وفای به عهد؛ کلید ظهور امام مهدی

۞وَ عَنْهُ عليه السلام:وَ لَوْ اَنَّ أشياعَنا وَ فَقَّهُمُ اللّه ُ لِطاعَتِهِ، عَلى اجْتِماعٍ مِنَ الْقُلُوبِ فى الْوَفاءِ بِالْعَهْدِ عَلَيْهِمْ، لَما تأخَرَّ عَنْهُمُ الْيُمْنُ بِلِقائنا، وَ لَتَعَجَّلَتْ لَهُمْ السَّعادَةُ بِمُشاهِدَتِنا، عَلى حقِّ الْمَعْرِفَةِ وَ صِدْقِها مِنْهُمْ بِنا، فَما يَحْبِسُنا عَنْهُمْ إلاّ ما يَتَّصِلُ بِنا مِمّا نُكْرِهُهُ.۞

این حدیث از امام مهدی (عج) به نکته‌ای بسیار مهم و کلیدی اشاره دارد که نه تنها در جامعه شیعی، بلکه در تمام جوامع انسانی می‌تواند مورد بررسی و تأمل قرار گیرد. این سخن به نوعی بر اهمیت وفای به عهد، اتحاد و همدلی میان پیروان یک مذهب و یا یک هدف تأکید می‌کند. امام (عج) در این حدیث به شیعیان خود می‌فرمایند که اگر دل‌های آن‌ها در وفای به عهد و پیمانشان با خدا و اولیای الهی یک دل و همسو باشد، قطعاً دیدار و سعادت آنان در دنیای آینده، تأخیر نخواهد یافت. 

این حدیث به روشنی نشان می‌دهد که تحقق آرمان‌های بلند الهی و رسیدن به مقامات عالی انسانی و معنوی، تا حد زیادی به تلاش و تقویت روحیه همبستگی میان پیروان قائم آل محمد (عج) بستگی دارد. فاصله‌ای که میان شیعه و امامشان وجود دارد، نه به دلیل دوری جسمی، بلکه به علت رفتارها و اعمال ناشایستی است که در میان خود آن‌ها وجود دارد. این امر می‌تواند به‌عنوان یک زنگ خطر برای شیعیان تلقی شود و تأکید بر این نکته داشته باشد که خود آنان مسئول وضعیت موجود هستند.

به‌عنوان مثال، وفای به عهد به معنای برقراری ارتباط ساده با خداوند و اولیای اوست.

وقتی که امام معصوم به ما می‌گوید که اگر دل‌هایمان متحد و وفادار باشد، سعادت دیدار ما به تأخیر نخواهد افتاد، این بدان معناست که ما باید ارتباط خود را با معصومین از طریق عمل به دستورات دین و انجام وظایف انسانی تقویت کنیم. از این منظر، وفای به عهد نه‌تنها یک عمل فردی، بلکه وظیفه‌ای اجتماعی است که نیاز به همیاری و همدلی بیشتر در میان جامعه شیعی دارد.

این حدیث نه‌تنها به مسأله وفای به عهد می‌پردازد، بلکه تأکید بر شناخت و صدق نیز می‌کند. شناخت صحیح از امام و اولیای الهی و همچنین صداقت در این اعتقادات می‌تواند به ایجاد یک بنیاد محکم و استوار برای ارتباط با آن‌ها کمک کند. در جامعه‌ای که صداقت و معرفت وجود دارد، نه تنها ارتباطمان با امام قوی‌تر خواهد بود، بلکه محبت و انگیزه بیشتری برای پیروی از دستورات ایشان خواهیم داشت.

این حدیث همچنین باعث بیداری وجدان‌های خفته می‌شود. پیام امام مهدی (عج) به ما یادآور می‌شود که چقدر می‌توانیم در به تأخیر انداختن یا تسریع در ظهور آن حضرت مؤثر باشیم. این وظیفه فراموش‌ناشدنی ماست که با ایجاد تغییراتی مثبت در رفتارها و نگرش‌هایمان به این مهم دست یابیم. از این رو، می‌توان نتیجه گرفت که خود فرد و جامعه او به‌طور مشترک در تأثیرگذاری بر ظهور و تحقق اهداف الهی نقش دارند.

در دنیایی که گاهی روابط انسانی دچار تزلزل و بی‌اعتمادی می‌شود، امام مهدی (عج) با تصریح بر وفای به عهد، ما را به سمت ایجاد روابطی پایدار و محکم دعوت می‌کند. اهمیت ایجاد اتحاد و همبستگی در این حدیث به‌خوبی روشن است و می‌تواند به‌عنوان یک درس اجتماعی تلقی شود. با اینکه افراد ممکن است در تعهدات خود سست شوند، اما اگر تمامی افراد جامعه در برابر هم وفادار باشند، می‌توانند به اهداف عالی دست یابند.

کاهش فاصله‌ها، افزایش همدلی و محبت، و در نهایت ایجاد یک جامعه عادلانه و باايمان، همه نیازمند تأکید بر وفا به عهد و اتحاد میان دل‌هاست. امام در این حدیث به ما یادآور می‌شوند که سعادت و شادکامی در گرو این وفاداری است. بر همین اساس، تلاش برای رسیدن به این هدف باید در سرلوحه کار ما باشد.

علاوه بر این، تأکید بر صداقت و شناخت درست از امام نیز یکی از نکات کلیدی در این حدیث است. انسان‌ها معمولاً به چه چیزی وابسته هستند؟ به وجهه اجتماعی، به تظاهر و افکار عمومی، و یا به دوستی‌های سطحی. اما در ارتباط واقعی با امام و اولیای او، تنها صداقت و ایمان واقعی می‌تواند ما را به مقاماتی برساند که در آن، به حقیقت سعادت و دیدار با آن‌ها نائل آیم. 

در نهایت، برای تحقق این هدف، باید با خود یک حسابرسی جدی داشته باشیم و ببینیم که آیا در معاشرت‌هایمان و در رابطه با همدیگر به صداقت و وفا عمل کرده‌ایم یا خیر. آیا به عهدی که با یکدیگر بسته‌ایم، وفاداریم؟ و یا به راحتی از کنار آن عبور کرده‌ایم؟ این سوالات می‌توانند به ما کمک کنند تا در مسیر درستی قدم بگذاریم و در جوامع‌مان فضایی برای ایجاد عشق، دوستی و همبستگی فراهم کنیم.

از تمام این نکات درمی‌یابیم که ایمان، شناخت، صداقت و وفای به عهد، چهار عنصر کلیدی هستند که اگر در زندگی‌مان به‌خوبی پرورش یافته و تقویت شوند، می‌توانند ما را به آرزوهای بزرگ الهی برسانند. به یاد داشته باشیم که هر انسانی در تأخیر یا تسریع در ظهور مهدی موعود (عج) نقش دارد و این نقش همواره به رفتارهای ما وابسته است. در نهایت، امید است که با تلاش و همدلی، فاصله‌هامان را از امام کم کنیم و به سوی تحقق اهداف بزرگ الهی گام برداریم.