آیین سنتی شام پایلاماق در اردبیل
یکی از این آئین‌هایی که در روز نهم محرم الحرام و تاسوعا برگزار می شود،آئین «شام پایلاماق» یا شمع گردانی است که طی آن اهالی اردبیل در ۴۱ مسجد، شمع نذری روشن می‌کنند.
مردم اردبیل برای برآورده شدن حاجات خود، روشن کردن شمع در مقابل مساجد شهر اردبیل را نذر می‌کنند. روز تاسوعا مردم شمع‌های نذری خود را که از قبل به تعداد ۴۱ عدد تهیه کرده‌اند، پس از جاسازی در «حیبه» یا پاکت پلاستیکی به طرف مسجد محله خود و سپس دیگر مساجد به راه می‌افتند. اگر این عمل به‌صورت گروهی انجام شود، اغلب برای هر دسته یک نفر سر گروه برگزیده می‌شود که این فرد به مسیر ۴۱ مسجد مورد نظر کاملاً آگاه هستند و در پیشاپیش دسته حرکت می‌کنند و علاوه بر رجزخوانی و فرستادن صلوات به پیامبر و ائمه‌ی اطهار (ع) با صدای بلند و رسای خود افراد دسته را راهنمایی می‌کند.
وقتی شمع‌گذاران به مسجدی می‌رسند، با فرستادن صلوات، تشت داخل مسجد را بوسیده و چند قطره از آب تشت را به‌عنوان شفابخش در داخل شیشه‌ای که همراه خود آورده‌اند می‌ریزند. اغلب شمع‌گذاران در هر مسجد فقط یک شمع روشن می‌کنند، اما تعدادی هم هستند که بیش از یک عدد شمع در یک مسجد روشن می‌کنند.
