درمان دیر حرف زدن کودکان فقط با گفتاردرمانی
دیر حرف زدن کودک عارضه‌ای نیست که بتوان آن را به زمان واگذار کرد. تاخیر در گفتار همواره نوعی هشدار خاموش تلقی می‌شود نه یک ویژگی شخصیتی که به ژنتیک مربوط باشد. واقعیت این است که کودکانی که دچار دیر حرف زدن در یک پروسه ی زمانی خاص می‌شوند، نیازمند مداخله‌ی تخصصی و هدفمند (گفتار درمانی) هستند. چرا که تنها این مورد می‌تواند تاخیر در حرف زدن را مهار کند. سکوت کودک شما باید شکسته شود اما به صورت درست و علمی.
منظور از تاخیر در گفتار (دیر حرف زدن کودکان) چیست؟
دیر حرف زدن کودکان یا تاخیر در گفتار، عدم توسعه مهارت‌های ارتباطی کودک به روش معمول، است. این مشکل اغلب با عدم توانایی در تولید صداها و یا تشکیل کلمات همراه است. گاها کودک برخی از کلمات را متوجه می‌شود اما توانایی بیان به وضوح آنها را ندارد. توجه داشته باشید که این تاخیر در کودکان متفاوت است. برخی از کودکان توانایی تولید صحیح صداها را دارند اما نمی‌توانند کلمات را تلفظ کنند.
عوارض دیر حرف زدن کودکان، کدامند؟
شاید برخی از والدین به سبب عدم آگاهی از عوارض دیر حرف زدن کودکان، آن را به دست فراموشی می‌سپارند؛ اما بهتر است بدانید که مجموعه‌ای از پیامدهای رشدی، عاطفی و همچنین اجتماعی، کودک شما را تهدید می‌کنند. از مهمترین عوارضی که کودکان با آنها مواجه خواهند شد، عبارتند از:
1.عوارض شناختی
دیر حرف زدن کودکان نه تنها صحبت کردن آنها را تحت تاثیر قرار می‌دهد بلکه در فهمیدن دستورها یا مفاهیم نیز آنها را با مشکل مواجه می‌کند. مواردی مانند: رنگ‌ها، اعداد، اشکال و ... دیرتر در ذهن کودک تثبیت می‌شوند. همچنین کودک نمی‌تواند جملات پیچیده را دنبال کرده و اطلاعات شنیداری را در ذهن خود نگه دارد.
2.عوارض زبانی و گفتاری
از عوارض دیگر دیر حرف زدن کودکان، می‌توان به جمله سازی ضعیف و واژگان محدود آنها اشاره کرد. تلفظ اشتباه و یا حذف صداها در کلمات می‌توانند حتی در سنین بالاتر و ورود به دبستان نیز کودک را با مشکل مواجه سازند.
3.عوارض عاطفی و روانی
کودکانی که با مشکل دیر حرف زدن مواجه شده‌اند، اغلب به واسطه‌ی احساس ناتوانی در برقراری ارتباط، دچار انزوا، خشم و یا گریه‌های زیاد می‌شوند. آنها کاهش اعتماد به نفس را تجربه کرده و وابستگی شدید به والدین خود پیدا می‌کنند.
4.عوارض اجتماعی
دیر حرف زدن در کودکان سبب می‌شود که آنها در دوست‌یابی و بازی‌های جمعی دچار مشکل شوند. درک نوبت صحبت، گفتگو و بیان احساسات در جمع و ... از جمله عواملی هستند که احتمال طرد شدن و تمسخر در گروه‌های جمعی را برای آنها به همراه خواهد داشت.
5.عوارض تحصیلی
دیر حرف زدن کودکان تنها دوران قبل از مدرسه آنها را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد؛ بلکه این کودکان با دشواری در درک مطالب خواندنی و نوشتنی در دوران مدرسه نیز، مواجه خواهند شد. مشکلات در املا، درک مطلب و انشاء و در نتیجه کاهش پیشرفت تحصیلی و افت تمرکز از مشکلات ناشی از دیر حرف زدن، ه شمار می‌روند.
بررسی علائم دیر حرف زدن کودکان
علائم دیر حرف زدن کودکان کدامند؟ کودکانی که با مشکل تاخیر در گفتار مواجه هستند، اغلب علائم زیر را در بر دارند:
- عدم توانایی برای تشکیل جمله (اغلب جمله‌های ذکر شده توسط آنها کوتاه و ساده است.)
- داشتن دایره واژگان کمتر نسبت به همسالان خود
- عدم توانایی در استفاده‌ی درست از زمان فعال‌ها
- حذف کلمات از جملات هنگام صحبت کردن
- دشواری در یافتن کلمات مناسب هنگام صحبت کردن
گاهی اوقات تشخیص علائم تاخیر در گفتار برای کودکان، پیچیده و دشوار است. بنابراین می‌توانید در این زمینه از خدمات مشاوره‌ای و تخصصی کارشناسان گفتار درمانی در منزل، استفاده کنید.
سن تشخیص مشکل دیر حرف زدن کودکان
برخی از والدین به مشکل دیر حرف زدن کودکان خود در زمان مناسب، پی نمی‌برند. این امر می‌تواند مشکلات قابل توجهی را در روند درمانی آنها ایجاد کند. بنابراین بهتر است برای تشخیص مشکل دیر حرف زدن در کودکان بهتر است از راهنمایی های جدول زیر استفاده کنید:
| سن کودک | مهارت های گفتاری مورد انتظار | نشانه های هشدار برای وجود مشکل |
| 0 تا 12 ماهگی | ناله کردن واکنش دادن به صداها درک برخی از کلمات ساده مانند: نه، خداحافظ و ... | عدم ناله کردن به هیچ وجه صداهای بسیار ساده |
| 12 تا 18 ماهگی | گفتن حداقل 1 تا 3 کلمه معنادار درک دستورات ساده اشاره کردن به بخش‌هایی از بدن | عدم ذکر کلمات معنادار (غیر از کلماتی مانند: ماما، بابا) |
| 18 تا 24 ماهگی | استفاده از حداقل 50 کلمه پیروی از دستورات دو مرحله‌ای ساده توانایی تقلید کلمات جدید شروع ترکیب کلمات | عدم ایجاد ترکیبات دو کلمهای عدم استفاده از 50 کلمه |
| 2 تا 3 سالگی | جملات 3 تا 4 کلمهای درک و پیروی از دستورات پیچیده صحبت‌های قابل فهم توسط دیگران | صحبت کردن فقط با جملات یا کلمات کوتاه درک ضعیف از دستورات پیچیده درک دشوار مکالمات برای دیگران |
| 3 تا 4 سالگی | صحبت کردن با وضوح بالا استفاده از جملات پیچیده تعریف داستان‌های کوتاه پرسیدن مکرر: چرا؟ | گفتار گنگ مشکل در ساختار دستوری جملات |
چطور دیر حرف زدن کودکان را درمان کنیم؟
برای درمان دیر حرف زدن کودکان باید به این نکته کلیدی توجه داشته باشید که هر کودک از مسیر رشد زبانی منحصر به فردی برخوردار است. زمانی که کودک از این مسیر و حد طبیعی آن فاصله می‌گیرد، باید مداخله‌ی تخصصی، به موقع و حرفه‌ای انجام بپذیرد. استفاده از تکنیک گفتار درمانی توسط کارشناسان خبره در این زمینه سیار ایده‌آل و تاثیرگذار خواهد بود. به طور کلی مراحل درمان این مشکل در کودکان، عبارتند از:
تشخیص دقیق و ارزیابی اولیه
یکی از وظایف مهم گفتار درمانگر برای شروع درمان، ارزیابی دقیق رشد زبانی، شنیداری و شناختی کودک است. این ارزیابی شامل مراحل زیر خواهد بود:
- بررسی سن زبانی کودک با سن تقویمی او
- بررسی توانایی درک دستورها و مفاهیم
- تحلیل نحوه تلفظ، هماهنگی حرکت دهان، آهنگ گفتار
- بررسی سلامت شنوایی کودکان
گفتاردرمانی تخصصی
طراحی گفتاردرمانی به طور علمی انجام می‌پذیرد. این فرایند سبب می‌شود که کودک مهارت‌های گفتاری خود را مرحله به مرحله بازسازی کرده و با سرعت بالاتر به نتایج مفید دست یابد. اغلب در جلسات گفتار درمانی از روش‌های زیر استفاده می‌کنند تا به نتایج مطلوب دست یابند
- تمرین‌های گفتاری با تکنیک بازی محور برای تحریک تولید صداها و ترکیب صحیح آنها
- تمرینات دهانی - حرکتی برای تقویت عضلات زبان لب و فک
- اصلاح تلفظ حروفی که کودک توانایی ادا کردن صحیح آن را ندارد.
- استفاده از تکنیک داستان سرایی، تصویرسازی، شعر و بازی برای آموزش زبان و افزایش دایره واژگان جدید
استفاده از روش‌های درمانی آنلاین
وجود تکنولوژی‌های پیشرفته و فناوری‌های نوین، امکان استفاده از خدمات گفتار درمانی آنلاین را برای خانواده‌ها فراهم نموده‌اند. بنابراین والدین بدون نگرانی و دغدغه از مراحل درمانی زمان‌بر و پیچیده، می‌توانند به راحتی و در خانه، کودک خود را درمان نمایند. این خدمات به طرز قابل توجهی بر روی پیشرفت گفتاری کودکان موثر خواهد بود. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌توانید از راهنمایی کارشناسان خبره استفاده کنید.
جمع‌بندی
در صورتی که کودک شما پس از 18 ماهگی همچنان کلمات معنی‌دار ذکر نمی‌کند یا پس از 2 سالگی، جملات دوتایی نمی‌سازد، بهتر است از مشاوره‌ی گفتار درمانگران متخصص و زبده استفاده کنید. مجموعه سیب نت با برخورداری از تیم حرفه‌ای، باتجربه و متخصص، مسیر درمانی موثر و سریع را پیش روی شما قرار خواهد داد. برای دریافت مشاوره‌های رایگان، می‌توانید از دانش کارشناسان خبره در این مجموعه، استفاده کنید.
پرسش و پاسخ‌های متداول
دیر حرف زدن کودکان یا تاخیر در گفتار، عدم توسعه مهارت‌های ارتباطی کودک به روش معمول است که ممکن است با عدم توانایی در تولید صداها و یا تشکیل کلمات همراه باشد.
عوارض دیر حرف زدن شامل مشکلات شناختی، زبانی و گفتاری، عوارض عاطفی و روانی، اجتماعی و تحصیلی است که می‌تواند بر روی زندگی کودک تاثیر بگذارد.
علائم شامل عدم توانایی برای تشکیل جمله، داشتن دایره واژگان کمتر نسبت به همسالان، حذف کلمات از جملات و دشواری در یافتن کلمات مناسب هنگام صحبت کردن است.
بهترین زمان برای تشخیص مشکل دیر حرف زدن از 18 ماهگی به بعد است، به ویژه اگر کودک بعد از 2 سالگی جملات دوتایی نمی‌سازد یا کلمات معنی‌دار ذکر نمی‌کند.
درمان دیر حرف زدن نیاز به مداخله‌ی تخصصی دارد که شامل تشخیص دقیق، ارزیابی اولیه، و گفتاردرمانی تخصصی با تکنیک‌های متنوع برای بازسازی مهارت‌های گفتاری کودک است.