تأثیرات تغییرات اقلیمی بر بازارهای مالی
تغییرات اقلیمی یکی از بزرگترین چالشهای جهانی عصر حاضر است که تأثیرات عمیقی بر بخشهای مختلف زندگی بشر به ویژه بازارهای مالی دارد. این مسئله به طور فزایندهای مورد توجه سیاستگذاران، سرمایهگذاران و تحلیلگران قرار گرفته است. با افزایش دما، نوسانات آب و هوایی، و بروز حوادث طبیعی، آینده اقتصادی و مالی کشورهای مختلف در خطر قرار گرفته است. در این مقاله به بررسی جزئیات این تأثیرات و نحوه واکنش بازارهای مالی به تغییرات اقلیمی میپردازیم.
۱. مفهوم تغییرات اقلیمی و اثرات آن
تغییرات اقلیمی به تغییرات بلندمدت در الگوهای آب و هوایی اشاره دارد که میتواند ناشی از فعالیتهای انسانی و یا عوامل طبیعی باشد. افزایش دما، ذوب یخهای قطبی، افزایش سطح دریا، و وقوع حوادث طبیعی شدید همچون طوفانها و سیلابها، از جمله اثرات مشهود این تغییرات هستند. طبق گزارشات سازمان ملل، تغییرات اقلیمی تا سال ۲۰۵۰ میتواند منجر به افزایش هزینههای اقتصادی به میزان ۵۰۰ میلیارد دلار در سال شود (UNFCCC, 2020).
۱.۱. بررسی آمار و ارقام
دادههای موجود نشان میدهد که هزینههای ناشی از بلایای طبیعی و تغییرات اقلیمی به شدت در حال افزایش است. در جدول زیر، هزینههای جهانی ناشی از حوادث طبیعی در دهههای اخیر بررسی شده است:
| سال | هزینههای جهانی (میلیارد دلار) | تعداد حوادث طبیعی |
| ۲۰۱۰ | ۱۰۲ | ۳۷ |
| ۲۰۱۵ | ۱۲۰ | ۴۵ |
| ۲۰۲۰ | ۲۱۰ | ۵۲ |
| ۲۰۲۱ | ۲۴۰ | ۴۸ |
۲. تأثیرات اقتصادی بر بازارهای مالی
تغییرات اقلیمی باعث تغییر در سیستمهای اقتصادی و بازارهای مالی میشود. خطرات جدیدی که ناشی از تغییرات اقلیمی به وجود میآید میتواند ریسکهای سرمایهگذاری را افزایش دهد و بر روی ارزش داراییها تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، در سال ۲۰۱۷، طوفان هاروی باعث خسارت 125 میلیارد دلاری در تگزاس شد که در نهایت بر صنعت بیمه و بازارهای مالی تأثیر داشت.
۲.۱. شناخت ریسکهای برای سرمایهگذاران
سرمایهگذاران باید توجه ویژهای به ریسکهای اقلیمی داشته باشند. این ریسکها میتوانند شامل خسارات ناگهانی، تغییرات در سیاستهای دولتی، و همچنین افزایش هزینههای بیمه باشند. به عنوان نمونه، در سال ۲۰۲۲، گزارش موسسه «مککنزی» نشان داد که ۷۰ درصد شرکتهای بزرگ در سراسر دنیا به نوعی تحت تأثیر تغییرات اقلیمی قرار دارند (McKinsey, 2022).
۲.۲. تأثیر بر قیمتها و بازارهای مالی
تغییرات اقلیمی میتواند منجر به تغییرات قابل توجهی در بازارها و قیمتها نیز شود. به عنوان مثال، اگر کشاورزی تحت تأثیر قحطی یا سیل قرار گیرد، قیمت مواد غذایی افزایش پیدا کرده و به تبع آن، بازارهای مالی نیز متاثر میشوند. طبق گزارشی از ‘’بلومبرگ‘’، تغییرات اقلیمی میتواند قیمت کالاها را تا 80 درصد افزایش دهد (Bloomberg, 2021).
۳. نقش نهادهای مالی و بانکها
نهادهای مالی و بانکها باید درک بهتری از تأثیرات تغییرات اقلیمی بر ارزش داراییها و استراتژیهای سرمایهگذاری خود داشته باشند. به همین دلیل، بسیاری از بانکها در حال تدوین استراتژیهای نوینی برای مدیریت ریسکهای اقلیمی هستند.
۳.۱. ارزیابی ریسک اقلیمی
برخی از بانکها به منظور ارزیابی ریسکهای اقلیمی، از مدلهای اقتصادی پیشرفته و دادههای تاریخی استفاده میکنند. این روشها به آنها کمک میکند تا پیشبینیهای دقیقی از تأثیرات بالقوه تغییرات اقلیمی بر پرتفوی خود داشته باشند.
۳.۲. تأثیرات اقلیمی بر اعتبار بانکها
تغییرات اقلیمی نه تنها بر روی داراییهای فیزیکی بانکها تأثیر میگذارد، بلکه اعتبار آنها را نیز تحت تأثیر قرار میدهد. اگر بانکی نتواند ریسکهای اقلیمی را به درستی مدیریت کند، ممکن است در آینده با کاهش اعتبار روبهرو شود.
۴. اهمیت سرمایهگذاری پایدار
سرمایهگذاری پایدار به معنای ایجاد تعادل میان منافع اقتصادی و اجتماعی است. این نوع سرمایهگذاری به طور فزایندهای مورد توجه قرار گرفته است، چرا که بررسیها نشان میدهد شرکتهایی که اصول پایدار را رعایت میکنند، عملکرد بهتری در بازارهای مالی دارند.
۴.۱. رشد سرمایهگذاری در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر
یکی از شیوههای سرمایهگذاری پایدار، سرمایهگذاری در انرژیهای تجدیدپذیر است. با توجه به افزایش نگرانیها در مورد تغییرات اقلیمی، سرمایهگذاری در این حوزه در حال افزایش است. طبق گزارشی از ‘’IEA‘’، سرمایهگذاری در انرژیهای تجدیدپذیر در سال ۲۰۲۱ به ۳۰۰ میلیارد دلار رسید (IEA, 2021).
۴.۲. تأثیرات مثبت بر رشد اقتصادی
سرمایهگذاریهای پایدار و در انرژیهای تجدیدپذیر نه تنها میتواند به کاهش آثار منفی تغییرات اقلیمی کمک کند، بلکه به رشد اقتصادی نیز دامن میزند. این نوع سرمایهگذاریها به ایجاد شغل، افزایش درآمد و بهبود کیفیت زندگی کمک میکند.
۵. جمعبندی و آینده بازارهای مالی
تغییرات اقلیمی به سرعت میتواند به خطرات جدی و غیرقابل پیشبینی در بازارهای مالی منجر شود. این خطرات نه تنها بر روی قیمتها و ارزش داراییها تأثیر دارند، بلکه میتوانند وضعیت اقتصادی کشورها را تحت تأثیر قرار دهند. در این راستا، نیاز به آگاهی و اقدام از سوی سرمایهگذاران، نهادهای مالی و دولتها بیش از پیش احساس میشود.
۵.۱. ضرورت همکاریهای جهانی
برای مدیریت بهتر ریسکهای ناشی از تغییرات اقلیمی، همکاریهای جهانی امری حیاتی است. همکاری میان کشورها میتواند به کشف تکنولوژیهای جدید و شیوههای مدیریتی مؤثرتر کمک کند تا تأثیرات منفی بر بازارها به حداقل برسد.
۵.۲. آینده روشن با سرمایهگذاری پایدار
سرمایهگذاری بر روی پروژههای پایدار و مجازی از جمله روشهایی است که میتواند به کاهش تأثیرات تغییرات اقلیمی کمک کند و در عین حال فرصتهای جدید اقتصادی را نیز فراهم آورد. در نهایت، حرکت به سمت یک مدل مالی پایدار میتواند به حفظ منابع طبیعی و تضمین آینده اقتصادی کمک کند.
منابع
1. UNFCCC. (2020). Report on Climate Change and Economic Impact.
2. McKinsey. (2022). The Impact of Climate Change on Business.
3. Bloomberg. (2021). Climate Change and Commodity Prices.
4. IEA. (2021). Renewable Energy Investment Trends.
