الگوها را بايد به تابعيت خود درآوريم
به گزارش ستاد اطلاع‌رسانیجشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان، مهدی سجاده‌چی در کارگاه «سفرقهرمان در سینمای کودک» که امروز یکشنبه 27 مهرماه 99 به صورت آنلاین برگزار شد بهعناصر مورد نیاز برای نگارش فیلمنامه داستانی اشاره کرد و گفت: «فیلنامه داستانیباید شامل اجزایی باشد که اگر فاقد این اجزا باشد یعنی فاقد ساختار است. قهرمانعنصر اولی است که در هر نوع فیلمنامه داستانی به آن نیاز است و داستان بر اساس آنپیش می‌رود. قهرمان داستان باید داری یک مطالبه و هدف باشد که محقق شود و به نوعیبا فاصله گرفتن از وضعیت قبلی خود وارد وضعیتی جدید شود.»
او ابزارها و شرایطی کهبه محقق شدن مطالبه قهرمان کمک می‌کند را به عنوان عنصر سوم مطرح کرد و گفت: «اینابزارها به دو دسته بیرونی و درونی تقسیم میشوند. مجموعه عواملی که در برابر خواستقهرمان مقاومت می‌کنند نیز عنصر چهارم مورد نیاز است که در برابر عنصر قبلی قرار می‌گیردو مانع رسیدن قهرمان به خواسته‌اش می‌شود. در صورتی که هر کدام از این‌ها وجودنداشته باشد دارم شکل نمی‌گیرد.»
این مدرس از انتخابقهرمان و پایان به عنوان عنصر پنجم نام برد و افزود: «قهرمان مطابق با خواسته‌اشباید دست به انتخاب بزند. هر چه میزان اراده قهرمان کوچک‌تر از نیروهای بیرنی باشدداستان به سمت پایان باز خواهد رفت. در نوشتن داستان باید به طور حتم این پنج عنصروجود داشته باشد.»
او پس از بیان این مقدمهدرباره سفر قهرمان در سینمای کودک توضیح داد: «قهرمانی که در روند سفر قرار می‌گیرداصولا کودک است و اگر هم بزرگسال باشد باید بازگشتی به موقعیت کودکی داشته باشد.سفر قهرمان واقعه‌ای است که در کودکی رخ می‌دهد، مانند پرندگان که پرواز را بایدبه طور حتم در کودکی یاد بگیرند.»
سجاده‌چی افزود: «هر نوعرفتاری که منجر به تردید قهرمان در مسیر شود تنها یک بار امکان دارد و زندگی اورا تغییر می‌دهد. ما در دنیای کودک نیاز به یک تغییر و پرده دری داریم که برمبنایآن کودک باید با اتفاقی بزرگ و خاص مواجه شود که نسبت او با دنیا را تغییر دهد.»
او با بیان اینکه با ورودکودک به ماجرا داستان آغاز می‌شودا ادامه داد: «داستان زمانی جدی می‌شود که اجتناب‌ناپذیرباشد و قهرمان تصمیم می‌گیرد کاری را انجام دهد. این موضوع شاهپیرنگ اصلی داستانرا شکل می‌دهد و زمانی که این شاهپیرنگ شکل نگیرد مخاطب فیلم را پس می‌زند. بامحکم شدن شاهپیرنگ داستان مخاطب داستان را باو می‌کند.»
سجاده‌چی با بیان اینکهبرای خروج از وضع اول به وضع دوم به یک دوره آمادگی نیاز است افزود: «پس از این مسیرقهرمان به موجودی جدید با هویتی جدید تبدیل می‌شود. یافتن ابزار برای مواجه باجهان یک مسیر محتوم دارد که آن مواجهه با جهان است و این جهان یا دارای صورتی زیبا و یا اهریمنی است.»
این مدرس ادامه داد: «درنهایت ماهیت جدید قهرمان داستان به ارامشی و تعادلی می‌رسد و دوگانگی‌ها و تکثر ازبین می‌رود. نهایتا آخرین مرحله سفر آغاز می‌شود و آن بازگشت همراه با آرامش به دنیایقبل است که شباهتی با دنیای قبل از سفر ندارد به این دلیل که نگاه و ذهنیت او تغییرکرده است. قهرمان با نگاه جدیدش دنیا را جای زیباتر و امن تر می‌کند و از پوسیدگیتدریجی نجات می‌دهد.»
او به سه مرحله سفرقهرمان اشاره کرد و گفت: «در کل این سفر قهرمان یک بار باید از موقعیت امن خود جداشود، به حقیقت تشرف پیدا کند و از سفری که رفته برگردد. سه گانه‌ای که بشر برایدرکش از سفر نیاز دارد.»
او متذکر شد: «فیلمنامه ای باید نوشت که خلاقیتداشته باشد و در مقایسه با سایر فیلمنامه‌ها جذاب‌تر باشد. شما باید فیلمنامه‌تانرا به الگو تحمیل کنید.»
سجاده‌چی گفت: «نوشتن همیشهکار دشواری است. بهترین الگوهای نوشتن را هم اگر در اختیار داشته باشیم کمک می‌کندبیراهه نرویم اما دقیقا مشخص نمی‌کند چگونه باید کلمات را روی کاغذ بیاوریم.الگوها را باید به تابعیت خود درآورد.»
او در توضیح نگارش فیلمنامهسه پرده‌ای گفت: «حادثه محرک در پرده اول اتفاق می‌افتد که ما را به چشم انداز جدیدمی‌برد. واقعه‌ای رخ می‌هد که حرکت قهرمان را اجتناب‌ناپذیر می‌کند و شاهپیرنگ شکلمی‌گیرد. در پرده دوم موانعی به وجود می‌آید که از پیشرفت قهرمان جلوگیری می‌کند.سعی طولانی قهرمان برای تحقق خواسته‌اش علی‌رغم موانع ما را به نقطه میانی می‌رساند.در این نقطه اراده قهرمان تخریب و خواست او را تضعیف می‌کند.در میانه پرده دومبراساس خواست نویسنده قرار می‌گیرد.»
او تصریح کرد: «مرحله بعدیدر این پرده این است که هدف قهرمان یادآوری شود که برای چه هدف والاتری این سفر راشروع کرده است. پس از کنارگذاشتن همه تردیدها به پایان پرده دوم وآغازپرده سوم وگره گشایی می‌رسیم. در پرده سوم به انتخاب می‌رسیم که در سینمای کودک نهایت فضیلترا انتخاب می‌کنیم. انگار پایان پرده سوم آغاز یک ماجراجویی جدید است و سینما بهشکل یک چرخه مداوم ادامه پیدا می‌کند.»
این کارگاه پس از پایان،با پرسش و پاسخ به صورت برخط همراه شد.
سی و سومین جشنواره بین‌المللیفیلم‌های کودکان و نوجوانان از 27 مهر تا 2 آبان به صورت مجازی و به دبیری «علیرضاتابش» برگزار می‌شود.