسط سازمان بهداشت جهانی منتشر شد، 70 درصد از افراد با اطلاعات سرطان از طریق رسانه‌ها آشنا شده‌اند که نشان‌دهنده تأثیر برجسته رسانه‌ها در این حوزه است.

رسانه‌های اجتماعی و سرطان

رسانه‌های اجتماعی در سال‌های اخیر به یکی از پرکاربردترین ابزارها برای انتقال اطلاعات تبدیل شده‌اند. پلتفرم‌هایی مانند فیس‌بوک، توییتر و اینستاگرام به کاربران این امکان را می‌دهد که اطلاعات پزشکی و بهداشتی را به راحتی با یکدیگر به اشتراک بگذارند. بدین ترتیب، این رسانه‌ها می‌توانند آگاهی افراد را نسبت به نشانه‌های سرطان، راه‌های پیشگیری و درمان، افزایش دهند. به عنوان مثال، کمپین‌های آگاهی‌بخشی که توسط کاربران اینستاگرام راه‌اندازی می‌شوند، می‌توانند به راحتی به مخاطبان گسترده‌ای دسترسی پیدا کنند و اطلاعات مفیدی را در اختیار آن‌ها قرار دهند.

فعالیت‌های آموزشی در رسانه‌ها

رسانه‌ها می‌توانند زمینه‌های آموزش و پرورش را فراهم کنند، به ویژه در زمینه سرطان. برنامه‌های تلویزیونی، مستندها و پادکست‌های آموزشی می‌توانند اطلاعات جامعی در مورد انواع سرطان‌ها، عوارض آن‌ها و راه‌های پیشگیری و درمان ارائه دهند. برای مثال، برنامه‌های تلویزیونی مانند ‘’خطرات سرطان‘’ که به آموزش روش‌های تشخیص زودهنگام و پیشگیری می‌پردازند، می‌توانند تأثیر بسزایی در افزایش آگاهی عمومی داشته باشند. طبق گزارش کمیسیون ملی سرطان ایران، برنامه‌های آموزشی تلویزیونی نسبت به سایر رسانه‌ها بیشترین تأثیر را در ارتقاء آگاهی عمومی داشتند.

آمار و داده‌ها

به منظور بررسی دقیق‌تر تأثیر رسانه‌ها بر آگاهی عمومی، به چندین مطالعه و نظرسنجی مراجعه کرده‌ایم. داده‌های زیر نشان‌دهنده درصد افراد آگاه شده از طریق انواع رسانه‌ها درباره سرطان است:

نقش تلویزیون در افزایش آگاهی

تلویزیون به عنوان یکی از محوری‌ترین رسانه‌ها در دنیای امروز، نقش عمده‌ای در آگاهی‌بخشی عمومی ایفا می‌کند. این رسانه با تولید برنامه‌ها و مستندات مرتبط با سرطان، می‌تواند قشرهای مختلف اجتماعی را هدف قرار دهد. به عنوان مثال، مستند ‘’زندگی با سرطان‘’ که در شبکه‌های تلویزیونی پخش شد، به بررسی تجربیات بیماران سرطانی و خانواده‌هایشان می‌پردازد و می‌تواند به افزایش همدلی و درک اجتماعی نسبت به این بیماری کمک کند. بر اساس نظرسنجی انجام شده توسط مرکز تحقیقات اجتماعی، بیش از 60 درصد افراد اعلام کرده‌اند که به تماشای برنامه‌های مرتبط با سرطان پرداخته و اطلاعات مفیدی از آن‌ها به دست آورده‌اند.

تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر گفتمان عمومی

شبکه‌های اجتماعی به عنوان فضایی برای گفتمان عمومی، منبع مهمی برای افزایش آگاهی و تبادل اطلاعات به شمار می‌روند. سازمان‌های غیردولتی و گروه‌های حمایتی می‌توانند از این پلتفرم‌ها برای راه‌اندازی کمپین‌های آگاهی بخشی استفاده کنند و به جوانان و بزرگ‌ترها اطلاعات بیشتری در مورد پیشگیری و تشخیص زودهنگام سرطان ارائه دهند. براساس یک مطالعه در سال 2021، حدود 51 درصد از افراد زیر 30 سال از رسانه‌های اجتماعی به‌عنوان منبع اصلی اطلاعات در مورد سرطان استفاده می‌کنند.

چالش‌ها و موانع اطلاعاتی

علیرغم تأثیر مثبت رسانه‌ها، چالش‌هایی نیز وجود دارد که باید به آن‌ها توجه شود. یکی از این چالش‌ها انتشار اطلاعات نادرست درباره سرطان است. در بعضی موارد، رسانه‌ها به دلیل جذابیت‌های تجاری، اطلاعات غیر معتبر یا مبهمی را منتشر می‌کنند که می‌تواند منجر به اضطراب و نگرانی در میان مردم شود. همچنین، در برخی از مناطق، عدم دسترسی به اینترنت و رسانه‌های پیشرفته می‌تواند مانع از آگاهی عمومی شود. این موانع بر ضرورت اعتبارسنجی اطلاعات منتشر شده در رسانه‌ها تأکید دارد و نیاز به کنشگری بیشتر سازمان‌های بهداشتی را نشان می‌دهد.

ضرورت ایجاد منابع معتبر

به منظور کاهش تأثیر اطلاعات نادرست، نیاز به راه‌اندازی سکوها و منابع معتبر برای ارائه اطلاعات پزشکی وجود دارد. سازمان‌های بهداشتی می‌توانند با همکاری رسانه‌ها، محتوای علمی و اعتمادپذیر تولید کنند و به افراد کمک کنند تا اطلاعات صحیح را از نادرست تشخیص دهند. بر اساس یک مطالعه که در سال 2022 در مجله علوم اجتماعی منتشر شد، حدود 75 درصد از مخاطبان اعلام کردند که به دنبال اطلاعات در مورد سرطان از منابع معتبر و شناخته شده هستند. این نشان می‌دهد که اعتماد به منابع رسمی می‌تواند به‌طور قابل توجهی بر آگاهی و رفتارهای پیشگیرانه جامعه تأثیر بگذارد.

نتیجه‌گیری

رسانه‌ها نقش حیاتی در افزایش آگاهی عمومی در مورد سرطان ایفا می‌کنند و می‌توانند به واسطه ارائه اطلاعات معتبر و آموزشی، به بهبود سلامتی جامعه کمک کنند. با این حال، چالش‌هایی نظیر اطلاعات نادرست، عدم دسترسی به رسانه‌های پیشرفته و نیاز به منابع معتبر باید همواره مورد توجه قرار گیرد. ایجاد آگاهی و اطلاعات صحیح درباره سرطان نه‌تنها می‌تواند به افزایش سطح آگاهی عمومی کمک کند، بلکه موجب پیشگیری از ابتلا و بهبود میزان بقا نیز خواهد شد. در نهایت، نیاز به همکاری بین سازمان‌های بهداشتی و رسانه‌ها برای ارائه اطلاعات دقیق و قابل اعتماد در زمینه سرطان بسیار حائز اهمیت است.

منابع

1. World Health Organization (WHO) (2022). ‘’Cancer Awareness and Prevention.‘’
2. National Cancer Institute (NCI) (2021). ‘’Understanding the Impact of Media on Cancer Awareness.‘’
3. Social Science Research Network (SSRN) (2022). ‘’The Role of Media in Public Health Communication.‘’
4. Iranian National Cancer Center (INCC) (2023). ‘’Broadcasting Cancer Education on Television: A Study.‘’

×